Wiadomości
Posłuchaj z regionu
Opis odcinka
Czy religijność na wsi mazowiecko-podlaskiej: chłopskiej, ale i wśród drobnej szlachty, różniła się od religijności we dworze ziemiańskim w XIX i XX wieku? Jak ziemianie podchodzili do spraw wiary oraz wychowania religijnego w swoich rodzinach? Czy panowie byli tak samo przywiązani do okazywania uczuć religijnych, jak ich małżonki - o tym wszystkim w programie opowiadała Wanda Księżopolska, etnograf, emerytowany pracownik Muzeum Regionalnego w Siedlcach.
Kategorie:
OGÓLNY OPIS PODCASTU
Sekrety Mazowsza
Historia, tradycje, wydarzenia kulturalne, rozmowy o sztuce, o ludziach - różnorodna panorama regionu mazowieckiego.
Odcinki podcastu (613)
-
100-lecie Sadyby: Fundacja Humanosh i historia Wołosiańskich
„Opowiedz mi, proszę. Chcę usłyszeć o Twojej SADYBIE..." - w „Sekretach Mazowsza", w każdy piątek o godz. 13.30 o warszawskiej Sadybie opowiadają jej obecni lub niegdysiejsi mieszkańcy: ci, którzy się tam urodzili, ci, którzy ją bezgranicznie pokochali, ci, którzy tylko na niej szczęśliwie żyją, ale i ci, którzy bezustannie dla niej pracują. Obchodami 100-lecia Sadyby koordynuje Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Miasto Ogród Sadyba, a medialnie patronuje mu Radio dla Ciebie.
Zawsze, gdy Sławę pytano – “Czemu Pani ratowała Żydów” odpowiadała: Ja? Żydów? Nie, ja nie ratowałam Żydów, ja ratowałam ludzi, przyjaciół, znajomych. Historia Sławy ze Skolskich i Izydora Wołosiańskich, którzy w kresowym Drohobyczu podczas okupacji niemieckiej uratowali w piwnicy w swoim domu, grupę 39 Polaków narodowości żydowskiej, była inspiracją dla ich wnuków i prawnuków, aby kontynuować działalność pomocniczą, nakierowaną na dobro człowieka. Niezależnie od jego pochodzenia społecznego, kulturowego i wyznaniowego. A że rodzina Wołosiańskich w przedwojennym Drohobyczu czy we Lwowie żyła w wielokulturowym środowisku, założyciele Fundacji Humanosh swoją pracę społeczną ukierunkowali na uchodźców: m.in. z Tybetu, z Białorusi czy Ukrainy. Jeszcze Sława Wołosiańska myślała, aby zamieszkać na Sadybie, a tę myśl podjęła jej wnuczka, Katarzyna Skopiec, kulturoznawca, animator kultury, menadżer, która w programie opowiedziała historię dziadków, jak też przybliżyła współczesną aktywność Fundacji Humanosh, mieszczącej się przy ul. Gołkowskiej.
-
29.12.2023
-
22 min 38 s
-
-
Dom na wsi, wspomnienia i wartości
Maryla Ścibor-Marchocka o swoim domu rodzinnym we wsi Wysychy k. Niegowa i rodzicach, którzy go stworzyli: Stanisławie i Zbigniewie Ścibor-Marchockich.
