odtwórz
RADIO NA ŻYWO

Poranek RDC

Grzegorz Chlasta

Poranek RDC

Poszukiwania pochówku Szmula Zbytkowera i upamiętnienie Abrahama Sterna

  • Grzegorz Chlasta

  • 19.10.2022
  • 16 min 34 s

Krótki opis odcinka

Fundacja Dziedzictwa Kulturowego dzięki uzyskaniu środków z funduszu celowego z Kancelarii Premiera w ramach programu ochrony miejsc pamięci, zaczęła realizację niezwykle trudnego projektu związanego z poszukiwaniami pochówku Szmula Zbytkowera. To próba identyfikacji miejsca pochowania jednego z najznamienitszych mieszkańców Warszawy XVIII wieku. W planach jest również odtworzenie historycznych traktów komunikacyjnych, tak aby odwiedzający cmentarz mogli chodzić po nowych, ale położonych na oryginalnych przedwojennych ścieżkach nekropoli. Szmul Zbytkower to nie tylko protegowany króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, dzierżawca dzisiejszego Targówka- ale również twórca cmentarza żydowskiego na Bródnie czy synagogi na Pradze- do dziś od jego nazwiska część praskiej Warszawy nosi nazwę „Szmulowizna” czy „Szmulki”. Podczas rzezi Pragi w 1794 roku Zbytkower ukrył wielu mieszczan praskich, ratując ich tym samym od śmierci bądź niewoli. Wykupywał także dzieci z rąk Kozaków, który to fakt został umieszczony na jego niezachowanym pomniku nagrobnym w formie plastycznej bądź jako inskrypcja komemoratywna- dziś właśnie jego miejsce pochówku będzie poszukiwane na cmentarzu Żydowskim na Bródnie, który uległ zniszczeniu podczas II Wojny Światowej.  Innym zasłużonym Żydem w historii miasta jest bez wątpienia wynalazca, uznawany za prekursora cybernetyki, Abraham Stern. "Zaczynał jako zegarmistrz w Hrubieszowie gdzie już w 1810 r. skonstruował serię maszyn liczących, które wykonywały cztery podstawowe działania arytmetyczne i potrafiły również wyciągać pierwiastki kwadratowe. Wypatrzywszy go Stanisław Staszic ściągnął go do Warszawy, dzięki czemu Stern skonstruował "machinę rachunkową" wykonującą wszystkie cztery działania matematyczne - co było rewolucyjne jak na tamte czasy. Był również konstruktorem maszyny obliczającej pierwiastki kwantowe jak i maszyny wykonującej wszystkie pięć działań równocześnie. Od 1830 r. był członkiem Towarzystwa Przyjaciół Nauk" - tak charakteryzuje jego dokonania FDK. W tym przypadku sprawy są już na znacznie dalszym etapie. Wiosną 2022 roku miejsce pochówku Sterna zostało odnalezione. Teraz, w ramach projektu, planowane jest ustawienie w tym miejscu macewy jako formy upamiętnienia uczonego. Gościem Grzegorza Chlasty był Jan Popławski - koordynator projektów Fundacji dziedzictwa Kulturowego.
na żywo

