- 13 lat minęło od tamtego 10 kwietnia. Jest już naszym zwyczajem, że tutaj spotykamy się zawsze o poranku w katedrze Wawelskiej (...), żeby pomodlić się, oddać hołd, po to żeby wspomnieć zarówno panią prezydentową, pana prezydenta Lecha Kaczyńskiego, jak i wszystkich, którzy wtedy zginęli pod Smoleńskiem, naszych przyjaciół - jak zawsze powtarzamy - ludzi oddanych Rzeczpospolitej, oddanych sprawie Polski, którzy tam pojechali wtedy, by oddać hołd naszym oficerom pomordowanym przez Sowietów w Katyniu - powiedział prezydent Andrzej Duda.

Jak podkreślił, "to byli ludzie dla Polski bardzo zasłużeni, którzy dużo dla niej zrobili i do dzisiaj wielki żal pozostaje, że nie mogli dalej kontynuować swojego dzieła, nie mogli dla Polski dalej pracować".

- Robimy co w naszej mocy, żeby te sprawy dalej prowadzić - mam nadzieję - tak, jak oni by sobie wyobrażali - wskazał Andrzej Duda.

Uroczystości w Krakowie i w Warszawie

Prezydentowi podczas uroczystości o charakterze prywatnym towarzyszyli zastępca szefa Kancelarii Prezydenta RP Piotr Ćwik i sekretarz stanu w KPRP Wojciech Kolarski. Do Krakowa przyjechała także Marta Kaczyńska z dziećmi. W katedrze odprawiona została msza św. Potem prezydent złożył wieniec przed sarkofagiem pary prezydenckiej.

Andrzej Duda po uroczystości w katedrze na Wawelu udał się na krakowskie cmentarze: Rakowicki, Salwatorski i Bielany, gdzie każdego roku składa kwiaty i modli się przy grobach spoczywających tam ofiar katastrofy smoleńskiej.

Na cmentarzy Rakowickim pochowani są: prezes IPN Janusz Kurtyka, wiceminister spraw zagranicznych Andrzej Kremer, prezes Federacji Rodzin Katyńskich Andrzej Sariusz-Skąpski, generał, dowódca Wojsk Specjalnych Włodzimierz Potasiński i poseł PSL Wiesław Woda.

Na cmentarzu Salwatorskim spoczywa działaczka Federacji Rodzin Katyńskich Ewa Bąkowska, wnuczka zamordowanego w Katyniu gen. Mieczysława Smorawińskiego; oraz generał, dowódca Wojsk Specjalnych Bronisław Kwiatkowski. Na Bielanach pochowany jest poseł PiS Zbigniew Wassermann.

W poniedziałek w południe Andrzej Duda złożył wieńce przy grobach ostatniego Prezydenta RP na uchodźstwie Ryszarda Kaczorowskiego, a także przy grobach ks. Józefa Jońca, ks. Zdzisława Króla, ks. Andrzeja Kwaśnika oraz przy tablicy upamiętniającej ofiary katastrofy smoleńskiej w Świątyni Opatrzności Bożej.

Ryszard Kaczorowski spoczywa w otwartym w 2022 r. Mauzoleum Prezydentów Rzeczypospolitej Polskiej na Uchodźstwie.

Natomiast twórca „Parafiady” - o. Józef Joniec, kapelan Federacji Rodzin Katyńskich, duszpasterz policjantów i motocyklistów – ks. Andrzej Kwaśnik, a także kapelan Warszawskiej Rodziny Katyńskiej – ks. Zdzisław Król spoczywają w Panteonie Wielkich Polaków w podziemiach Świątyni Opatrzności Bożej.

Następnie Andrzej Duda udał się na Cmentarz Wojskowy na Powązkach, gdzie złożył wieńce przed pomnikiem Ofiar Katastrofy Smoleńskiej oraz na grobach ofiar katastrofy smoleńskiej.

Prezydent uczcił też pamięć ofiar katastrofy smoleńskiej składając wieńce przed pomnikiem Ofiar Tragedii Smoleńskiej i pomnikiem prezydenta Lecha Kaczyńskiego, które znajdują się na palcu Piłsudskiego. Odbyło się też złożenie przez prezydenta kwiatów przed tablicą poświęconą prezydentowi Lechowi Kaczyńskiemu, która znajduje się przed Pałacem Prezydenckim.

Ofiary katastrofy smoleńskiej uczczcili też prezes PiS Jarosław Kaczyński i premier Mateusz Morawiecki. Lider PiS oraz szef rządu złożyli kwiaty i oddali hołd pod Pomnikiem Ofiar Katastrofy Smoleńskiej. Główne uroczystości wraz z wystąpieniem prezesa PiS zostały przesunięte na niedzielę 16 kwietnia.

