Zdecydowana większość badanych (90 proc.) doświadczyło w dzieciństwie przynajmniej raz przemocy w środowisku sportowym. Najczęściej była to przemoc emocjonalna ze strony współzawodnika (78,5 proc.) oraz opiekuna np. trenera lub rodzica (65,4 proc.) - wynika z badania Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę. Według przedstawionego we wtorek na konferencji prasowej badania „Przemoc wobec dzieci w sporcie”, doświadczenie przemocy dotyczy 91 proc. dziewcząt i 89 proc. chłopców. Krzywdzenia ze strony współzawodników doświadczyło 83 proc. badanych, a ze strony osób sprawujących opiekę i kontrolę - 72 proc. Wśród tych ostatnich zdecydowanie najczęściej wskazywano trenera/trenerkę, ale także rodziców, działaczy sportowych, asystentów, masażystów i kierowników drużyn.

- Duży problem stanowi przemoc, którą stosują opiekunowie i trenerzy - tłumaczyła Katarzyna Poniatowska z fundacji. - Jeżeli popatrzymy na działania wobec dzieci przez pryzmat braku stosowania przemocy, to będziemy wiedzieć, jaki krzyk jest krzykiem, który zagrzewa do walki, jest dopingiem, jest wsparciem dziecka, a jaki krzyk jest wyrazem braku umiejętności opanowania naszym emocji, jaki krzyk jest upokarzający wobec dzieci - mówiła. 

   
 Rzeczniczka praw dziecka Monika Horna-Cieślak podkreśliła, że są to pierwsze w Polsce badania dotyczące bezpieczeństwa dzieci w sporcie.

- Chcemy rozwiązać ten problem systemowo - mówiła. - Na pewno bardzo ważna jest ustawa, nad którą pracuje Ministerstwo Sportu, dotycząca zwiększenia bezpieczeństwa dzieci w sytuacji, kiedy dzieci uprawiają sport, trenują aktywności, które sprawiają im radość i pasję - wskazała.
 
   
Co niepokojące, tylko 30 procent dzieci zgłasza problem przemocy, której doświadczają uprawiając sport.

W jakich dyscyplinach najczęściej dzieci doświadczają przemocy?

Wyniki badania przestawił koordynator działu badawczego Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę Szymon Wójcik. Przekazał, że badanie zostało przeprowadzone w styczniu 2024 roku. Zapytano w nim 693 młodych dorosłych - studentów pierwszych trzech lat studiów na uczelniach sportowych - o okres przed ukończeniem 18. roku życia.

Najpopularniejszymi dyscyplinami sportu wśród badanych studentów była piłka nożna (42,6 proc.), następnie pływanie (30,7 proc.), piłka siatkowa (22,7 proc.), taniec (15,9 proc.), koszykówka (13,3 proc.) i lekkoatletyka (12,6 proc.) Najczęściej uprawianym w dzieciństwie sportem było pływanie w przypadku kobiet (33,4 proc.) i piłka nożna w przypadku mężczyzn (65,5 proc.).

Według wyników badań najczęstszą formą przemocy jest przemoc emocjonalna, w tym ze strony współzawodników (79 proc.) oraz przemoc emocjonalna i zaniedbanie ze strony osób sprawujących opiekę i kontrolę, czyli rodziców, trenerów i innych osób z otoczenia sportu (65 proc.). Wśród tych ostatnich najczęstszą formą przemocy była przesadna krytyka, obrażanie, poniżanie lub wyśmianie oraz celowe odrzucenie lub wykluczenie.

Przemoc fizyczna ze strony osób sprawujących opiekę i kontrolę dotknęła 41 proc. respondentów, a przemoc fizyczna ze strony współzawodników 33 proc. Natomiast przemoc seksualną zgłosiło w badaniu odpowiednio 11 proc. i 30 proc. ankietowanych.

Szymon Wójcik zwrócił uwagę, że mimo ogromnej skali problemu, tylko niewielka część pokrzywdzonych dzieci zwraca się o pomoc do osób dorosłych, co wskazuje na konieczność zwiększenia świadomości i dostępności wsparcia dla osób pokrzywdzonych przemocą. Najczęściej o wsparcie osoby dorosłej zwracały się dzieci doświadczające przemocy fizycznej ze strony współzawodników (21 proc.), podczas gdy najrzadziej uczyniły to osoby pokrzywdzone przemocą fizyczną ze strony osoby sprawującej opiekę i kontrolę (9 proc.).

Przemoc seksualna również rzadziej skłaniała dzieci do zwrócenia się o pomoc niezależnie od tego, czy przemoc pochodziła od współzawodników (15 proc. zgłaszających), czy opiekunów (14 proc.). Jednocześnie 75 proc. ankietowanych zgodziło się ze stwierdzeniem, że problem przemocy wobec dzieci w sporcie wymaga zdecydowanych działań ze strony związków sportowych.

Najbardziej narażoną na doświadczenie przemocy ze strony współzawodników grupą byli zawodnicy w wieku 12–17 lat.

Rekomendowane przez fundację działania obejmują wprowadzenie standardów ochrony małoletnich, prowadzenie profilaktyki przemocy rówieśniczej, kontrolę kadr trenerskich, szkolenia dla osób pracujących z dziećmi w sporcie oraz zapewnienie wsparcia psychologicznego i prawnej pomocy dla osób pokrzywdzonych przemocą.

Według danych GUS w Polsce w 2022 r. w klubach sportowych ćwiczyło 789 tys. dzieci i nastolatków, w tym 31,2 proc. dziewczyn. W polskich związkach sportowych trenowało 469 tys. juniorów.

Czytaj też: Wtargnął do domu i uderzył śpiącego rówieśnika kijem bejsbolowym. Miało pójść o kobietę