Posłuchaj z regionu

Opis odcinka

Fundacja Dziedzictwa Kulturowego dzięki uzyskaniu środków z funduszu celowego z Kancelarii Premiera w ramach programu ochrony miejsc pamięci, zaczęła realizację niezwykle trudnego projektu związanego z poszukiwaniami pochówku Szmula Zbytkowera. To próba identyfikacji miejsca pochowania jednego z najznamienitszych mieszkańców Warszawy XVIII wieku. W planach jest również odtworzenie historycznych traktów komunikacyjnych, tak aby odwiedzający cmentarz mogli chodzić po nowych, ale położonych na oryginalnych przedwojennych ścieżkach nekropoli.
Szmul Zbytkower to nie tylko protegowany króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, dzierżawca dzisiejszego Targówka- ale również twórca cmentarza żydowskiego na Bródnie czy synagogi na Pradze- do dziś od jego nazwiska część praskiej Warszawy nosi nazwę „Szmulowizna” czy „Szmulki”. Podczas rzezi Pragi w 1794 roku Zbytkower ukrył wielu mieszczan praskich, ratując ich tym samym od śmierci bądź niewoli. Wykupywał także dzieci z rąk Kozaków, który to fakt został umieszczony na jego niezachowanym pomniku nagrobnym w formie plastycznej bądź jako inskrypcja komemoratywna- dziś właśnie jego miejsce pochówku będzie poszukiwane na cmentarzu Żydowskim na Bródnie, który uległ zniszczeniu podczas II Wojny Światowej.

 Innym zasłużonym Żydem w historii miasta jest bez wątpienia wynalazca, uznawany za prekursora cybernetyki, Abraham Stern. "Zaczynał jako zegarmistrz w Hrubieszowie gdzie już w 1810 r. skonstruował serię maszyn liczących, które wykonywały cztery podstawowe działania arytmetyczne i potrafiły również wyciągać pierwiastki kwadratowe. Wypatrzywszy go Stanisław Staszic ściągnął go do Warszawy, dzięki czemu Stern skonstruował "machinę rachunkową" wykonującą wszystkie cztery działania matematyczne - co było rewolucyjne jak na tamte czasy. Był również konstruktorem maszyny obliczającej pierwiastki kwantowe jak i maszyny wykonującej wszystkie pięć działań równocześnie. Od 1830 r. był członkiem Towarzystwa Przyjaciół Nauk" - tak charakteryzuje jego dokonania FDK.

W tym przypadku sprawy są już na znacznie dalszym etapie. Wiosną 2022 roku miejsce pochówku Sterna zostało odnalezione. Teraz, w ramach projektu, planowane jest ustawienie w tym miejscu macewy jako formy upamiętnienia uczonego.

Gościem Grzegorza Chlasty był Jan Popławski - koordynator projektów Fundacji dziedzictwa Kulturowego.

Kategorie:

Tagi:

OGÓLNY OPIS PODCASTU

Poranek RDC

Spotykamy się o poranku z ciekawymi, mądrymi gośćmi. Jest i poważnie i z przymrużeniem oka, a czasem zaczepnie.

Odcinki podcastu (11146)

  • Komentatorzy w Poranku RDC

    • 06.05.2025

    • 26 min 25 s

  • Zdzisław Sipiera

    • 06.05.2025

    • 15 min 38 s

  • Przegląd prasy

    • 06.05.2025

    • 05 min 35 s

  • Komentatorzy w Poranku RDC

    • 05.05.2025

    • 25 min 25 s

  • Martyna Jałoszyńska w Poranku Polskiego Radia RDC

    • 05.05.2025

    • 17 min 39 s

  • Przyszłość prawicy w Europie

    • 05.05.2025

    • 18 min 18 s

  • Przegląd prasy

    • 05.05.2025

    • 11 min 40 s

  • Magazyn literacki dla dzieci „Świerszczyk” obchodzi 80 urodziny

    • 02.05.2025

    • 17 min 43 s

  • Żaneta Cwalina-Śliwowska

    • 02.05.2025

    • 20 min 01 s

  • Dzień flagi

    • 02.05.2025

    • 16 min 24 s

1
2
3
...
1113
1114
1115

PODCASTY

Inne z tej kategorii

Zobacz wszystkie

Zgłoś temat!

Skontaktuj się z Redakcją Informacji i Internetu Radia dla Ciebie

Byłeś świadkiem ważnego wydarzenia? Chcesz nam o tym opowiedzieć lub zainteresować nas swoim problemem? Masz ciekawe zdjęcie?
Współtwórz nasz portal!

Upuść pliki tutaj lub kliknij
grafika
✔
✘