W Apelu Pamięci wymieniani są nie tylko ci, którzy polegli, ale także np. dowódcy Powstania Warszawskiego, którzy zmarli śmiercią naturalną oraz grupa kilku osób, które „przez dziesiątki powojennych lat nie szczędziły wysiłków, by pamięć o powstańczym zrywie nie uległa zatarciu”.

Znaleźli się wśród nich: prezydent RP na uchodźstwie Ryszard Kaczorowski, prezes Zarządu Głównego Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Czesław Cywiński oraz żołnierze Powstania: gen. Stanisław Komornicki ps. Nałęcz i płk Zbigniew Dębski ps. Prawdzic, którzy „zginęli na służbie Ojczyzny w katastrofie smoleńskiej, a ich dzieło na zawsze stanowić będzie hołd dla bohaterstwa Powstańców Warszawskich”.

Obecni byli m.in. prezydent RP Andrzej Duda, prezydent Niemiec Frank-Walter Steinmeier, marszałek Senatu Małgorzata Kidawa-Błońska, a także wicepremier, minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz, minister spraw wewnętrznych i administracji oraz koordynator służb specjalnych Tomasz Siemoniak, prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski oraz kombatanci.

Po Apelu Pamięci pod Pomnikiem Powstania Warszawskiego delegacje władz państwowych, samorządowych i organizacji kombatanckich złożą wieńce i wiązanki kwiatów.

— Polska nie byłaby wolnym krajem, gdyby nie Powstanie Warszawskie, gdyby w genach całych pokoleń nie została zapisana niezgoda na zniewolenie i miłość do ojczyzny. Nie byłoby wolnej Polski i tego kim jesteśmy, jako naród i jako warszawiacy — powiedział podczas uroczystości prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski.

Odniósł się do czasów komunizmu, kiedy nie można było mówić o Powstaniu Warszawskim. — Nie można było mówić, że Powstanie konstytuuje nas jako naród. Bo Powstanie Warszawskie jest mitem założycielskim naszej wolności — dodał.

— Powstanie Warszawskie jest elementem odstraszania — zaznaczył. Stwierdził, że gdyby nie Powstanie historia powojenna potoczyłaby się zupełnie inaczej i czołgi byłyby na ulicach Warszawy, tak jak w Budapeszcie czy Pradze. — Sowieci się nie odważyli, bo wiedzieli, że z kim jak kim, ale z Polakami nie warto zadzierać. I jestem przekonany, że dalej to wiedzą. Właśnie dzięki wam, bo zapisaliście nam to w genach — zwrócił się do Powstańców.

— Powstanie to był zryw w imię wolności, w imię zasad — stwierdził. Podkreślił, że Powstańcy oddawali życie za wartości, za solidarność, koleżeństwo, brak zgody na hipokryzję i za godność. — Bo przecież godność jest rzeczą absolutnie nadrzędną — dodał.

Zaznaczył, że Powstańcy nauczyli także tego, że niczego nie ma za darmo. — Dzisiaj w obliczu tego, co dzieje się na wschodzie musimy być zawsze gotowi na każdą ewentualność. Musimy być odpowiedzialni — podkreślił. — Tylko wtedy będziemy pewni swojej wolności, gdy będziemy silni i kiedy będziemy patrzyć w przyszłość. Bo dzisiaj wszytko jest jasne - wiemy gdzie są przyjaciele, a gdzie wrogowie — ocenił.

Uroczysta msza święta

W przeddzień 80. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego odbyła się msza św. na placu Krasińskich w Warszawie. Brali w niej udział przedstawiciele władz państwowych, Powstańcy warszawscy i mieszkańcy stolicy.

W liturgii, której przewodniczył ordynariusz polowy Wojska Polskiego bp Wiesław Lechowicz, brali udział m.in. prezydent Andrzej Duda, prezydent Republiki Federalnej Niemiec Frank-Walter Steinmeier, wicepremier i minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz oraz minister spraw wewnętrznych i administracji oraz koordynator służb specjalnych Tomasz Siemoniak i marszałek Senatu Małgorzata Kidawa-Błońska.

Obecni byli też m.in. przedstawiciele placówek dyplomatycznych w Polsce, prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski oraz przedstawiciele organizacji kombatanckich i harcerze.

Ołtarz stoi na tle monumentalnego pomnika Powstania Warszawskiego, który przedstawia postacie Powstańców.

Oficjalne obchody 80. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego zainaugurowało w poniedziałek 29 lipca spotkanie prezydenta Andrzeja Dudy i prezydenta Warszawy Rafała Trzaskowskiego z Powstańcami warszawskimi w Parku Wolności przy Muzeum Powstania Warszawskiego. Prezydent wręczył uczestnikom Powstania ordery i odznaczenia państwowe.

Powstanie Warszawskie było największą akcją zbrojną podziemia w okupowanej przez Niemców Europie. 1 sierpnia 1944 r. do walki stanęło ok. 40-50 tys. Powstańców. Planowane na kilka dni trwało ponad dwa miesiące. W czasie walk w Warszawie zginęło ok. 18 tys. powstańców, a 25 tys. zostało rannych. Straty wśród ludności cywilnej były ogromne i wyniosły ok. 180 tys. zabitych. Pozostałych przy życiu mieszkańców Warszawy, ok. 500 tys., wypędzono ze zniszczonego miasta, które po powstaniu Niemcy niemal całkowicie zburzyli.

Czytaj też: Powstaniec płk C. Lewandowski: Nauczyć się wybaczać, ale nigdy nie zapomnieć