Stowarzyszenie Historyków Sztuki istnieje od 1934 roku. Wyraźny ślad na jego działalności odcisnął prof. Stanisław Lorentz, którego zasługą był fakt, że Stowarzyszenie zajmuje Kamienicę Fukierów w Warszawie. Spotkania historyków sztuki, konferencje naukowe, ale i wykłady, prelekcje, gawędy otwarte dla wszystkich (najbliższe 19 i 26 marca) - to tylko niektóre działania SHS. Jest też biblioteka i nowość: własny kanał na You Tube. O historii i bieżącej działalności Stowarzyszenia Historyków Sztuki, jak też o zmarłej w grudniu ubiegłego roku prof. dr hab. Marii Kałamajskiej-Saeed (1941-2023), badaczką polskich świątyń na Kresach, szczególnie na Wileńszczyźnie i Grodzieńszczyźnie, autorce monografii obrazu Matki Boskiej Ostrobramskiej w Wilnie, z prof. dr hab. Anną Sylwią Czyż, prezesem Stowarzyszenia Historyków Sztuki rozmawiał Piotr Łoś

(Gość programu, dr hab. Anna Sylwia Czyż, prof. UKSW w Warszawie, już po nagraniu audycji otrzymała informację o nadaniu Jej tytułu Profesora, przyznanego decyzją Prezydenta RP. Serdecznie gratulujemy!) 

Koło Gospodyń Wiejskich we wsi Zalas (gm. Łyse, pow. ostrołęcki) powraca do tradycji kurpiowskich. Wprawdzie istnieje od 4 lat, ale właśnie w ostatnim okresie coraz częściej prowadzi różne działania wokół tradycji kultury Kurpi Zielonych. Jednym z nich jest uczestnictwo w warsztatach plecenia palm wielkanocnych z bibuły (która już wiele lat temu stała się głównym materiałem twórczym, z tej racji, że wcześniej używane rośliny naturalne obecnie często są pod ochroną), które odbędą się w sobotę 16 marca o godz. 15 w Służewskim Domu Kultury w Warszawie. Poza paniami z KGW Zalas, wystąpi też zespół ludowy „Puszcza Zielona”, prowadząc drugą część warsztatów – naukę tańców i pieśni kurpiowskich. O tym wydarzeniu, ale i swojej pasji do kultury kurpiowskiej w programie mówiła Agnieszka Krawczyk z Koła Gospodyń Wiejskich w Zalasie oraz członkini zespołu „Puszcza Zielona”, pochodząca rodzinnie ze wsi Chudek (gm. Kadzidło), z tytułu małżeństwa – synowa Zofii Krawczyk, wybitnej twórczyni ludowej kurpiowskiej, znanej z robienia pięknych palm wielkanocnych i w ogóle rękodzieła artystycznego.    

Stowarzyszenie Pracownia Etnograficzna zaprasza na spotkanie online pt.: "PRL osiedla wędrownych Romów - 60. rocznica akcji osiedlania wędrownych grup romskich w Polsce", które odbędzie się w czwartek 14 marca o godzinie 19.00 (połączenie z transmisją dostępne będzie na profilu FB Stowarzyszenia - organizatora). O osiedlaniu Romów, o tęsknocie za taborami, ale i o zmianach, jakie osiedlenie spowodowało w życiu Romów, w programie mówiła Agnieszka Caban, kulturoznawczyni, doktorantka Uniwersytetu Warszawskiego, badaczka mniejszości narodowych i etnicznych, specjalistka w zakresie wielokulturowości.

O historii makatek jako elementów zdobniczych domów mieszczańskich, a potem wiejskich w Polsce i na Mazowszu, w programie mówiła Elżbieta Piskorz-Branekova, etnografka - badaczka. 

 „Opowiedz mi, proszę. Chcę usłyszeć o Twojej SADYBIE..." - w „Sekretach Mazowsza", w każdy piątek o godz. 13.30 o warszawskiej Sadybie opowiadają jej obecni lub niegdysiejsi mieszkańcy: ci, którzy się tam urodzili, ci, którzy ją bezgranicznie pokochali, ci, którzy tylko na niej szczęśliwie żyją, ale i ci, którzy bezustannie dla niej pracują. Obchodami 100-lecia Sadyby koordynuje Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Miasto Ogród Sadyba, a medialnie patronuje mu Radio dla Ciebie. I choć oficjalne obchody odbyły się w 2023 roku, nasz radiowy cykl kontynuujemy.

Jest filmoznawcą, psychoterapeutką, ale mimo własnego życia zawodowego, z radością pielęgnuje pamięć o wielkim ojcu. Katarzyna Bareja jest bowiem córką Stanisława Barei (1929-1987), reżysera filmowego, scenarzysty i aktora, twórcy najwybitniejszych polskich komedii filmowych, takich jak „Miś”, „Poszukiwany, poszukiwana”, „Brunet wieczorową porą”, jak też genialnych seriali telewizyjnych „Alternatywy 4” i „Zmiennicy” oraz Hanny z Kotkowskich, historyka sztuki, pracownika Muzeum Narodowego, jeszcze w czasach prof. S. Lorentza. Rodziny dziadków: Barejowie i Chmielarzowie to warszawscy masarze, doświadczeni producenci wędlin. Historię tych rodzin K. Bareja opisała w książce „Żaby w śmietanie, czyli Stanisław Bareja i jego bliscy”. Przodkowie Chjmielarzów i Barejów pochowani są na cmentarzu czerniakowskim w kaplicy, która jest dominantą pośród innych nagrobków tej mokotowskiej nekropolii. Ojca – reżysera, scenarzystę i aktora, ale też męża, tatę, kreatywnego uczestnika szczęśliwego życia rodzinnego, Katarzyna Bareja zapamiętała jak najcieplej i o tym opowiedziała w programie.     

