Wpisałem do rejestru zabytków nieruchomych województwa mazowieckiego dom przy ul. Kaleńskiej 12 w Warszawie wraz z terenem, stanowiącym otoczenie budynku, w dzielnicy Praga-Południe - poinformował mazowiecki wojewódzki konserwator zabytków prof. Jakub Lewicki. Postępowanie w tej sprawie było wszczęte z urzędu.

Dom uważany jest za najstarszy budynek Grochowa. Powstał jeszcze przed włączeniem tej części miasta w granice Warszawy. Jest jednym z niewielu zachowanych przykładów pierwotnej zabudowy okolic Ronda Wiatraczna. Prawdopodobnie, jak większość budynków mieszkalnych na Kaleńskiej, powstał dzięki cegle rozbiórkowej z pobliskiego Fortu Grochów.

Historia budynku

Został wzniesiony w latach 20. XX w. jako budynek parterowy z mieszkalnym poddaszem, murowany, niepodpiwniczony, tynkowany, przykryty dachem mansardowym o konstrukcji drewnianej i pokryciu z papy oraz częściowo blachy. Mieszkania z reguły dwuizbowe, ogrzewane były jedynie przy pomocy pieców kaflowych i pozbawione urządzeń sanitarnych. Na piętro prowadziły strome drewniane schody o tralkowej balustradzie. Budynek otacza ogródek.

Pierwotnie obok budynku znajdowała się niewielka, parterowa oficyna, pełniąca funkcję mieszkalną, która została rozebrana w 1956 r., a w jej miejsce powstały komórki mieszczące m.in. warsztaty. W 1945 r. budynek przeszedł na własność miasta. Mieściły się w nim mieszkania komunalne. W związku ze złym stanem technicznym już w latach 50. XX w. przechodził liczne doraźne remonty. Od 1974 r. w domu zamieszkiwała Elżbieta Ostrowska-Leszczyńska, artystka-plastyk. Tu znajdowała się jej pracownia.

"Dom jest jednym z ostatnich zachowanych przykładów pierwotnej zabudowy okolic ronda Wiatraczna z początku XX wieku. Stanowi świadectwo historyczne formowania się podmiejskiej zabudowy Grochowa, tuż po przyłączeniu go do Warszawy. Jednocześnie prezentuje formę historyzującej architektury podmiejskiej. Stanowi źródło informacji do badań nad rozwojem urbanistycznym dzielnicy w pierwszej połowie XX wieku oraz przemianami w zakresie koncepcji i formy zabudowy tych okolic na przestrzeni ostatnich 100 lat" - przekazał mazowiecki konserwator.

Czytaj też: Kontrowersje wokół wyburzenia fragmentu przedwojennego szpitala. Był zabytkowy?