Siedziba Muzeum Woli mieści się w neorenesansowym pałacyku powstałym w II połowie XIX w. W latach 30. XX w. stał się własnością skarbu państwa. Mieściła się tam przychodnia, podczas Powstania Warszawskiego stacjonował oddział powstańczy. Po wojnie był siedzibą RSW "Prasa-Książka-Ruch". W 1974 r. został przebudowany, a dzięki staraniom Towarzystwa Przyjaciół Woli zaczęło działać w nim Muzeum Woli. Najpierw jako oddział Muzeum Historycznego m.st. Warszawy, a od kilku lat jako oddział Muzeum Warszawy.

Pięć lat prac

Remont placówki rozpoczął się jesienią 2014 roku. - Prace były finansowane z funduszy miasta, europejskich i programu samorządowego marszałka województwa mazowieckiego. Dzięki temu wsparciu siedziba Muzeum uległa od wewnątrz dosyć gruntownej zmianie. Przede wszystkim uzyskaliśmy dwie sale wystawowe - na parterze i pierwszym piętrze, każda ok. 150 mkw. Wyposażone są w oświetlenie dostosowane do wystaw, urządzenia multimedialne i ekrany umożliwiające organizowanie pokazów filmów, prac video czy dokumentacji oraz konferencji i wykładów - opowiadał kierownik Muzeum Woli Konrad Schiller.

- Dodatkowo uzyskana została przestrzeń na stworzenie jednej z lepiej wyposażonych sal edukacyjnych, tak zaprojektowanej, że wszystkie meble są w zabudowie i można je całkowicie schować uzyskując pustą salę, w której mogą się odbywać różnego typu warsztaty. To przestrzeń dostępna dla publiczności i grup. Dodatkowo w piwnicach została także wydzielona sala edukacyjna dla samych edukatorów, gdzie będą mogli prowadzić różnego typu zajęcia i warsztaty. Obydwie są także wyposażone w sprzęt multimedialny - relacjonował.

W Muzeum będzie także tzw. Gabinet Wolski. - Przed remontem mieściła się tam wystawa stała dotycząca historii Woli. Tego typu stricte ekspozycji teraz nie będzie, co nie oznacza, że nie będziemy nad taką przestrzenią pracować. Muzeum przede wszystkim ma być placówką wystaw czasowych, problemowych. Nie chcemy jednak oczywiście uciekać od historii Woli, która jest ważna, dlatego przygotowaliśmy Gabinet Wolski. Przybliży on dzieje dzielnicy w perspektywie 15 tematów, takich jak wielokulturowość, kobiety, Żydzi, Powstanie, przemysł, technologia, Wola w kulturze i popkulturze. Jest to opowiedziane w przystępny i skondensowany sposób - podkreślił Schiller.

Co się zmieni?

Jeżeli chodzi o sam budynek zostały wyczyszczone elewacje i położone nowe tynki. - Odtworzono oryginalne detale architektoniczne, elementy dekoracyjne znajdujące się pod gzymsami, które zostały odsłonięte podczas prac remontowych. Został przywrócony pierwotny wygląd elewacji. Wszystko oczywiście odbywało się w stałym kontakcie z konserwatorem zabytków. Muzeum jest oczywiście w pełni wyposażone w nowoczesny system przeciwpożarowy i przystosowane dla osób z niepełnosprawnościami. Sale posiadają nowoczesny system oświetleniowy, multimedialny. Ogłoszony został też konkurs na najemcę i jest przygotowana przestrzeń na kawiarnię - powiedział Schiller.

Pierwszą większą wystawą problemową planowaną przez Muzeum na marzec przyszłego roku będzie ekspozycja poświęcona przemianom architektonicznym na Woli po 1989 roku. Kolejna duża ekspozycja odbędzie się w sierpniu i obejmie obie sale wystawowe. Są też planowane mniejsze pokazy i wystawy związane z działaniami programu edukacyjnego.

