Uroczysta gala, na której spotkały się finalistki 12. edycji odbyła się w sobotę 11 września w stołecznym Teatrze Studio. Do Polski przyjechały Jessica Bruder z USA, Eliane Brum z Brazylii, Jenela Kostiuczenko z Rosji i Matilda Voss Gustavsson ze Szwecji, a dołączyła do nich piąta finalistka, mieszkająca w Warszawie Karolina Sulej. Gala, którą uświetnił występ duetu Mela Koteluk & Bartek Wąsik, była transmitowana online.

Same kobiety

12. edycja Nagrody przejdzie do historii nie tylko jako ta, w finale której po raz pierwszy znalazły się wyłącznie kobiety, ale także ze względu na rekordową (41) liczbę wydawnictw, które zgłosiły swoje książki.

Jury pod przewodnictwem Katarzyny Surmiak-Domańskiej, w składzie: William Brand, Julia Fiedorczuk, Abel A. Murcia Soriano, Elżbieta Sawicka, w obecności sekretarzyni Marii Krawczyk, przyznało Nagrodę za najlepszy reportaż 2020 roku Jessice Bruder za książkę „Nomadland. W drodze za pracą” w tłumaczeniu Martyny Tomczak, opublikowaną przez Wydawnictwo Czarne.

„Jessica Bruder odsłania prawdę, od której już nie można odwrócić oczu. Oto w jednym z najbogatszych państw świata, ludzie, którzy - chociażby ze względu na swój kolor skóry i wykształcenie - teoretycznie należą do grupy uprzywilejowanej, dziś walczą o przetrwanie. Kryzys z 2008 roku wyrzucił ich poza wygodny świat klasy średniej, który przez całe życie wydawał im się oczywistością. Stracili pracę, oszczędności, musieli zaczynać od zera. Kiedy sytuacja na rynku polepszyła się, okazało się, że dla nich powrotu nie ma. Ich miejsca zajęli młodsi. Nie mając również szans na spokojną emeryturę (…), stali się uchodźcami we własnym kraju” – czytamy w laudacji autorstwa Katarzyny Surmiak-Domańskiej. Przewodnicząca Jury Nagrody im. R. Kapuścińskiego podkreśla, że „tym, co przesądza jednak o literackiej klasie reportażu Nomadland, jest jego niejednoznaczność. Bo ta katastroficzna opowieść przekornie niesie w sobie zadziwiający ładunek optymizmu. Widzimy skrajnie ubogich ludzi w tak zwanym wieku poprodukcyjnym, w których wzbiera niezwykła mobilizacja. Nie czekają, aż zadba o nich państwo, krewni. Biorą los w swoje ręce. Zaczynają się w swojej bezmiejscowości urządzać, usprawniać ją, budują wokół niej kulturę.

Jessica Bruder jest amerykańską dziennikarką, współpracowała z New York Times’em, pisała m.in. dla Washington Post, New York Magazine, Guardiana. Wykłada na wydziale dziennikarstwa Uniwersytetu Columbia, którego jest absolwentką. Pracując nad „Nomadland” spędziła 3 lata w podróży, a towarzysząc swoim bohaterom i bohaterkom przemierzyła łącznie 24 tysiące kilometrów.

Nagroda im. R. Kapuścińskiego

Autorka najlepszego reportażu otrzymała nagrodę w wysokości 100 tys. złotych, a jej tłumaczka – 20 tys. zł. Wszystkim finalistkom przyznano nagrody w wysokości 5 tys. zł, tłumaczkom i tłumaczowi reportaży, które znalazły się w finałowej piątce ‒ po 2 tys. zł.

Nagroda im. Ryszarda Kapuścińskiego, ustanowiona 14 stycznia 2010 r. przez Radę m.st. Warszawy, jest przyznawana najlepszym książkom reporterskim, które podejmują ważne problemy współczesności i pogłębiają wiedzę o świecie innych kultur. To również forma uhonorowania mieszkającego przez ponad 60 lat w stolicy Ryszarda Kapuścińskiego, wybitnego reportera, dziennikarza, publicysty i poety, najczęściej – obok Stanisława Lema i Olgi Tokarczuk – tłumaczonego polskiego autora.

Miasto Stołeczne Warszawa jest organizatorem i fundatorem Nagrody, a patronat honorowy sprawuje Alicja Kapuścińska, żona pisarza. Konkurs współorganizuje redakcja „Gazety Wyborczej”. Partnerem Nagrody jest Fundacja im. Ryszarda Kapuścińskiego Herodot. Patronat honorowy nad finałem 12. edycji objęła Ambasada Szwecji.

Szczegółowe informacje o dotychczasowych nominowanych, laureatkach i laureatach oraz o samej Nagrodzie można znaleźć na stronie Kulturalna Warszawa i na FB Nagrody.