-
28.12.2023
-
23 min 31 s
-
-
Dłużew, Jeleniec, Żelazna, Sanniki
O Jeleńcu (pow. łukowski, woj. lubelskie) Zofia Nałkowska napisała z sarkazmem, że dom wypełniony wszystkim i byle czym. W Dłużewie nie smakowały jej podawane potrawy. Ale oczywiste jest, że to były sarkazmy nie tyle krytycznej pisarki, co zmęczonej kobiety, która wraz z przyjaciółką Polą Gojawiczyńską uciekały na wschód Polski, próbując uchronić się przed bombardowaniem Warszawy w 1939 roku. Tak na prawdę, to zarówno Jeleniec Dmochowskich, jak i Dłużew Zofii z Dłużewskich Kańskiej były pełne gościny i pomogły wielkim rzeszom uciekinierów ze stolicy. Gdy jednak weszli Sowieci 17 września, całe te tłumy ludzi wracały do stolicy i zastanawiały się, po co była propaganda, zalecająca wędrówkę zdrowych do wojaczki mężczyzn na wschód, a która de facto spowodowała wielką "wędrówkę ludów". Tak czy inaczej, w historię mazowieckich (i z pogranicza mazowiecko-lubelskiego) dworów ucieczka Warszawiaków na wschód mocno się wryła, o czym w programie opowiedziała red. Anna Mieszczanek, publicystka, autorka książek "Przedwojenni. Historie ziemian" oraz "Powracanie ziemian. Dziennik sieciowy".
-
27.12.2023
-
23 min 34 s
-
-
100-lecie Sadyby: Muzykująca rodzina Terleckich
„Opowiedz mi, proszę. Chcę usłyszeć o Twojej SADYBIE..." - w „Sekretach Mazowsza", w każdy piątek o godz. 13.30 o warszawskiej Sadybie opowiadają jej obecni lub niegdysiejsi mieszkańcy: ci, którzy się tam urodzili, ci, którzy ją bezgranicznie pokochali, ci, którzy tylko na niej szczęśliwie żyją, ale i ci, którzy bezustannie dla niej pracują. Obchodami 100-lecia Sadyby koordynuje Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Miasto Ogród Sadyba, a medialnie patronuje mu Radio dla Ciebie.
Małgorzata z Kucharskich Maciejowa Terlecka jest nauczycielem muzyki w Prywatnym Liceum Ogólnokształcącym im. Cecylii Plater-Zyberkówny w Warszawie (czyli u „Platerek”). Pasję do muzyki wyniosła z domu i zaraziła nią także swoje córki. Cała rodzina Terleckich (Małgorzata z mężem Maciejem, córki Zofia i Maria) uczestniczy w życiu społeczno-kulturalnym Sadyby, a M. Terlecka ponadto wraz z córkami współtworzy (z Agnieszką Marcinkowską) zespół wokalno-muzyczny, uświetniający wiele spotkań i wydarzeń sadybiańskich, koncertując też poza Sadybą.
Święta Bożego Narodzenia muzykująca rodzina Terleckich obchodzi z jednej strony tradycyjnie (czytanie Ewangelii na początek Wigilii, potrawy, liczni domownicy i goście, nieustanne rozmowy), a z drugiej – niekonwencjonalnie, tworząc swój współczesny świat, opierający się jednak na wartościach i tradycjach rodziców oraz dziadków (Łódzkie, Wileńszczyzna, Warszawa). Całość stanowi połączenie rodzinności, ducha artystycznego, pasji, niesamowitej energii i zaangażowania w lokalnej społeczności.
O Bożym Narodzeniu, Sadybie i rodzinnym muzykowaniu w programie opowiadały: Małgorzata Terlecka i jej córki: Zofia Terlecka-Bujalska, Maria Terlecka.
W audycji wykorzystano m.in. utwór „Les Rois du monde” „Królowie świata”), pochodzący z musicalu „Roméo et Juliette”, aut. Gérard Presgurvic (2000) oraz fragment utworu „Będzie kolęda”, aut. Zespół „Skaldowie” (album ”Magiczne Święta. Kolędy i piosenki zimowe ”; 2016).
