13 czerwca 2013 roku Sąd Najwyższy w Stanach Zjednoczonych wydał wyrok w sprawie między Stowarzyszeniem Patologii Komórkowej a firmą Myriad Genetics, właścicielem patentów na różne sekwencje genotypu ludzkiego, związanych przede wszystkim z badaniami nad rakiem piersi. Jak mówił Łukasz Badowski, ta sprawa otworzyła ludziom oczy na kwestię patentowania DNA.

- Patentowanie genów i sekwencji DNA to kontrowersyjna sprawa i właściwie od początku, kiedy wynalazki biotechnologiczne zaczęły być patentowane, był to temat, który wzbudzał wiele emocji - skomentowała w RDC dr Waszkowska. - W efekcie procesu Myriad Genetics, wiele z tych patentów firmy zostało unieważnionych. Co ważniejsze, działo się to w USA, czyli kraju numer jeden jeśli chodzi o biotechnologię i numer jeden w patentowaniu wynalazków biotechnologicznych - mówiła. Jak dodała, ten wyrok spowodował, że od tamtej porty w Stanach Zjednoczonych nie patentuje się genów, które są identyczne z naturalnymi.

W Europie

Jak wygląda sytuacja w Europie? - Europa to różne systemy patentowe, w każdym z państw to wygląda troszkę inaczej. Mamy też coś takiego, jak patent europejski, który rządzi się swoimi prawami - wyjaśniała dr Waszkowska. Więc - jak przyznała - sytuacja jest bardzo skomplikowana. - Sytuacja w Europie jest bardzo skomplikowana, każdy kraj ma swoje prawo patentowe. Ale jest jeszcze Europejski Urząd Patentowy, który patentuje wynalazki i przyznaje patenty europejskie - tłumaczyła.

Dr Waszkowska podkreśliła, że jeśli chcemy uzyskać patent regionalny, to wyznaczamy kilka państw i dostajemy patent w tych właśnie krajach. - Natomiast Europejski Urząd Patentowy patentuje na podstawie Konwencji o Patencie Europejskim. W niej nie ma zakazu patentowania genów, więc sytuacja wygląda inaczej niż w Stanach Zjednoczonych - tłumaczyła w RDC. Ale - jak podkreśliła - poszczególne kraje mają swoje prawa.

W Polsce

- W Polsce do niedawna można było patentować geny bez ograniczeń. Musiały spełniać podstawowe kryteria zdolności patentowej - musiały być nowe, mieć poziom wynalazczy, stosowalność przemysłową i musiały być ujawnione w odpowiedni sposób - wyliczała. - Ale od 1 grudnia 2015 weszła w życie nowelizacja ustawy patentowej, zmodyfikowano przepis i mówi on tyle, że wynalazki, które dotyczą genów, muszą mieć jeszcze sprecyzowaną funkcję tych genów - podkreśliła. Dr Waszkowska zwróciła również uwagę, że nie można opatentować genu, który znajduje się w organizmie, musi być wyizolowany.