"Oto syn Twój, oto Matka twoja" - to tytuł wystawy ikon artystów przeważnie ukraińskich i polskich, uczestników międzynarodowych warsztatów ikonopisów w Castel Gandolfo. Twórcy ikon, ale również małych instalacji i rzeźb, inspirowanych ikonami, należą do grupy artystów, których wojna w Ukrainie dotknęła dosłownie: niektórzy ich synowie, mężowie czy bracia zginęli podczas walk z Rosją.

Artyści ci do wojny odnoszą się często, czasami wprost, niekiedy bardzo symbolicznie. Ale nie tylko wojna jest tematem ikon, prezentowanych w Muzeum Archidiecezji Warszawskiej. Wystawa była już pokazywana m.in. w Siedlcach, Krynicy, następnie po Warszawie, zostanie zaprezentowana w Szwajcarii. 

O ekspozycji, czynnej do 27 marca, w programie mówi dr Katarzyna Jakubowska-Krawczyk z Katedry Ukrainistyki UW dla Ukrainy Uniwersytetu Warszawskiego.

Na Zamku Królewskim w Warszawie, w tzw. Salach Matejkowskich czynna jest do 26 maja br. wystawa "Matejko nieznany". Zgromadzono na niej rysunki, akwarele oraz prace olejne Jana Matejki, pochodzące najczęściej ze zbiorów prywatnych, rzadko pokazywane, a niektóre zupełnie dotychczas nieznane, jak np. niewielka akwarela, przedstawiająca Annę z Branickich Sebastianową Lubomirską (1562-1639). Licznie są reprezentowane rysunki artysty, pochodzące z różnych okresów jego twórczości, ale także dobrze znane i cenione prace wielkoformatowe, jak np. "Rejtan - Upadek Polski", "Batory pod Pskowem" czy portret czworga dzieci artysty. Ogromną wartością ekspozycji - z punktu widzenia pozyskania na nią dzieł - jest współpraca Muzeum - Zamek Królewski w Warszawie z domami aukcyjnymi, jak też kolekcjonerami prywatnymi, którzy bardzo chętnie wypożyczyli swoje obrazy na tę wystawę. Ponadto, celem jej autorów było ukazanie Matejki jako autora nie tylko wielkich przedstawień wydarzeń historycznych, ale także wyśmienitego portrecisty; ok. 1/3 jego twórczości to właśnie portrety (zarówno zbiorowe, jak i indywidualne). O wystawie, która będzie czynna do 26 maja br. w programie mówi dr Mariusz Klarecki, autor i kurator ekspozycji, kurator "Pałacu pod Blachą".   

„Opowiedz mi, proszę. Chcę usłyszeć o Twojej SADYBIE..." - w „Sekretach Mazowsza", w każdy piątek o godz. 13.30 o warszawskiej Sadybie opowiadają jej obecni lub niegdysiejsi mieszkańcy: ci, którzy się tam urodzili, ci, którzy ją bezgranicznie pokochali, ci, którzy tylko na niej szczęśliwie żyją, ale i ci, którzy bezustannie dla niej pracują. Obchodami 100-lecia Sadyby koordynuje Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Miasto Ogród Sadyba, a medialnie patronuje mu Radio dla Ciebie. I choć oficjalne uroczystości i jubileusz już się zakończyły, kontynuujemy nasz cykl.

Jest miłośnikiem muzyki, głównie klasycznej oraz kolekcjonerem płyt winylowych. Swoją pasję rozwinął szczególnie w okresie, w którym ludzie pozbywali się starych płyt gramofonowych, używając nowych, tzw. kompaktowych. Obecnie obserwuje się powrót do „czarnej płyty”, na której muzyka brzmi bardziej prawdziwie i naturalniej. Płyty takie są dziś jednak już rarytasem i drogie. W liczącej ponad 40 tys. sztuk kolekcji, Mieczysław Stoch ma najważniejsze wydawnictwa płytowe polskie i zagraniczne. Wyrósł w górach i na góralskich tradycjach, zarówno związanych z wiarą, jak i muzyką, która od zawsze była obecna w jego domu rodzinnym. Brat bliźniak ma również swoją kolekcję płyt, a kolekcjonerstwem obaj panowie zarazili syna i bratanka – Kamila Stocha, jednego z najwybitniejszych współczesnych polskich skoczków narciarskich.

Gościem programu był mieszkaniec Sadyby, niegdyś wydawca płyt, ale przede wszystkim kolekcjoner winylowych krążków – p. Mieczysław Stoch.   

O historii Iłży w kontekście obiektów kultury materialnej (zabytków), które warto w tym mieście zobaczyć, w programie opowiadał Łukasz Babula, kustosz w Muzeum Regionalnym w Iłży.  

O historii Dolińskich, jednej z większych, szanowanych i mających ciekawe tradycje oraz postaci, rodzin romskich, związanej z Radomiem, w programie opowiadał regionalista i przyjaciel Romów, Zenon Gierała.