W Samarkandzie odbył się 7 Międzynarodowy Kongres Światowego Towarzystwa Badań, Ochrony i Popularyzacji Dziedzictwa Kulturowego Uzbekistanu. Jednym z uczestników Kongresu był przedstawiciel z Polski, gość naszego programu - Igor Strojecki, genealog rodzinny, pasjonat i popularyzator historii, którego pradziad, Leon Barszczewski (1849-1910) był etnografem, geologiem, archeologiem, badaczem kultury ludów Azji Środkowej, bardzo szanowany i zapamiętany w Uzbekistanie. 

„Opowiedz mi, proszę. Chcę usłyszeć o Twojej SADYBIE..." - w „Sekretach Mazowsza", w każdy piątek o godz. 13.30 o warszawskiej Sadybie opowiadają jej obecni lub niegdysiejsi mieszkańcy: ci, którzy się tam urodzili, ci, którzy ją bezgranicznie pokochali, ci, którzy tylko na niej szczęśliwie żyją, ale i ci, którzy bezustannie dla niej pracują. Obchodami 100-lecia Sadyby koordynuje Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Miasto Ogród Sadyba, a medialnie patronuje mu Radio dla Ciebie.

Jest synem prof. Stefana Kozłowskiego (1928-2007), ekologa, działacza na rzecz ochrony przyrody i ekorozwoju, ministra środowiska w rządzie J. Olszewskiego i Izabeli z Drzewickich (1927-2021), harcmistrzyni, uczestniczki akcji "Burza" we Lwowie, pracownika Instytutu Geologicznego i Muzeum Ziemi PAN, także miłośniczki przyrody. Choć oboje rodzice urodzili się we Lwowie, to głównie matka przekazała mu miłość do tego miasta i Kresów w ogóle, co stało się z czasem jego zawodowym zajęciem, bo jest popularyzatorem wiedzy o polskich Kresach wschodnich oraz kolekcjonerem. Dzięki przeprowadzce rodziny z centrum Warszawy do dawnej willi leśnika, wybudowanej w latach 20. XX w. Sadyba stała się dla niej nie tylko nowym domem, ale i małym, prywatnym centrum życia towarzyskiego Lwowiaków. O "swojej" Sadybie, której klimat łączył się z domową atmosferą Kresów wschodnich, w programie opowiadał Tomasz Kuba Kozłowski z Domu Spotkań z Historią.    

W podwarszawskim Zegrzu znajduje się kościół św. Gabriela Archanioła, ale świątynia pw. św. Antoniego parafii Zegrze jest w Woli Pełkińskiej. Z czym wiąże się taka dwoistość i czy chodzi o te same kościoły oraz o tę samą parafię? Co wspólnego z Wolą Pełkińską miał Witold Zglenicki, światowej sławy geolog i filantrop, nazywany polskim "Alfredem Noblem"? Co łączy pałac Krasińskich w Zegrzu z pałacem Radziwiłłów w Jadwisinie? - na te i inne pytania, w opowieści o Woli Pełkińskiej (gm. Serock, pow. legionowski) w programie odpowiadał ppłk dr Mirosław Pakuła z Izby Pamięci i Tradycji Rybackich w Serocku. 

Symcha Trachter (1894-1942) był jednym z najciekawszych artystów plastyków żydowskiego pochodzenia, urodzony w Lublinie, artystycznie związany z Warszawą, Wiedniem, Paryżem, Kazimierzem nad Wisłą i Krakowem. Jego twórczość dnia 14 listopada (wtorek) przypomniana zostanie w Muzeum Żydów Mazowieckich w Płocku, a tymczasem u nas o artyście opowiadał dr Jakub Bendkowski, badacz jego życia i twórczości, pracownik naukowy Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie.

Niezwyczajna uroczystość odbyła się na początku października w Guzowie (pow. żyrardowski). Tamtejsza społeczność parafialna otrzymała prywatny dar - nowy kościół, wybudowany według projektu Lecha Szymborskiego, tego samego, który wspólnie z ojcem Wojciechem zaprojektowali świątynię Opatrzności Bożej w Warszawie. Nowy kościół w Guzowie ma liczne nawiązania do treści religijnych, ale i historii: samego Guzowa, rodziny Sobańskich i innych. O nowym kościele, ale i o starej kaplicy Sobańskich, która była dotychczasowym miejscem modlitw, w programie opowiadali: ks. dr Robert Sumiński, proboszcz parafii pod wezwaniem św. Feliksa de Valois oraz Michał Sobański, współwłaściciel zespołu pałacowo-parkowego w Guzowie, prezes Fundacji Feliksa hr. Sobańskiego, fundator nowego kościoła parafialnego w tej wsi. 

„Opowiedz mi, proszę. Chcę usłyszeć o Twojej SADYBIE..." - w „Sekretach Mazowsza", w każdy piątek o godz. 13.30 o warszawskiej Sadybie opowiadają jej obecni lub niegdysiejsi mieszkańcy: ci, którzy się tam urodzili, ci, którzy ją bezgranicznie pokochali, ci, którzy tylko na niej szczęśliwie żyją, ale i ci, którzy bezustannie dla niej pracują. Obchodami 100-lecia Sadyby koordynuje Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Miasto Ogród Sadyba, a medialnie patronuje mu Radio dla Ciebie.

