Laureaci 50. Nagrody im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej” wyłonieni

  • 06.05.2025 16:24

  • Aktualizacja: 16:28 06.05.2025

Nagroda im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej” w tym roku obchodzi 50-lecie swojego istnienia. Od pół wieku przyznawana jest twórcom, badaczom i organizacjom, które chronią, rozwijają i promują dziedzictwo polskiej kultury tradycyjnej.

W tym roku komisja konkursowa, przyznając dodatkowo trzy wyróżnienia, wyłoniła siedemnaścioro laureatów 50. Nagrody im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej”:

- w kategorii I dla twórców z dziedziny sztuki i rękodzieła ludowego, muzyki, tańca, śpiewu oraz budowy instrumentów ludowych:

  • Janina Boroś – twórczyni plastyki obrzędowej specjalizująca się w pisankach rytowniczych, palmach i wycinankach; tworzy także firanki i ozdoby choinkowe, a jako poetka publikuje w „Twórczości Ludowej”, autorka tomiku Za wszystko dziękuję Ci Boże (Krasnystaw, woj. lubelskie, Lubelszczyzna),
  • Maria Chlastawa – jedna z najstarszych aktywnych malarek z Zalipia; oprócz charakterystycznych kwiatowych malowideł tworzy tradycyjne wycinanki, firanki i ażurowe obrazy, zachowując lokalny styl Powiśla Dąbrowskiego (Zalipie, woj. małopolskie, Powiśle Dąbrowskie),
  • Beata Legierska – koronczarka z Koniakowa wykonująca czepce techniką szydełkową, igiełkową i teneryfową; prace prezentowała w Polsce, Czechach, Niemczech, Francji, Szwajcarii oraz Japonii (Koniaków, woj. śląskie, Górale Śląscy),
  • Marta Walczak Stasiowska – malarka na szkle uznawana za jedną z najbardziej tradycyjnych artystek Podhala; obrazy malowane na ciemnym tle nawiązują do dawnych motywów religijnych i pasterskich (Zakopane, woj. małopolskie, Podhale),
  • Janina Pydo – śpiewaczka z Roztocza Zachodniego o unikatowym repertuarze pieśni obrzędowych, religijnych i świeckich wykonywanych w tradycyjnej gwarze (Zastawie, woj. lubelskie, Biłgorajszczyzna),

Nagroda Marszałka Województwa Mazowieckiego

  • Zdzisław Kwapiński – radomski skrzypek; z Kapelą ze Wsi Warszawa nagrał album Re:akcja Mazowiecka, laureat Złotej Baszty w 2023 roku; od lat występuje zarówno jako solista, jak i członek kapel (Radom, woj. mazowieckie, Powiśle Kielecko-Radomskie).

- w kategorii II dla mistrzów tradycji:

  • Franciszek Jesiak – śpiewak, tancerz i budowniczy dud biskupiańskich; bohater filmu Wesele w Krobi Starej, współtwórca festiwalu Tabor Wielkopolski i aktywny mentor młodych muzyków (Stara Krobia, woj. wielkopolskie, Biskupizna),

- w kategorii III dla pisarzy i poetów ludowych:

  • Franciszka Ogonowska – poetka i prozaiczka; jej teksty publikowane m.in. w „Twórczości Ludowej” dokumentują codzienność i obrzędowość regionu (Dobużek Kolonia, woj. lubelskie, Zamojszczyzna),

- w kategorii IV dla badaczy, naukowców, regionalistów, działaczy społeczno kulturalnych, popularyzatorów:

  • Edward Henryk Cyfus – gawędziarz, pisarz i depozytariusz gwary warmińskiej; autor ponad dwustu gawęd oraz elementarza i słownika gwary warmińskiej, propaguje tradycje Warmii w całym kraju (Olsztyn, woj. warmińsko mazurskie, Warmia),
  • Remigiusz Mazur Hanaj – muzyk, etnograf, animator i publicysta; dokumentuje muzykę ludową in crudo; współinicjator Domów Tańca, współautor i współredaktor źródłowych publikacji etnomuzykologicznych; odnowił tradycję lirniczą w Polsce (Milanówek, woj. mazowieckie, Mazowsze),
  • Aldona Wojciechowska z domu Aleksa i Anastazja Sidor z domu Aleksa – badaczki i animatorki kultury litewskiej na Suwalszczyźnie; prowadzą muzeum etnograficzne, organizują spektakle obrzędowe i warsztaty rękodzieła, publikują prace naukowe (Puńsk, woj. podlaskie, Suwalszczyzna),

