List od wicepremiera, ministra kultury Piotra Glińskiego odczytał wiceszef resortu Paweł Lewandowski. Napisał w nim, że to hołd dla wyjątkowej postaci w polskiej historii, która miała być zapomniana. - Eliza Orzeszkowa w uznaniu odwagi i szlachetności Romualda Traugutta - ostatniego przywódcy powstania styczniowego nazwała go polskim Leonidasem i choć podobnie jak jego spartański pierwowzór poniósł śmierć, dziś go chwalebnie wspominamy - podkreślił.

Kierownik X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej Jan Engelgard podkreślił, że miejsce uroczystości jest symboliczne. Przypomniał, że to w tym miejscu był więziony Romuald Traugutt i stąd wyprowadzono go na miejsce egzekucji. - To było symboliczne zakończenie powstania styczniowego - podkreślił.

"Stał się symbolem"

Jan Engelgard powiedział, że dzięki swojemu poświęceniu i oddaniu sprawie polskiej Romuald Traugutt przeszedł do historii. - Nieomal natychmiast po egzekucji Traugutta rozpoczął się kult jego osoby i stał się symbolem drogi romantycznej i powstańczej - dodał. Podkreślił, że zdawał sobie sprawę z przewagi militarnej wroga, a jednak stanął na czele powstania i zapisał się w naszej historii.

Wraz z Romualdem Trauguttem na stokach Cytadeli Warszawskiej stracono czterech członków Rządu Narodowego - Jana Jeziorańskiego, Romualda Żulińskiego, Rafała Krajewskiego i Józefa Toczyskiego.

Powstanie styczniowe było największym zrywem niepodległościowym w XIX wieku. Walki powstańców z Rosjanami trwały ponad rok, zginęło w nich około 30 tysięcy Polaków. Po zakończeniu walk na zesłanie skazano około 40 tysięcy osób.