Z Łosiem przez las

Z Łosiem przez las: Nadleśnictwo Sarnaki, cz. 3

  • Piotr Szymon Łoś

  • 26.11.2021
  • 15 min 24 s

Krótki opis odcinka

Na obszarze dzisiejszej gminy Stara Kornica (pow. łosicki, woj. mazowieckie) ścierały się od wieków wpływy religijne i narodowościowe litewskie, rusińskie i polskie. Do dziś w gminie tej istnieje społeczność prawosławna, a historycznie teren ten należał do Wielkiego Księstwa Litewskiego, z części którego król Zygmunt I Stary (1520) utworzył województwo podlaskie. Po podziale tegoż na województwa brzesko-litewskie i podlaskie, Stara Kornica znalazła się w tym drugim, w ramach ziemi mielnickiej. Znane grodzisko Walim z kolei, w wiekach późniejszych było wsią duchowną i należało do biskupów łuckich. Z grodziskiem tym wiązać należy istnienie pochówków - kurhanów z okresu wczesnego średniowiecza. Zanim tereny te zostały zaludnione poprzez osadnictwo (zrazu ruskie, potem litewskie), porośnięte puszczą, stanowiły ośrodek życia dawnych plemion słowiańskich. Nawiasem mówiąc, towarzyszem człowieka właśnie wtedy często był wilk: być może dlatego dziś tak przyrodnicy, jak sami leśnicy cieszą się, gdy wilki znów pojawiają się na obszarze Nadleśnictwa Sarnaki. Były ponoć i w Leśnictwie Dubicze, w którym znajdują się wszystkie te powyżej wymienione ślady historii osadnictwa ludzkiego. Pierwsze badania archeologiczne, ale z zacięciem - zainteresowaniem etnograficznym, prowadził tutaj Mikołaj Jańczuk (1859-1921), urodzony w Kornicy (ob. Starej Kornicy), badacz ewidentnie będący "dzieckiem pogranicza", gdyż na Ukrainie jest określany jako naukowiec pochodzenia ruskiego, na Białorusi - białoruskiego, zaś w Moskwie, gdzie spędził większość życia i zmarł - uważany za Rosjanina. Dla mieszkańców gminy Stara Kornica utożsamiany przede wszystkim z miejscem urodzenia i szanowany za pracę naukową, dzięki której znamy najdawniejsze dzieje tego terenu. Kurhany, będące dziś w gestii zarówno państwowego leśnictwa Sarnaki, jak i lasów prywatnych, są właśnie pozostałością historii, której poszukiwał M. Jańczuk. To pochówki średniowieczne, głównie ciałopalne, co świadczy o tym, iż na tym terenie obecne jeszcze były wpływy pogańskie, mimo, że Wielkie Księstwo Litewskie w większości było już schrystianizowane przez prawosławie, przyjęte przez Ruś Kijowską (988), a tylko czysto litewska część Księstwa była pogańska, zresztą do czasu ponownego chrztu (w obrządku łacińskim) Władysława Jagiełły i unii z Koroną. Dość powiedzieć, że kurhany ciągle są w sferze zainteresowań badaczy, zaś dla lokalnej społeczności stanowią pamiątkę przeszłości. Jako obszar wpisany do rejestru zabytków powiatu łosickiego (kategoria: stanowisko archeologiczne), kurhany oraz grodzisko Walim są pod szczególną ochroną. Tam nie jest prowadzona typowa gospodarka leśna (pozyskanie drewna), a tylko zachowawcza, ukierunkowana na utrzymanie w dobrym stanie starodrzewu, ewentualnie działania, związane z bezpieczeństwem ludzi - teren jest bowiem popularnym miejscem spacerów i grzybobrania. Czym są kurhany w okolicy grodziska Walim i z jakimi historiami (także późniejszymi) się one wiążą, w programie opowiadali: Krzysztof Stefanowicz, leśniczy Leśnictwa Dubicze oraz Andrzej Wybranowski, Nadleśniczy Nadleśnictwa Sarnaki. [gallery ids="429733,429732,429731,429730,429729"]

