Chanuka jest jednym z najradośniejszych świąt żydowskich, obchodzonym przez osiem dni. Każdego z nich po zapadnięciu zmroku Żydzi zapalają jedną świecę na chanukowym dziewięcioramiennym świeczniku - chanukiji. Na dziewiątym, pomocniczym ramieniu świecznika znajduje się szames - świeczka, od której płomienia odpala się kolejne. Nazwa święta pochodzi od czasownika chanach oznaczającego poświęcać, inaugurować.

- Chanuka jest świętem, podczas którego celebrujemy wolność religijną. Przypomina nam o tym, że każdy człowiek ma prawo do praktykowania swojej religii, zgodnie ze swoją tradycją. Niech tegoroczna Chanuka zainspiruje nas do pogłębiania szacunku i zrozumienia dla drugiego człowieka - mówił w niedzielę naczelny rabin Polski Michael Schudrich.

Bunt religijnych Żydów

Jak powiedział gość RDC, święto świateł upamiętnia zwycięstwo Machabeuszy nad Grekami. - Miało ono miejsce około 2180 lat temu. Rozpoczęło się wówczas powstanie żydowskie, kiedy ziemią Izraela władali Grecy. To był bunt religijnych Żydów przeciwko Grekom, którzy wprowadzili duży rygor względem przestrzegania prawa i stosowania religii - powiedział Tomasz Krakowski.

Dodał, że zakazy te wywołały powstanie. - Wcześniej bowiem Grecy sprofanowali Świątynię Jerozolimską i ustawili tam swoje posągi. Na skutek powstania została ona odbita i przywrócono ceremoniał. W czasie zdobywania wydarzył się cud, polegający na rozmnożeniu oleju. W świątyni była menora, która powinna się codziennie palić więc regularnie dolewano tam oliwy. Ciągły płomień był znakiem boskiej obecności. Żydzi zdobywając Świątynię Jerozolimską, pierwsze co zrobili, to starali się rozpalić ogień na świeczniku, żeby przywrócić w niej obecność Boga - tłumaczył.

Rozmnożenie oleju

Krakowski wspomniał, że w całym budynku znaleziono tylko jeden dzban oleju, który na ogół wystarczał na jeden dzień. - Wydarzył się jednak cud, który sprawił, iż ten dzban wystarczył na osim dni. W związku z tym Żydzi mogli przygotować następny i cykl pracy świątyni został przywrócony - zaznaczył.

Od tamtej pory Żydzi, pamiętając o cudzie, zapalają w czasie Chanuki przez osiem dni chanukową świecę na chanukiji ustawianej przeważnie na parapecie okna w widocznym z ulicy miejscu.

Czas zadumy nad tradycją i zabawy

Chanuka - jak podkreślają przedstawiciele Gminy Wyznaniowej Żydowskiej - to czas zadumy nad tradycją, ale również zabawy i radości, zwłaszcza dla najmłodszych. Najpopularniejszą zabawą chanukową dla dzieci jest tzw. drejdel, czyli czworoboczny bączek. Na jego ściankach znajdują się cztery hebrajskie litery: n, g, h, f/sz, które są pierwszymi literami zdania "Nes gadol haja szam", co oznacza "Cud wielki zdarzył się tam". Dzieci są także obdarowywane prezentami.

Tradycyjne potrawy chanukowe to m.in. przyrządzane na oleju na pamiątkę cudu placki ziemniaczane zwane latkes oraz nadziewane np. konfiturami pączki.