Sekrety Mazowsza

Portrety Anny Jagiellonki w polskich zbiorach

  • Piotr Szymon Łoś

  • 29.04.2025
  • 27 min 59 s

Krótki opis odcinka

Jak widać w dokumentach Stanisława Kostki Potockiego (1755-1821) z Wilanowa, był on kolekcjonerem w pełni świadomym i zbiory swoje tworzył z planem, robiąc nawet coś w rodzaju rankingu z punktacją, który pomagał mu w decyzjach o zakupach konkretnych dzieł i w wyborze ich autorów. Na rynku dzieł sztuki wówczas (XVIII/XIX w.), jak i teraz można nabyć oryginalne prace wybitnych twórców, ale też ich repliki i kopie. Poza walorami artystycznymi, estetycznymi i wartością historyczną, czynnikiem współdecydującym o zakupie jest oczywiście cena. Po upływie wielu lat, poprzez zmiany własności dzieł oraz ich niekiedy wielokrotną konserwację, współcześni badacze zadają sobie wiele pytań, chcąc poznać dzieje dzieła sztuki. Chodzi m.in. o potwierdzenie autorstwa (może być to artysta lub ktoś z jego kręgu czy szkoły), datowanie (temu m.in. służą badania poszczególnych nawarstwień malarskich) i inne. Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie w ostatnich latach prowadziło badania, mające na celu m.in. wyjaśnianie powyższych zagadnień. Dokładności procesu naukowo-badawczego sprzyjają współczesne techniki, ale jak mówi dr Anna Guzowska, nie na wszystkie pytania udaje się znaleźć odpowiedzi, wobec powyższego niektóre z nich zostają dla kolejnych pokoleń badaczy.     Projekt ostatni, rozpoczęty w Wilanowie z końcem 2022 roku nosi tytuł „Rubensiana. Fascynacje kolekcjonerskie w Polsce XVII-XXI w. oraz Portrety Anny Jagiellonki w stroju wdowim w zbiorach polskich”.   W przypadku Anny Jagiellonki analizie poddano istniejące w polskich muzeach jej portrety (m.in. w zbiorach wilanowskich) autorstwa (lub z jego kręgu) Marcina Kobera (ok. 1550-1598)   Jednym z efektów, podsumowującym badania była wystawa poświęcona portretom Anny Jagiellonki, pochodzących ze zbiorów polskich. O konterfektach królowej Anny Jagiellonki autorzy projektu piszą: Należą one do najznamienitszych portretów polskich XVI stulecia, o ogromnej sile oddziaływania.  W polskich zbiorach zachowały się cztery wysokiej klasy obrazy o podobnej kompozycji, wszystkie przypisywane znakomitemu artyście, Marcinowi Koberowi. Najlepiej zachowany, stanowiący być może pierwowzór do replik autorskich bądź warsztatowych, znajduje się w zbiorach Zamku Królewskiego na Wawelu. Trzy kolejne pozostają pod opieką muzeów warszawskich: Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, Muzeum Narodowego w Warszawie oraz Zamku Królewskiego w Warszawie. Wszystkie te muzea, będące narodowymi instytucjami kultury, wyraziły wolę współpracy w zakresie jak najlepszego rozpoznania historii, techniki i technologii. Badania wizerunku królowej w stroju wdowim i jego „długiego trwania” w sztukach plastycznych stanowi także punkt wyjścia do prezentacji i kompleksowych badań historycznych oraz konserwatorskich innych dzieł Marcina Kobera i jego warsztatu m.in. portretów Stefana Batorego i Zygmunta III Wazy. O tej drugiej części projektu, czyli o portretach Anny Jagiellonki, w programie mówiła dr Anna Guzowska, kuratorka ekspozycji (wspólnie z Dominiką Walwander-Musz) z Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie.  

Opis odcinka

Jak widać w dokumentach Stanisława Kostki Potockiego (1755-1821) z Wilanowa, był on kolekcjonerem w pełni świadomym i zbiory swoje tworzył z planem, robiąc nawet coś w rodzaju rankingu z punktacją, który pomagał mu w decyzjach o zakupach konkretnych dzieł i w wyborze ich autorów. Na rynku dzieł sztuki wówczas (XVIII/XIX w.), jak i teraz można nabyć oryginalne prace wybitnych twórców, ale też ich repliki i kopie. Poza walorami artystycznymi, estetycznymi i wartością historyczną, czynnikiem współdecydującym o zakupie jest oczywiście cena.