Opis odcinka

Na obszarze dzisiejszej gminy Stara Kornica (pow. łosicki, woj. mazowieckie) ścierały się od wieków wpływy religijne i narodowościowe litewskie, rusińskie i polskie. Do dziś w gminie tej istnieje społeczność prawosławna, a historycznie teren ten należał do Wielkiego Księstwa Litewskiego, z części którego król Zygmunt I Stary (1520) utworzył województwo podlaskie. Po podziale tegoż na województwa brzesko-litewskie i podlaskie, Stara Kornica znalazła się w tym drugim, w ramach ziemi mielnickiej. Znane grodzisko Walim z kolei, w wiekach późniejszych było wsią duchowną i należało do biskupów łuckich. Z grodziskiem tym wiązać należy istnienie pochówków - kurhanów z okresu wczesnego średniowiecza. Zanim tereny te zostały zaludnione poprzez osadnictwo (zrazu ruskie, potem litewskie), porośnięte puszczą, stanowiły ośrodek życia dawnych plemion słowiańskich. Nawiasem mówiąc, towarzyszem człowieka właśnie wtedy często był wilk: być może dlatego dziś tak przyrodnicy, jak sami leśnicy cieszą się, gdy wilki znów pojawiają się na obszarze Nadleśnictwa Sarnaki. Były ponoć i w Leśnictwie Dubicze, w którym znajdują się wszystkie te powyżej wymienione ślady historii osadnictwa ludzkiego. Pierwsze badania archeologiczne, ale z zacięciem - zainteresowaniem etnograficznym, prowadził tutaj Mikołaj Jańczuk (1859-1921), urodzony w Kornicy (ob. Starej Kornicy), badacz ewidentnie będący "dzieckiem pogranicza", gdyż na Ukrainie jest określany jako naukowiec pochodzenia ruskiego, na Białorusi - białoruskiego, zaś w Moskwie, gdzie spędził większość życia i zmarł - uważany za Rosjanina. Dla mieszkańców gminy Stara Kornica utożsamiany przede wszystkim z miejscem urodzenia i szanowany za pracę naukową, dzięki której znamy najdawniejsze dzieje tego terenu. Kurhany, będące dziś w gestii zarówno państwowego leśnictwa Sarnaki, jak i lasów prywatnych, są właśnie pozostałością historii, której poszukiwał M. Jańczuk. To pochówki średniowieczne, głównie ciałopalne, co świadczy o tym, iż na tym terenie obecne jeszcze były wpływy pogańskie, mimo, że Wielkie Księstwo Litewskie w większości było już schrystianizowane przez prawosławie, przyjęte przez Ruś Kijowską (988), a tylko czysto litewska część Księstwa była pogańska, zresztą do czasu ponownego chrztu (w obrządku łacińskim) Władysława Jagiełły i unii z Koroną. Dość powiedzieć, że kurhany ciągle są w sferze zainteresowań badaczy, zaś dla lokalnej społeczności stanowią pamiątkę przeszłości. Jako obszar wpisany do rejestru zabytków powiatu łosickiego (kategoria: stanowisko archeologiczne), kurhany oraz grodzisko Walim są pod szczególną ochroną. Tam nie jest prowadzona typowa gospodarka leśna (pozyskanie drewna), a tylko zachowawcza, ukierunkowana na utrzymanie w dobrym stanie starodrzewu, ewentualnie działania, związane z bezpieczeństwem ludzi - teren jest bowiem popularnym miejscem spacerów i grzybobrania. Czym są kurhany w okolicy grodziska Walim i z jakimi historiami (także późniejszymi) się one wiążą, w programie opowiadali: Krzysztof Stefanowicz, leśniczy Leśnictwa Dubicze oraz Andrzej Wybranowski, Nadleśniczy Nadleśnictwa Sarnaki. [gallery ids="429733,429732,429731,429730,429729"]

Kategorie:

OGÓLNY OPIS PODCASTU

Z Łosiem przez las

Radio Dla Ciebie zaprasza na cykl audycji i reportaży poświęconych życiu oraz pracy polskich nadleśnictw – pt. „Z Łosiem przez las”. W każdy piątek, od godz. 6.35 redaktor Piotr Łoś rozmawia o przyrodzie oraz porusza ważne kwestie codziennego życia w otaczających nas lasach. Audycja przygotowywana we współpracy z Regionalną Dyrekcją Lasów Państwowych w Lublinie (RDLP Lublin)

Odcinki podcastu (314)

  • Nadleśnictwo Włodawa, cz. 2

    • 22.03.2024

    • 15 min 49 s

  • Nadleśnictwo Włodawa, cz. 1

    • 15.03.2024

    • 18 min 20 s

  • Nadleśnictwo Sarnaki, cz. 4

    • 08.03.2024

    • 22 min 25 s

  • Nadleśnictwo Sarnaki, cz. 3

    • 01.03.2024

    • 18 min 36 s

  • Nadleśnictwo Sarnaki, cz. 2

    • 23.02.2024

    • 17 min 50 s

  • Nadleśnictwo Sarnaki, cz. 1

    • 16.02.2024

    • 16 min 24 s

  • Nadleśnictwo Radzyń Podlaski, cz. 4

    • 09.02.2024

    • 20 min 07 s

  • Nadleśnictwo Radzyń Podlaski, cz. 3

    • 26.01.2024

    • 21 min 33 s

  • Nadleśnictwo Radzyń Podlaski, cz. 2

    • 19.01.2024

    • 19 min 57 s

  • Nadleśnictwo Radzyń Podlaski, cz. 1

    • 12.01.2024

    • 21 min 20 s

1
2
3
...
30
31
32