Wystawa „Okruchy przeszłości”, za której powstanie odpowiada spółka celowa Pałac Saski, prezentowana jest na ogrodzeniu terenu inwestycji w zakresie odbudowy Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla oraz kamienic przy ul. Królewskiej w Warszawie. Zdjęciom towarzyszy opowieść o historii zabudowań zachodniej pierzei Placu Piłsudskiego – roli Pałacu Saskiego na przestrzeni dziejów, burzliwym przemianom społecznym i gospodarczym, jakie przetoczyły się przez ziemie polskie na przestrzeni wieków, a także symbolicznemu znaczeniu tego fragmentu Warszawy.

Podczas wernisażu wystawy na stołecznym Pl. Piłsudskiego wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński podkreślił, że ekspozycja „dotyczy znalezisk archeologicznych, jakie tutaj zostały odkryte przed laty, gdy przeprowadzane były pierwsze badania archeologiczne”.

– W tej chwili, jak widzimy, badania archeologiczne są kontynuowane i kolejne etapy odbudowy zgodnie z zapowiedzią i zgodnie z harmonogramem są realizowane. Bardzo chciałem podziękować wszystkim osobom, które realizują ten projekt, bo jak widzą warszawiacy i wszyscy Polacy, jest on realizowany sprawnie i bez zwłoki. Jednocześnie prezentujemy także kolejną wystawę, która wizualizuje tę architekturę – Pałac Brühla, Pałac Saski i kamienice przy ul. Królewskiej – jak one wyglądały i jak najprawdopodobniej będą wyglądały. Mówię najprawdopodobniej, bo będzie przecież ogłoszony konkurs architektoniczny i w szczegółach nie wiemy. To, co jest pewne, będzie zapewniony rygor konserwatorski – zwrócił uwagę wicepremier.

„Dla kultury i obywateli”

Piotr Gliński przypomniał, że budynki mają być odbudowane „nie tylko w stylu, ale także z autentycznych, historycznych materiałów”. – Chciałbym również powiedzieć – zwłaszcza tym, którzy zapowiadają, że jednym z elementów ich nieistniejącego programu jest niekontynuowanie tej odbudowy – że zapraszamy tutaj wszystkich, żeby zapoznali się z tym, jak przebiega proces odbudowy Pałacu Saskiego, a także jeszcze raz – bo mówiliśmy o tym wielokrotnie – chcę przypomnieć, co w tej chwili planujemy, co odpowiednie ciała zgodnie z ustawą pracujące w tej chwili nad tymi koncepcjami planują zgodnie, zresztą chyba z wolą Polaków, zainstalować w tych budynkach. A więc Pałac Brühla to przede wszystkim polski Senat. Jeżeli chodzi o Pałac Saski to najprawdopodobniej reprezentacyjne przestrzenie dla Urzędu Marszałkowskiego – powiedział wicepremier.

Dodał, że reszta będzie „dla kultury i obywateli”. – Chcemy, żeby tutaj była filia Muzeum Historii Polski, Zachęty, która jest po drugiej stronie ulicy, żeby to było miejsce otwarte dla organizacji pozarządowych, dla warszawiaków, miejsce wspólne warszawiaków i Polaków. A więc przede wszystkim instytucje kultury, instytucje pamięci historycznej, bo przecież w tym miejscu mieszkał Chopin i było Biuro Szyfrów. To miejsce, w którym oprócz opowieści o Chopinie czy polskich szyfrantach, będziemy także snuli opowieści o najważniejszych postaciach polskiej historii, np. o Marii Curie-Skłodowskiej. Ostatnio wpadł mi do głowy pomysł (...), żeby także otworzyć tę przestrzeń dla małych księgarni – mówił szef MKiDN.

Historia Pałacu Saskiego na planszach

Prezes spółki Pałac Saski Jan Edmund Kowalski powiedział, że chciałby, żeby w najbliższych latach ogrodzenie terenu inwestycji w zakresie odbudowy Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla oraz kamienic przy ul. Królewskiej w Warszawie pełniło funkcję „swoistej miejskiej galerii”.