Po upływie wielu lat, poprzez zmiany własności dzieł oraz ich niekiedy wielokrotną konserwację, współcześni badacze zadają sobie wiele pytań, chcąc poznać dzieje dzieła sztuki. Chodzi m.in. o potwierdzenie autorstwa (może być to artysta lub ktoś z jego kręgu czy szkoły), datowanie (temu m.in. służą badania poszczególnych nawarstwień malarskich) i inne.

Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie w ostatnich latach prowadziło badania, mające na celu m.in. wyjaśnianie powyższych zagadnień. Dokładności procesu naukowo-badawczego sprzyjają współczesne techniki, ale jak mówi dr Anna Guzowska, nie na wszystkie pytania udaje się znaleźć odpowiedzi, wobec powyższego niektóre z nich zostają dla kolejnych pokoleń badaczy.    

Projekt ostatni, rozpoczęty w Wilanowie z końcem 2022 roku nosi tytuł „Rubensiana. Fascynacje kolekcjonerskie w Polsce XVII-XXI w. oraz Portrety Anny Jagiellonki w stroju wdowim w zbiorach polskich”.  

W przypadku Anny Jagiellonki analizie poddano istniejące w polskich muzeach jej portrety (m.in. w zbiorach wilanowskich) autorstwa (lub z jego kręgu) Marcina Kobera (ok. 1550-1598)  

Jednym z efektów, podsumowującym badania była wystawa poświęcona portretom Anny Jagiellonki, pochodzących ze zbiorów polskich.

O konterfektach królowej Anny Jagiellonki autorzy projektu piszą: Należą one do najznamienitszych portretów polskich XVI stulecia, o ogromnej sile oddziaływania.  W polskich zbiorach zachowały się cztery wysokiej klasy obrazy o podobnej kompozycji, wszystkie przypisywane znakomitemu artyście, Marcinowi Koberowi. Najlepiej zachowany, stanowiący być może pierwowzór do replik autorskich bądź warsztatowych, znajduje się w zbiorach Zamku Królewskiego na Wawelu. Trzy kolejne pozostają pod opieką muzeów warszawskich: Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, Muzeum Narodowego w Warszawie oraz Zamku Królewskiego w Warszawie. Wszystkie te muzea, będące narodowymi instytucjami kultury, wyraziły wolę współpracy w zakresie jak najlepszego rozpoznania historii, techniki i technologii. Badania wizerunku królowej w stroju wdowim i jego „długiego trwania” w sztukach plastycznych stanowi także punkt wyjścia do prezentacji i kompleksowych badań historycznych oraz konserwatorskich innych dzieł Marcina Kobera i jego warsztatu m.in. portretów Stefana Batorego i Zygmunta III Wazy.

O tej drugiej części projektu, czyli o portretach Anny Jagiellonki, w programie mówiła dr Anna Guzowska, kuratorka ekspozycji (wspólnie z Dominiką Walwander-Musz) z Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie.  

Kategorie:

OGÓLNY OPIS PODCASTU

Sekrety Mazowsza

Historia, tradycje, wydarzenia kulturalne, rozmowy o sztuce, o ludziach - różnorodna panorama regionu mazowieckiego.

Odcinki podcastu (794)

  • Dziecięce rysunki dzieci z 1946 r. – przejmujące świadectwo wojenne

    • 07.05.2025

    • 26 min 11 s

  • Nihil Novi – historia i tradycja

    • 06.05.2025

    • 22 min 52 s

  • Teraz odtwarzane

    Portrety Anny Jagiellonki w polskich zbiorach

    • 29.04.2025

    • 27 min 59 s

    • Odtwarzam
  • Ormianie - rocznica ludobójstwa

    • 24.04.2025

    • 28 min 28 s

  • Sasje Wizje na Zamku Królewskim w Warszawie

    • 23.04.2025

    • 21 min

  • Stanin - Dziedzictwo i Nowoczesność

    • 17.04.2025

    • 26 min 18 s

  • Stanin - pamięć historyczna na ziemi łukowskiej

    • 16.04.2025

    • 23 min 55 s

  • Wielkanoc w Fundacji AVE i w rodzinie Włodkowskich

    • 15.04.2025

    • 26 min 24 s

  • Niedziela Palmowa na Mazowszu

    • 11.04.2025

    • 19 min 10 s

  • Seniorzy - wolontariusze z USA uczą j. angielskiego w Siennicy

    • 09.04.2025

    • 26 min 38 s

1
2
3
...
78
79
80