Jak poinformowała PAP dr Grażyna Szumlicka-Rychlik, dyrektor Biblioteki im. Zielińskich, brak wystarczających środków z Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego grozi zamknięciem instytucji. - To jedna z najstarszych bibliotek w Polsce, jedna z największych na Mazowszu (...). To instytucja o statusie naukowym z zabytkowymi, bardzo cennymi zbiorami, służącymi nie tylko społeczności lokalnej, studentom, ale także badaczom z całego kraju, którzy przeprowadzają tu kwerendy. Ostatnio takie projekty realizowały u nas kancelaria senatu i Kancelaria Prezydenta RP, odnajdując w naszych zasobach bardzo dużo ciekawych materiałów. W zeszłym roku w ramach procedury Krajowej Rady Bibliotecznej potwierdziliśmy status biblioteki naukowej, otrzymaliśmy także kwalifikację do Narodowego Zasobu Bibliotecznego. Tak oceniają nas fachowcy, a urzędnik w ministerstwie zupełnie inaczej – podkreśliła dr Szumlicka-Rychlik.

Odmowa ministerstwa

Według MNiSW, TNP złożyło wniosek o finansowanie zadań z zakresu działalności upowszechniającej naukę na łączną kwotę 741 tys. 705 zł. Otrzymało ostatecznie 59,9 tys. zł. - Nieprzyznanie środków przez resort nauki w pełnej kwocie było poprzedzone opinią zespołu, który stwierdził, że większość przedstawionych przez TNP kosztów obejmuje zadania związane z bieżącą działalnością jednostki – poinformowało w czwartek PAP biuro prasowe MNiSW. Do MNiSW wpłynęło już odwołanie TNP "i sytuacja TNP jest obecnie analizowana".

Niewystarczające środki

W ocenie dr Szumlickiej-Rychlik, stanowisko MNiSW wynika z braku zrozumienia dla znaczenia i istoty działalności Biblioteki im. Zielińskich. - Zawsze był z tym problem, a w ostatnich latach to była naprawdę tragedia. Otrzymywaliśmy dofinansowanie po wielokrotnych odwołaniach. Mieliśmy nadzieję, że sytuacja ulegnie poprawie, a przyznano nam środki, które są całkowicie niewystarczające. To oznacza koniec działalności. Ten rok przeżyliśmy ze swoich środków, gdyż TNP posiada lokale, które wynajmuje, ale są to niewielkie pieniądze, a zapasy, oszczędności już się kończą – powiedziała PAP dyrektor.

Podkreśliła, że wyliczona we wniosku na ponad 741 tys. zł kwota dofinansowania była mniejsza niż w latach poprzednich. Obejmuje ona koszty bieżącej działalności placówki, w tym utrzymania zbiorów, prac konserwatorskich, digitalizacji części zasobów; a także pensje pracowników, których obecnie jest ośmioro. Wcześniej placówka zatrudniała ponad 20 osób.

Jedna z najstarszych bibliotek

TNP powstało w 1820 r. To najstarsza tego typu instytucja w Polsce. Prowadzi badania regionalne, seminaria, a także wykłady, odczyty i wystawy. Od 2014 r. jest organizacją pożytku publicznego. Będąca częścią TNP Biblioteka im. Zielińskich jest jedną z siedmiu najstarszych w kraju. Jej księgozbiór liczy ponad 403 tys. jednostek, a do kolekcji specjalnej należy tam ok. 16 tys. zabytkowych woluminów, z czego ponad 8,5 tys. zapisano dotychczas w formie cyfrowej.

Drogocenne zasoby

W kolekcji starodruków znajdują się tam m.in. pochodzące z XV wieku inkunabuły, jak „Expositio super toto Psalterio” Joannesa de Turrecrematy, najstarszy polski druk tłoczony, wydany w Krakowie w 1474 r. oraz Biblia z 1478 r. pochodząca z drukarni Antoniusa Kobergera w Norymberdze, „Boska Komedia” Dantego Alighieri z 1487 r., "Kronika świata" Wernera Rolewincka z 1492 r. oraz pierwsze wydanie "De revolutionibus orbium coelestium" Mikołaja Kopernika z 1543 r.

Jest też pierwsza na świecie drukowana książka o rakietach "Artis magnae artilleriae pars prima" Kazimierza Siemienowicza z 1650 r. oraz "Statut Łaskiego", jeden z sześciu wydanych na pergaminie z najstarszym drukowanym tekstem "Bogurodzicy" z 1506 r. Biblioteka im. Zielińskich posiada także jedyne w polskich zbiorach pierwsze wydanie kompletu 80 grafik „Los Caprichos” Francisco Goi z 1799 r.

Ma również pierwsze XIX-wieczne wydania dzieł Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego i Zygmunta Krasińskiego, a także kolekcję prasy, w sumie ponad 5,5 tys. tytułów, wśród których są m.in. „Goniec Płocki” (1830-1831), a także „Biblioteka Warszawska” (1841-1914), „Tygodnik Ilustrowany” (1859-1939) oraz „Gazeta Warszawska” (1787-1939).