– Wystawa „Okruchy przeszłości” opowiada o historii Pałacu Saskiego i towarzyszących mu zabudowań. Możemy też na niej oglądać fotografie wyjątkowych artefaktów odnalezionych podczas prac archeologicznych, jakie prowadzone były na terenie Pałacu Saskiego w latach 2006–2008. Pokazujemy tu obiekty wybrane spośród kilkudziesięciu tysięcy znajdujących się w zasobach Muzeum Warszawy i Muzeum Powstania Warszawskiego. Na wielkoformatowych zdjęciach możemy zobaczyć przedmioty codziennego użytku, fragmenty ceramiki, naczynia i monety – mówił Kowalski.

– Wystawa jest dla mnie okazją, by już teraz, na początku wieloletniego procesu odbudowy, zaprosić wszystkich państwa na pl. Piłsudskiego i śledzenie postępu prac. Przygotowaliśmy na wystawie specjalne wizjery zamontowane w kilku miejscach ogrodzenia. Wiele osób przechodzi przez pl. Piłsudskiego, przez Ogród Saski i chce podejrzeć plac budowy. Umożliwiliśmy to, by nie musieli patrzeć przez przęsła płotu, tylko przez specjalne wizjery – dodał prezes spółki Pałac Saski.

Co będzie w Pałacu Saskim?

Jan Edmund Kowalski poinformował, że „dotychczas odkryte zostało ponad 60 proc. zachowanych reliktów dawnego Pałacu Saskiego”. – Z terenu wywieźliśmy ponad 500 wywrotek ziemi, działania prowadzone są pod stałym nadzorem archeologicznym. Odkryte fundamenty i piwnice poddane zostaną następnie pracom konserwatorskim. W dalszej kolejności planowane jest przeprowadzenie badań archeologicznych na terenie Pałacu Brühla, gdzie takie badania jeszcze nigdy nie były prowadzone oraz na terenie kamienic przy ul. Królewskiej – zapowiedział prezes.

Przekazał, że „jednocześnie przygotowywana jest strona formalna przedsięwzięcia”. – W zeszłym tygodniu ogłosiliśmy przetarg na operatora konkursu, w którym wybrana zostanie pracownia architektoniczna. Zadanie architektów będzie o tyle trudne, że będą oni musieli sprostać wymogom, które określają przyszli użytkownicy odbudowywanych gmachów – wskazał.

Przypomniał, że „ulokowane tam zostaną Kancelaria Senatu RP oraz Mazowiecki Urząd Wojewódzki”. – W Pałacu Saskim powstanie centrum historyczno-kulturalne, nad którego koncepcją, pod egidą MKiDN, wspólnie pracują przedstawiciele pięciu instytucji kultury: Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Historii Polski, Zachęty – Narodowej Galerii Sztuki, Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina oraz Biura Programu „Niepodległa” – opowiadał prezes spółki Pałac Saski.

Wystawa dla każdego

Uczestnicy wernisażu wystawy na czele z wicepremierem Glińskim obejrzeli teren prac ziemnych poprzedzających odbudowę Pałacu Saskiego.

Wystawa przygotowana została w trzech wersjach językowych: polskiej, angielskiej – umożliwiającej zapoznanie się z tekstem wystawy szerokiemu gronu odbiorców międzynarodowych, którzy każdego dnia odwiedzają Plac Piłsudskiego – a także po ukraińsku.

Ekspozycja dostosowana jest także do potrzeb osób z niepełnosprawnościami, przede wszystkim osób z dysfunkcją wzroku – na planszach wystawy umieszczono specjalne oznaczenia oraz treści zapisane alfabetem Braille’a naprowadzające osoby niewidome i niedowidzące na możliwość skorzystania z dostępu do wystawy za pomocą popularnej aplikacji Seeing Assistant Home.

Czytaj też: Muzeum Karykatury otwiera wystawę „Szajna: Mierzę celniej, bo na pudła nie mam czasu”