- w kategorii V dla kapel ludowych:

  • Kapela Ochodzita – kapela smyczkowa założona w 1995 roku; prezentuje muzykę górali żywieckich i śląskich na tradycyjnym instrumentarium skrzypcowo basowym (Rajcza, woj. śląskie, Beskid Śląski/Żywiecki),

- w kategorii VI dla zespołów folklorystycznych:

  • Zespół Górali Czadeckich „Dawidenka” – wielopokoleniowa grupa odtwarzająca pieśni, tańce i stroje górali czadeckich przesiedlonych z Bukowiny; zaliczany do czołowych zespołów folklorystycznych województwa dolnośląskiego (Gaworzyce, woj. dolnośląskie, Górale Czadeccy),
  • Podhale Grupa Spiska z Jurgowa – zespół promujący folklor polskiego Spisza; prezentuje męskie tańce pasterskie, zwyczaje oraz unikatowy strój spiski (Jurgów, woj. małopolskie, Spisz),
  • Zespół Regionalny „Zbójnicek” z Zębu – zespół kultywujący i przekazujący młodszym pokoleniom tradycje góralskie, podhalańskie tańce, śpiew i zwyczaje. W ramach zespołu funkcjonuje sekcja dziecięca „Mały Zbójnicek” (Ząb, woj. małopolskie, Podhale),

- w kategorii VII – nagroda honorowa dla instytucji i organizacji działających na rzecz kultury ludowej:

  • Limanowski Dom Kultury – organizator festiwalu Limanowska Słaza, organizator licznych warsztatów międzypokoleniowych i popularyzator kultury ludowej Lachów Limanowskuch (Limanowa, woj. małopolskie, Lachy Limanowskie),
  • Śląski Związek Chórów i Orkiestr – organizacja działająca od 1910 roku,  przyczyniająca się do kultywowania tradycji muzycznych na Śląsku, integrująca ponad trzysta zespołów, prowadząca festiwale i szkolenia podnoszące poziom chórów i orkiestr (Katowice, woj. śląskie, Śląsk).

W ramach Nagrody im. Oskara Kolberga przyznana zostanie także wyróżnienie specjalne dla wyjątkowego ucznia wskazanego przez mistrza tradycji.

Uroczysta gala wręczenia nagród odbędzie się 9 lipca 2025 roku na Zamku Królewskim w Warszawie. Laureaci otrzymają medale im. Oskara Kolberga projektu Anny Jarnuszkiewicz, pamiątkowe dyplomy oraz nagrody finansowe ufundowane przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Samorząd Województwa Mazowieckiego.

Obchody jubileuszu wzbogaci również szereg wydarzeń towarzyszących, o których informować będziemy na bieżąco na naszych stronach internetowych.

Zgodnie z tradycją zespół Narodowego Instytutu Muzyki i Tańca odwiedzi wszystkich laureatów w ich miejscach twórczej działalności, dokumentując ich dorobek. Materiały audiowizualne powstałe podczas tych spotkań zostaną zaprezentowane podczas gali, a bieżące relacje z tych wizyt będą także dostępne w mediach społecznościowych NIMiT.

Organizatorem Nagrody im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej” jest Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Konkurs oraz gala realizowane są przez Narodowy Instytut Muzyki i Tańca we współpracy z Muzeum Wsi Radomskiej w Radomiu oraz jego oddziałem – Muzeum im. Oskara Kolberga w Przysusze. Patronem tegorocznej edycji nagrody jest Program 2 Polskiego Radia.

Patronat medialny nad Galą wręczenia Nagrody im. Oskara Kolberga objęli:
TVP3 Warszawa, Polskie Radio, Radiowa Dwójka, Radiowe Centrum Kultury Ludowej, RDC, Gość Niedzielny, nasze miasto.pl, muzyka tradycyjna.pl, kultura ludowa.pl, Pismo Folkowe.

Więcej informacji o nagrodzie oraz jej dotychczasowych laureatach można znaleźć na stronie www.nagrodakolberg.pl.

Kategorie: