Po 40 latach trafił do Polski. Medal CIA "Jacka Stronga" w Izbie Pamięci

  • 11.02.2022 17:51

  • Aktualizacja: 05:38 26.07.2022

Distinguished Intelligence Medal - odznaczenie, które otrzymał Ryszard Kukliński - znalazło się w zbiorach Muzeum Zimnej Wojny. Tym unikatowym medalem pułkownik Ludowego Wojska Polskiego został uhonorowany w USA przez CIA za ważny wkład w działalność Agencji. Stał się tym samym pierwszym w historii Polakiem odznaczonym medalem CIA. W piątek odznaczenie zaprezentowano na nowej wystawie w Izbie Pamięci Generała Kuklińskiego w Warszawie.
Pułkownik Ryszard Kukliński był ósmą osobą, która otrzymała Distinguished Intelligence Medal.

Medal, który prezentujemy, trafił do Polski po 40 latach. Pułkownik Kukliński otrzymał go zaraz po zakończeniu swojej misji na wniosek dyrektora CIA Williama Caseya i był pierwszym odznaczonym spoza USA – podkreślił dyrektor Izby Pamięci Filip Frąckowiak. Dodał, że na wystawie prezentowane są również inne wyróżnienia przyznawane po 1989 r. płk. Ryszardowi Kuklińskiemu, między innymi akty nadania honorowego obywatelstwa miast. Wystawa potrwa do 20 lutego.



Izba Pamięci Generała Ryszarda Kuklińskiego przy ul. Kanonia 20/22 została założona w 2006 r. przez prof. Józefa Szaniawskiego, działacza opozycji antykomunistycznej, przyjaciela i pełnomocnika Ryszarda Kuklińskiego.

Goszczący na otwarciu wystawy prezes Fundacji Józefa Szaniawskiego prof. Wiesław Jan Wysocki podkreślił, jak wielkim wysiłkiem dla Ryszarda Kuklińskiego była jego misja wymierzona w Układ Warszawski i Związek Sowiecki. - Był w wyjątkowo trudnej sytuacji. Działacze opozycji antykomunistycznej mówią, jak wielkim wsparciem była dla nich rodzina. Pułkownik Kukliński był samotnym wilkiem polującym na komunistyczną bandę. Pamiętajmy o nim, bo zapisał się w polskich dziejach zasługami do dziś niedocenionymi – powiedział prof. Wysocki.

Zwycięstwo nad komunizmem

Profesor Wysocki przypomniał także o zbliżającej się rocznicy przekształcenia Związku Walki Zbrojnej w Armię Krajową. - Ryszard Kukliński był honorowym członkiem Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej – stwierdził.

Eksponaty i dokumenty zgromadzone w Izbie Pamięci ukazują wkład Polski w zwycięstwo Stanów Zjednoczonych nad komunistycznym totalitaryzmem sowieckim. Celem Izby jest też promocja tradycji Wojska Polskiego i polskiej obronności w XXI w. w ramach sojuszu NATO. W 2018 r. Izba przeszła gruntowną modernizację.

Muzeum Zimnej Wojny

Dyrektor Filip Frąckowiak zapowiedział, że 30 czerwca 2022 r. nastąpi otwarcie Muzeum Zimnej Wojny im. Generała Ryszarda Kuklińskiego. - Jej siedziba będzie znajdować się w kamienicy przy ul. Jezuickiej 1/3 w Warszawie. Część ekspozycji, liczącej 400 metrów kwadratowych, znajdzie się w dawnym komisariacie Milicji Obywatelskiej, na którym zamordowano Grzegorza Przemyka – powiedział.

Ekspozycja znajdująca się w Izbie Pamięci Generała Kuklińskiego zostanie w całości przeniesiona do Muzeum Zimnej Wojny, ponieważ - jak uzasadnił dyrektor Frąckowiak - „zimna wojna zostanie pokazana z polskiej perspektywy i misji Ryszarda Kuklińskiego”. Dodał, że na nowej ekspozycji znajdą się nie tylko wątki dotyczące Europy Środkowej, ale również innych regionów świata – Dalekiego Wschodu i Ameryki Łacińskiej – oraz wyścigu kosmicznego.

Tajny agent aliantów

W 1971 r. oficer Sztabu Generalnego WP płk Ryszard Kukliński podjął z własnej inicjatywy współpracę z amerykańską Centralną Agencją Wywiadowczą (CIA). Było to wynikiem jego przemyśleń po udziale polskiego wojska w interwencji państw Układu Warszawskiego w Czechosłowacji i strzelaniu przez wojsko do robotników na Wybrzeżu w 1970 r. Miał pseudonim" Jack Strong". Za przekazywane informacje nie przyjmował od Amerykanów wynagrodzenia.

Kukliński przekazywał plany strategiczne Związku Sowieckiego i Układu Warszawskiego, w tym plany ataku na państwa NATO. William Casey, dyrektor CIA, po zakończeniu wywiadowczej misji Kuklińskiego powiedział, że w ciągu ostatnich 40 lat nikt tak nie zaszkodził komunizmowi jak on. W nocy z 7 na 8 listopada 1981 r. płk Kukliński został wraz z żoną i dwoma synami potajemnie wywieziony z Polski. Przyczyną ewakuacji była obawa Kuklińskiego przed dekonspiracją.

Po przybyciu do Stanów Zjednoczonych Kukliński został ekspertem Departamentu Obrony i Departamentu Stanu. Otrzymał stopień pułkownika armii amerykańskiej i wysokie odznaczenie CIA. W 1984 r. został skazany przez sąd wojskowy w Warszawie na karę śmierci za zdradę i zdegradowany.

W 1994 r. zginęli w Stanach Zjednoczonych dwaj synowie Kuklińskiego. Okoliczności ich śmierci do dziś nie zostały wyjaśnione. Pojawiły się opinie, że mogła być to zemsta sowiecka na pułkowniku.

Dopiero w 1995 r. Izba Wojskowa Sądu Najwyższego uchyliła wyrok ciążący na Kuklińskim. W tym samym roku podjęto ponownie śledztwo w jego sprawie. Zostało umorzone przez Naczelną Prokuraturę Wojskową w 1997 r. Kukliński został uniewinniony. Zmarł 11 lutego 2004 r. w Tampie na Florydzie. Ceremonia żałobna odbyła się na amerykańskim cmentarzu narodowym Arlington. Płk Ryszard Kukliński pochowany został w Alei Zasłużonych na cmentarzu wojskowym na warszawskich Powązkach.

Źródło:

PAP

Autor:

FP/PA