-
22.12.2023
-
23 min 47 s
-
-
Boże Narodzenie na Mazowszu - przykład z Boruczy
Gdyby tradycje typowo ludowe w Boruczy (gm. Strachówka, pow. wołomiński) były bardzo żywe, etnografowie najprawdopodobniej zaliczyliby tę wieś do mikroregionu radzymińskiego. Radzymin był do 1952 roku miastem powiatowym, a zrekonstruowany strój ludowy z tego regionu nosi miano radzymińskiego. Z obyczajów Świąt Bożego Narodzenia w Boruczy i w okolicach za wiele nie przetrwało. W te, które zachowały się, są podobne do wielu innych, charakterystycznych dla Mazowsza centralnego. Ciekawa jest różnorodność potraw wigilijnych i fakt, że nie są potrawy, które podaje się na stół w jednej wiosce, a w drugiej - po sąsiedzku już nie. Być może należy to wiązać z migracją ludności, przenikaniem się tradycji (wpływ może mieć też bliskość miasta - Warszawy), jak też ze statusem ekonomicznym wsi i ich mieszkańców. Wyrazem tego może być przekazywana już pokolenia na pokolenie informacja o zaprowadzeniu w wioskach prądu elektrycznego, co diametralnie podniosło je cywilizacyjnie. Przy czym, proces elektryfikacji trwał jakiś czas, więc światło w domach mieli nie wszyscy od razu. Z tradycji, przypominających najdawniejsze, należy wymienić potrawy, przygotowywane na oleju, jak też mnogość gatunków ryb, które smażono na wieczerzę wigilijną. To z kolei zależne było od czystości środowiska naturalnego - w czystej wodzie lokalnej rzeczki można było złowić wiele ryb, począwszy od masowych karasi (karasek), a na szczupakach i sumach skończywszy. Często też wydaje się, że uczestnictwo w uroczystej pasterce w kościele było dawniej obowiązkiem i tradycją uświęconą. W sensie ideowym tak, niemniej - co pokazują relacje pań z Boruczy, samo wyjście na mszę św. o północy w noc wigilijną, było zdeterminowane logistyką: do kościoła było bardzo daleko, a zimy na tyle śnieżne, że poruszanie się po nieodśnieżanych traktach wiejskich utrudnione. Jedna z pań więc twierdzi, że w młodości na pasterce była zaledwie jeden raz.
O powyższych, jak i innych tradycjach świąt Bożego Narodzenia, na przykładzie wsi Borucza (oraz okolicznych) w powiecie wołomińskim, w programie opowiadały depozytariuszki tradycji - członkinie Koła Gospodyń Wiejskich: Henryka Sycik, Maria Górka i Ewa Szczęsna.-
21.12.2023
-
24 min 50 s
-
-
KGW Borucza
We wsi Borucza (gm. Strachówka, pow. wołomiński) trwają ostatnie prace wykończeniowe w budynku remizy Ochotniczej Straży Pożarnej. Obiekt ten, wystawiony czynem społecznym w latach 70. XX wieku, prawie nieużywany, obecnie po remoncie, będzie służył nie tylko strażakom, ale również Kołu Gospodyń Wiejskich, które jest organizacją nową w tej lokalnej społeczności, a w remizie będzie miało swoją siedzibę - świetlicę z kilkoma pomieszczeniami, łącznie z elegancko wyposażoną kuchnią.
O idei powstania KGW Borucza oraz o bieżącej jego działalności, w programie mówiły: Monika Sasin, przewodnicząca KGW Borucza, Henryka Sycik i Maria Górska (nestorki KGW) oraz Ewa Szczęsna, pasjonatka hodowli kóz ("Kozia Zagroda"), animatorka życia społeczno-kulturalnego i inicjatorka powstania KGW w Boruczy.
-
20.12.2023
-
22 min 40 s
-
-
Polscy monachijczycy w Radomiu
Jeszcze do 10 lutego 2024 roku w Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu czynna jest wystawa „Polscy monachijczycy”, przygotowana na okoliczność 100-lecie powstania placówki, jak też odpowiadająca na potrzebę zabezpieczenia części prac malarskich na czas wojny w Ukrainie. Prezentowane dzieła sztuki polskich malarzy, skupionych w kolonii artystycznej w Monachium w XIX i na początku XX wieku, pochodzą bowiem z kolekcji Lwowskiej Narodowej Galerii Sztuki im. B. G. Woźnickiego. Kuratorem wystawy jest Igor Chomyn z lwowskiego Muzeum, a jego wybór jest również dostosowany do kierunku i charakteru działalności Muzeum w Radomiu, które prezentuje głównie twórczość monachijczyków, na czele z Jackiem Malczewskim, a ponadto Józefa Brandta, który, tak jak Malczewski, związany był z Orońskiem (pow. szydłowiecki), gdzie mieszkał na stałe, gdy wracał z Monachium.
O ekspozycji, jak i o samej idei kształcenia oraz pracy twórczej grupy polskich artystów w bawarskim Monachium, w programie mówiła Paulina Szymalak-Bugajska, kierownik Działu Sztuki Muzeum im. J. Malczewskiego w Radomiu, współkoordynatora (razem z Magdaleną Kwiatkowską – Rzodeczko) wystawy ze strony polskiej.
-
18.12.2023
-
19 min 39 s
-
-
100-lecie Sadyby: Grzegorz Mizieliński
„Opowiedz mi, proszę. Chcę usłyszeć o Twojej SADYBIE..." - w „Sekretach Mazowsza", w każdy piątek o godz. 13.30 o warszawskiej Sadybie opowiadają jej obecni lub niegdysiejsi mieszkańcy: ci, którzy się tam urodzili, ci, którzy ją bezgranicznie pokochali, ci, którzy tylko na niej szczęśliwie żyją, ale i ci, którzy bezustannie dla niej pracują. Obchodami 100-lecia Sadyby koordynuje Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Miasto Ogród Sadyba, a medialnie patronuje mu Radio dla Ciebie.
O swoim domu, wybudowanym w latach 60. XX wieku, a już dwukrotnie remontowanym i przebudowanym, o międzypokoleniowym miejscu spotkań w Parku Ormiańskim, jak też o obserwacji Sadyby z perspektywy młodego człowieka z sąsiedztwa ulicy Sobieskiego, w programie opowiadał Grzegorz Mizieliński, architekt, współautor (wraz z Katarzyną Molską) pawilonu w Parku Ormiańskim.
-
15.12.2023
-
20 min 35 s
-
-
100-lecie Muzeum J. Malczewskiego w Radomiu
"Rok polski. Przyroda, kultura, praca, święta i obyczaje w malarstwie polskim 1850-1939" oraz "Polscy Monachijczycy" to dwa najważniejsze wydarzenia wystawiennicze, które na swój Jubileusz 100-lecia przygotowało Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu. O tym, jak i o najnowszym zakupie kolejnego dzieła J. Malczewskiego, w programie mówili: Leszek Ruszczyk, dyrektor placówki oraz dr Adam Duszyk, historyk, wicedyrektor Muzeum im. J. Malczewskiego w Radomiu.
-
14.12.2023
-
16 min 33 s
-
-
Zima w twórczości A. Wierusz-Kowalskiego
Niewielki obraz "Wesoła sanna" Alfreda Wierusz-Kowalskiego z Warszawy trafił do zbiorów Muzeum Okręgowego w Suwałkach, które znane jest z konsekwentnej pracy badawczej i poszerzania zbiorów twórczości tego jednego z najsłynniejszych polskich malarzy, związanego z grupą polskich monachijczyków. W twórczości autora słynnych wilków, krajobraz zimowy jest częstym tematem, o czym w programie opowiedziała Eliza Ptaszyńska, kustosz Działu Sztuki Muzeum Okręgowego w Suwałkach.
-
13.12.2023
-
26 min 26 s
-
PODCASTY
Inne z tej kategorii
-
2691 odcinków
-
Silva rerum
471 odcinków„Las rzeczy”, czyli o kulturze, wydarzeniach i ciekawych osobowościach
-
Nocne Zwierki
144 odcinki -
Południe z Animuszem
3655 odcinkówZ życiem, werwą i muzyką „Odkrywamy Mazowsze”. Pomagamy odróżnić świat wirtualny od rzeczywistego, a to najlepiej robią nasi eksperci od nowych technologii.