Zmiana czasu zimowego na letni w tym roku przypada na 31 marca. W ostatnią niedzielę miesiąca przestawiliśmy wskazówki zegara o godzinę do przodu, z 2:00 na 3:00.

Historia zmiany czasu

Ustalenia dotyczące czasu letniego zostały wprowadzone przez państwa europejskie w ubiegłym wieku. Celem było oszczędzanie energii, w szczególności w czasie wojny i podczas kryzysu naftowego w latach 70. XX wieku. Od 1980 roku stopniowo przyjmowano przepisy znoszące rozbieżne harmonogramy krajowych zmian czasu.

Wprowadzenie czasu letniego, tj. przesuwanie wskazówek zegarów o godzinę do przodu w okresie wiosenno-letnim, jako pierwszy proponował podobno Benjamin Franklin w XVIII wieku. Miało to pomóc lepiej dopasować czas aktywności człowieka do godzin, w których jest najwięcej światła słonecznego i przynieść oszczędności. Dlatego też czas letni określa się w języku angielskim, jako „czas oszczędzający światło dzienne”. W Polsce zmiana czasu została wprowadzona w okresie międzywojennym, później z przerwami, a od 1977 r. stosuje się ją nieprzerwanie.

Czy zmiana czasu ma na nas wpływ?

Badań dotyczących wpływu zmiany czasu na nasze zdrowie, samopoczucie, środowisko i gospodarkę jest wiele. Badania zużycia energii elektrycznej w stanie Indiana (USA) wykazały, że po wprowadzeniu czasu letniego rachunki mieszkańców za prąd wzrosły. Z kolei badania prowadzone w Kalifornii dowodziły, że w tym stanie zmiana czasu nie powoduje zmian w zapotrzebowaniu na energię elektryczną. Japończycy wyliczyli, że stosowanie czasu letniego może zmniejszyć emisję dwutlenku węgla o 400 tys. ton i pomóc zaoszczędzić do 930 mln litrów paliwa. Ponadto przyczynia się do spadku liczby ulicznych kradzieży o 10 proc.

Zmiana czasu nie jest jednak obojętna dla naszego zdrowia i samopoczucia, może prowadzić do zaburzeń snu.

- To szok dla naszego organizmu - przyznaje psychiatra z Centrum Terapii Dialog Ewa Drozdowicz-Jastrzębska. - Zmiana czasu powoduje rozregulowanie naszego wewnętrznego zegara biologicznego, co może powodować zaburzenia rytmu okołodobowego z racji tego, że nasz rytm okołodobowy trwa nieco dłużej niż 24 godziny i mamy naturalną tendencję do opóźniania pory zasypiania - mówi.
 
- Do zmiany można nasz organizm jednak przygotować - dodaje Drozdowicz-Jastrzębska. - Możemy na przykład stopniowo codziennie wstawać po około 10-15 minut wcześniej. Jeżeli już obudzimy się rano, to warto jak najwcześniej wyjść na dwór, wystawić się na światło słoneczne. W godzinach wieczornych unikać oglądania telewizji czy spędzania czasu w telefonie, ewentualnie włączyć filtr światła niebieskiego - radzi.
 
Naukowcy zmianę czasu porównują do tzw. jet lagu, którego można doświadczać podczas podróży samolotem i zmian stref czasowych.

Czy to ostatnia zmiana czasu?

Zdecydowana większość Europejczyków chciałaby likwidacji zmiany czasu dwa razy w roku. Komisja Europejską jesienią 2018 roku zaproponowała regulacje w tej sprawie. Przekonywała, że zmiany czasu są zbyt kosztowne i uciążliwe dla obywateli i firm.      

Jednak kraje członkowskie nie mogą się w tej sprawie porozumieć. 2021 rok miał być ostatnim, w którym przestawiamy zegarki. Minęły lata, a prace nad przepisami w sprawie likwidacji zmiany czasu nie posunęły się ani o krok. I to mimo rezolucji Parlamentu Europejskiego.

W marcu 2019 roku deputowani zagłosowali za likwidacją zmiany czasu odpowiadając w ten sposób na apele 84 procent obywateli Unii.

Rzecznik Komisji Europejskiej pytany co pół roku o tę sprawę odpowiada w ten sam sposób - „Piłka jest teraz po stronie krajów członkowskich”. A te nie mogą się  porozumieć, którą strefę czasową wybrać.

Większość państw chciałaby pozostać przy czasie letnim, państw na północy wolałyby zimowy, a kraje na południu Europy właściwie nie chciałby żadnych zmian.

Czytaj też: Ślady dinozaurów z Borkowic „unikatem na skalę światową”. PIG chce wpisania ich na listę UNESCO