"W tym roku 10 kwietnia przypada na drugi dzień Świąt Wielkanocnych, z tego względu zdecydowaliśmy się na przeniesienie tegorocznych obchodów na niedzielę 16 kwietnia" - przekazał sekretarz generalny PiS Krzysztof Sobolewski.

Uroczystości rocznicowe organizują także władze stolicy. W poniedziałek o godz. 8:20 podczas uroczystość przy pomniku ofiar katastrofy smoleńskiej na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach odczytane zostanły nazwiska wszystkich Ofiar, zostanie także odmówiona modlitwa ekumeniczna. W uroczystości wzięli udział bliscy Ofiar oraz przedstawiciele instytucji państwowych i samorządowych.

96 ofiar katastrofy

Trzynaście lat temu, 10 kwietnia 2010 r., w katastrofie samolotu Tu-154M w Smoleńsku zginęło 96 osób, wśród nich: prezydent Lech Kaczyński z małżonką Marią, ostatni prezydent RP na uchodźstwie Ryszard Kaczorowski oraz inne osobistości. Polska delegacja udawała się na uroczystości 70. rocznicy zbrodni katyńskiej.

Samolot wystartował z warszawskiego lotniska tuż przed godz. 7.30. Leciał do Smoleńska skąd członkowie delegacji samochodami mieli udać się do Katynia, gdzie na godz. 9.30 zaplanowane były uroczystości rocznicowe.

O godz. 8.41. samolot rozbił się w pobliżu lotniska Smoleńsk-Siewiernyj. Zginęli wszyscy znajdujący się na pokładzie: 89 członków delegacji i 7 osób załogi Tu-154M.

W tym samym dniu ogłoszona została żałoba narodowa, która trwała do 18 kwietnia do godz. 24.

17 kwietnia na pl. Piłsudskiego w Warszawie odbyły się państwowe uroczystości żałobne ku czci ofiar katastrofy. 18 kwietnia para prezydencka Lech i Maria Kaczyńscy spoczęli w krypcie Katedry na Wawelu. Pogrzeby ofiar katastrofy smoleńskiej odbywały się do 28 kwietnia.

Lista osób, które zginęły w katastrofie 10 kwietnia 2010 r.:

1. Lech Kaczyński - Prezydent RP,

2. Maria Kaczyńska - Małżonka Prezydenta RP,

3. Ryszard Kaczorowski - były Prezydent RP na uchodźstwie,

4. Joanna Agacka-Indecka - Przewodnicząca Naczelnej Rady Adwokackiej,

5. Ewa Bąkowska - wnuczka gen. bryg. Mieczysława Smorawińskiego,

6. Andrzej Błasik - Dowódca Sił Powietrznych RP,

7. Krystyna Bochenek - wicemarszałek Senatu RP,

8. Anna Maria Borowska - przedstawiciel Rodzin Katyńskich,

9. Bartosz Borowski - przedstawiciel Rodzin Katyńskich,

10. Tadeusz Buk - Dowódca Wojsk Lądowych RP,

11. Abp Miron Chodakowski - Prawosławny Ordynariusz Wojska Polskiego,

12. Czesław Cywiński - Prezes Zarządu Głównego Światowego Związku Żołnierzy AK,

13. Leszek Deptuła - poseł na Sejm RP,

14. Zbigniew Dębski - Kawaler Orderu Virtuti Militari,

15. Grzegorz Dolniak - poseł na Sejm RP,

16. Katarzyna Doraczyńska - Kancelaria Prezydenta RP,

17. Edward Duchnowski - Sekretarz Generalny Związku Sybiraków,

18. Aleksander Fedorowicz - tłumacz prezydencki,

19. Janina Fetlińska - senator RP,

20. Jarosław Florczak - funkcjonariusz BOR,

21. Artur Francuz - funkcjonariusz BOR,

22. Franciszek Gągor - szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego,

23. Grażyna Gęsicka - poseł na Sejm RP,

24. Kazimierz Gilarski - Dowódca Garnizonu Warszawa,

25. Przemysław Gosiewski - poseł na Sejm RP,

26. Ks. Bronisław Gostomski - ks. prałat, kapłan diecezji płockiej,

proboszcz parafii św. Andrzeja Boboli w Londynie,

27. Mariusz Handzlik - Podsekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP,

28. Ks. Roman Indrzejczyk - kapelan Prezydenta RP,

29. Paweł Janeczek - funkcjonariusz BOR,

30. Dariusz Jankowski - Kancelaria Prezydenta RP,

31. Izabela Jaruga-Nowacka - poseł na Sejm RP,

32. O. Józef Joniec - Prezes Stowarzyszenia "Parafiada",

33. Sebastian Karpiniuk - poseł na Sejm RP,

34. Andrzej Karweta - Dowódca Marynarki Wojennej RP,

35. Mariusz Kazana - Dyrektor Protokołu Dyplomatycznego w Ministerstwie Spraw Zagranicznych,

36. Janusz Kochanowski - Rzecznik Praw Obywatelskich,

37. Stanisław Komornicki - Kanclerz Kapituły Orderu Virtuti Militari,

38. Stanisław Jerzy Komorowski - Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej,

39. Paweł Krajewski - funkcjonariusz BOR,

40. Andrzej Kremer - Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych,

41. Ks. Zdzisław Król - kapelan Warszawskiej Rodziny Katyńskiej 1987-2007,

42. Janusz Krupski - Kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych,

43. Janusz Kurtyka - Prezes Instytutu Pamięci Narodowej,

44. Ks. Andrzej Kwaśnik - kapelan Federacji Rodzin Katyńskich,

45. Bronisław Kwiatkowski - Dowódca Operacyjny Sił Zbrojnych RP,

46. Wojciech Lubiński - lekarz prezydenta RP,

47. Tadeusz Lutoborski - przedstawiciel Rodzin Katyńskich,

48. Barbara Mamińska - Kancelaria Prezydenta RP,

49. Zenona Mamontowicz-Łojek - przedstawiciel Rodzin Katyńskich,

50. Stefan Melak - Prezes Komitetu Katyńskiego,

51. Tomasz Merta - Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego,

52. Dariusz Michałowski - funkcjonariusz BOR,

53. Stanisław Mikke - Wiceprzewodniczący Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa,

54. Aleksandra Natalli-Świat - poseł na Sejm RP,

55. Janina Natusiewicz-Mirer - osoba towarzysząca,

56. Piotr Nosek - funkcjonariusz BOR,

57. Piotr Nurowski - Prezes Polskiego Komitetu Olimpijskiego,

58. Bronisława Orawiec-Loeffler - przedstawiciel Rodzin Katyńskich,

59. Ks. Jan Osiński - Ordynariat Polowy Wojska Polskiego,

60. Ks. Adam Pilch - Ewangelickie Duszpasterstwo Polowe,

61. Katarzyna Piskorska - przedstawiciel Rodzin Katyńskich,

62. Maciej Płażyński - poseł RP, Prezes Stowarzyszenia "Wspólnota Polska",

63. Bp. Tadeusz Płoski - Ordynariusz Polowy Wojska Polskiego,

64. Agnieszka Pogródka-Węcławek - funkcjonariusz BOR,

65. Włodzimierz Potasiński - Dowódca Wojsk Specjalnych RP,

66. Andrzej Przewoźnik - Sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa,

67. Krzysztof Putra - wicemarszałek Sejmu RP,

68. Ks. Ryszard Rumianek - Rektor Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego,

69. Arkadiusz Rybicki - poseł na Sejm RP,

70. Andrzej Sariusz-Skąpski - Prezes Federacji Rodzin Katyńskich,

71. Wojciech Seweryn - przedstawiciel Rodzin Katyńskich,

72. Sławomir Skrzypek - Prezes Narodowego Banku Polskiego,

73. Leszek Solski - przedstawiciel Rodzin Katyńskich,

74. Władysław Stasiak - szef Kancelarii Prezydenta RP,

75. Jacek Surówka - funkcjonariusz BOR,

76. Aleksander Szczygło - szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego,

77. Jerzy Szmajdziński - wicemarszałek Sejmu RP,

78. Jolanta Szymanek-Deresz - poseł na Sejm RP,

79. Izabela Tomaszewska - Kancelaria Prezydenta RP,

80. Marek Uleryk - funkcjonariusz BOR,

81. Anna Walentynowicz - założycielka Wolnych Związków Zawodowych,

82. Teresa Walewska-Przyjałkowska - Fundacja "Golgota Wschodu",

83. Zbigniew Wassermann - poseł na Sejm RP,

84. Wiesław Woda - poseł na Sejm RP,

85. Edward Wojtas - poseł na Sejm RP,

86. Paweł Wypych - Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP,

87. Stanisław Zając - senator RP,

88. Janusz Zakrzeński - wybitny polski aktor,

89. Gabriela Zych - przedstawiciel Rodzin Katyńskich.

Lista członków załogi:

90. Arkadiusz Protasiuk - dowódca załogi,

91. Robert Grzywna - drugi pilot,

92. Andrzej Michalak - technik pokładowy,

93. Artur Ziętek - nawigator,

94. Natalia Januszko - stewardessa,

95. Barbara Maciejczyk - stewardessa,

96. Justyna Moniuszko - stewardessa.

Czytaj też: Zmiany w rządzie. Nowy szef MRiRW i minister cyfryzacji