W 2021 r. zaplanowano dużą osiową wystawę poświęconą postaci projektantki zieleni Alinie Scholtz-Richert. - Planujemy także w 2021 r. projekt poświęcony hydrografii wolskiej czy też z szerszej perspektywy warszawskiej. Będzie dotyczyć nieistniejących, zapomnianych rzek stołecznych, bo poza Wisłą było ich w mieście kilka. Oczywiście nie były one w jej skali, ale niewątpliwie stanowiły znaczący element krajobrazu, wpływający na to jak ukształtowany jest teren chociażby Woli. W Muzeum będą więc wystawy problemowe, na których będą wykorzystywane zarówno obiekty archiwalne, artefakty, jak i przedmioty codziennego użytku. Planujemy także dwa cykle wystaw dotyczące artystów. Jeden będzie poświęcony nestorom i tym, którzy już odeszli, a byli ważni dla Warszawy. Pragniemy też zapraszać artystów młodszego pokolenia do interpretowania historii Woli i przygotowywania wspólnie wystaw - mówił Schiller.

Plany Muzeum Woli

Muzeum chce także stworzyć program umożliwiający prezentowanie prac dyplomowych uczniów artystycznych szkół średnich z Warszawy i województwa mazowieckiego. - By nie tylko uhonorowywać absolwentów stołecznej ASP, ale także zrobić ukłon w stronę młodego pokolenia. Nie chcemy jednak być oczywiście muzeum sztuki. Ma ona być jednym z narzędzi do opowiadania historii Woli czy też odnoszenia się do niej. Chcielibyśmy także zaprosić mieszkańców do dzielenia się swoimi historiami i zabiorami dotyczącymi dzielnicy. Jest to bowiem również ważne dziedzictwo naszego terenu, nie tylko wielkie obiekty czy wielka pamięć. Może wśród mieszkańców jest ktoś kto przez lata dokumentował amatorsko otoczenie swojego miejsca zamieszkania i ma taki zbiór. Chętnie byśmy to pokazali, wykorzystali - podkreślił kierownik.

- Chcielibyśmy, żeby Muzeum było też w pewnym sensie aktywizowane przez udział samych mieszkańców. Ciekawą koncepcją jest stworzenie takiej wystawy partycypacyjnej z mieszkańcami, którą oni w pewnym sensie stworzą, dostarczą obiekty - mówił Schiller.

Otwarcie Muzeum Woli po remoncie zaplanowano dla zwiedzających na sobotę 7 grudnia. - W ciągu dnia od godz. 10 do 16 placówka będzie otwarta dla mieszkańców. Będą oni mieli możliwość wzięcia udziału w działaniach warsztatowych i obejrzenia wystawy, którą przygotowujemy na otwarcie, ukazującej różnorodność dzielnicy w oparciu o historię samego Muzeum, jego wystaw i zbiorów, często nietypowych jak model silnika produkowanego w Zakładach im. Waryńskiego. Natomiast takie otwarcie oficjalne, na zaproszenia odbędzie się w godzinach wieczornych, z udziałem zaproszonych gości - zapowiedział kierownik.

Integracja

- Na 8 grudnia zaplanowaliśmy Gwiazdkę sąsiedzką w Muzeum Woli. Nie będzie ona tylko poświęcona kwestiom świątecznym, ale tym hasłem chcemy się też niejako przedstawić ponownie jako Muzeum i jako zespół. Przewidziane są działania warsztatowe dla rodzin z dziećmi, tworzenie ozdób choinkowych nawiązujących do symboli Woli - wiatraków, kamienic, wieżowców czy Gazowni. Planujemy także m.in. warsztaty śpiewacze, będzie można poznać pieśni prawosławne, co będzie nawiązaniem do wielokulturowej historii dzielnicy. Będzie to więc pokazanie całego spektrum jakim jest dzielnica, która nie jest jednorodna i wielowątkowości jej historii - dodał.