Cmentarz na warszawskim Czerniakowie (którego częścią jest Sadyba) powstał w 1907 roku z fundacji Józefy i Józefa Wardeckich, warszawskich ogrodników, którzy na ten cel przeznaczyli swój grunt, położony na obszarze rodzinnego gospodarstwa ogrodniczego. Jest on niewielki (w stosunku do innych stołecznych nekropolii), a przez to groby są umieszczone bardzo blisko siebie, zaś alejek cmentarnych jest zaledwie kilka. Oprócz grobowca fundatorów (po prawej stronie od bramy, tuż na początku, przy głównej alei), znajduje się na nim kilkanaście pomników nagrobnych z pierwszej ćwierci XX wieku i one przypominają zabytkowe groby, znane z Powązek czy innych historycznych cmentarzy. Ten na Czerniakowie jest jednak cmentarzem młodym, a przez to różniącym się architekturą. Pochowani są tam głównie mieszkańcy Czerniakowa, ale brakuje grobów przedwojennych postaci z Sadyby oficerskiej. Byli to bowiem przeważnie żołnierze - oficerowie, często wyższych rang, jak tez ich rodziny, którzy zazwyczaj mają swoje rodzinne groby na Powązkach lub w innych miejscach rodzinnych w kraju. Są jednak groby ciekawych postaci, wpisanych w historię Czerniakowa z Sadybą, jak np. reżysera Stanisława Barei czy trenera piłkarskiego, Ryszarda Kuleszy. Rodzina Wardeckich była liczna (pojawiają się na Czerniakowie już w XVIII wieku), więc ich niemal całych kwater nagrobnych i pojedynczych mogił jest kilka, może nawet kilkanaście. Cmentarz na Czerniakowie ma też dwa (a może więcej) wątki arystokratyczne. Jest tam pochowany ziemianin Ludwik hr. Plater-Zyberk (1853-1939) i jego córka Elżbieta Mieczysławowa Popowska (1887-1964, córka Teresy z hr. Zamoyskich z Podzamcza), a pierwotnie pochowany był tam w 1971 roku (zanim został ekshumowany na cmentarz wilanowski) Edmund Ferdynand ks. Radziwiłł (1906-1971), syn Janusza i Anny z ks. Lubomirskich, którego pogrzeb był w okresie PRL wydarzeniem z racji obecności na nim Jacqueline Lee Bouvier, wdowy po zamordowanym prezydencie USA, Johnie Kennedym. Prezydentowa USA byłą siostrą Caroline Stanisławowej ks. Radziwiłłowej, czyli szwagierką zmarłego. Tę i inne historie, związane z cmentarzem na warszawskim Czerniakowie w programie opowiadali: o. Terencjan-Kamil Krawiec OFM, bernardyn z parafii św. Bonifacego z Tarsu (kościół św. Antoniego z Padwy) oraz Arkadiusz Żołnierczyk, przewodnik po Warszawie, specjalizujący się m.in. w dziejach stołecznych nekropolii.  

Mówi się często, że każdy Polak ma kogoś bliskiego czy choćby znajomego, pochowanego na cmentarzu powązkowskim w Warszawie. Czy tak jest w istocie, czy może bardziej mówimy o symbolice tej nekropolii - o tym m.in. porozmawiamy na miejscu, spacerując między grobami, z Igorem Strojeckim, miłośnikiem historii Warszawy i genealogiem, częstym bywalcem Powązek.

O cmentarzach siedleckich i ciekawych osobach na nich pochowanych, jak np. Tymoteusz Łuniewski czy dr Eugeniusz Wiszniewski, w programie opowiadał Włodzimierz Bieguński, pasjonat historii, zabytków i genealogii.

„Opowiedz mi, proszę. Chcę usłyszeć o Twojej SADYBIE..." - w „Sekretach Mazowsza", w każdy piątek o godz. 13.30 o warszawskiej Sadybie opowiadają jej obecni lub niegdysiejsi mieszkańcy: ci, którzy się tam urodzili, ci, którzy ją bezgranicznie pokochali, ci, którzy tylko na niej szczęśliwie żyją, ale i ci, którzy bezustannie dla niej pracują. Obchodami 100-lecia Sadyby koordynuje Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Miasto Ogród Sadyba, a medialnie patronuje mu Radio dla Ciebie.

Do Warszawy i od razu na Sadybę, przyjechała w latach 1948/49, gdy jako repatriantka z Mościsk koło Lwowa, szukała miejsca dla siebie w powojennej Polsce. Na Kresach byli jeszcze Jej rodzice, a pomocną dłoń w sprawach mieszkaniowych i życiowych podał brat matki, kochający wuj - geograf wojskowy. Jest więc już prawdopodobnie drugą mieszkanką Sadyby (po dr Krystynie Mars-Gawlikowskiej), która miłość do Sadyby łączy z oczywistą nostalgią za domem na dawnych polskich ziemiach, będących obecnie w Ukrainie. O swoim życiu na Sadybie oraz o figurze Matki Boskiej przy ul. Morszyńskiej, w programie opowiadała p. Cecylia Dutka, specjalistka handlu zagranicznego, emerytka, mieszkanka Sadyby - w tzw. bloku oficerskim.

Na audycję zaprasza Piotr Łoś.