Stowarzyszenie Pracownia Etnograficzna zaprasza na spotkanie online pt.: "PRL osiedla wędrownych Romów - 60. rocznica akcji osiedlania wędrownych grup romskich w Polsce", które odbędzie się w czwartek 14 marca o godzinie 19.00 (połączenie z transmisją dostępne będzie na profilu FB Stowarzyszenia - organizatora). O osiedlaniu Romów, o tęsknocie za taborami, ale i o zmianach, jakie osiedlenie spowodowało w życiu Romów, w programie mówiła Agnieszka Caban, kulturoznawczyni, doktorantka Uniwersytetu Warszawskiego, badaczka mniejszości narodowych i etnicznych, specjalistka w zakresie wielokulturowości.

O historii makatek jako elementów zdobniczych domów mieszczańskich, a potem wiejskich w Polsce i na Mazowszu, w programie mówiła Elżbieta Piskorz-Branekova, etnografka - badaczka. 

 „Opowiedz mi, proszę. Chcę usłyszeć o Twojej SADYBIE..." - w „Sekretach Mazowsza", w każdy piątek o godz. 13.30 o warszawskiej Sadybie opowiadają jej obecni lub niegdysiejsi mieszkańcy: ci, którzy się tam urodzili, ci, którzy ją bezgranicznie pokochali, ci, którzy tylko na niej szczęśliwie żyją, ale i ci, którzy bezustannie dla niej pracują. Obchodami 100-lecia Sadyby koordynuje Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Miasto Ogród Sadyba, a medialnie patronuje mu Radio dla Ciebie. I choć oficjalne obchody odbyły się w 2023 roku, nasz radiowy cykl kontynuujemy.

Jest filmoznawcą, psychoterapeutką, ale mimo własnego życia zawodowego, z radością pielęgnuje pamięć o wielkim ojcu. Katarzyna Bareja jest bowiem córką Stanisława Barei (1929-1987), reżysera filmowego, scenarzysty i aktora, twórcy najwybitniejszych polskich komedii filmowych, takich jak „Miś”, „Poszukiwany, poszukiwana”, „Brunet wieczorową porą”, jak też genialnych seriali telewizyjnych „Alternatywy 4” i „Zmiennicy” oraz Hanny z Kotkowskich, historyka sztuki, pracownika Muzeum Narodowego, jeszcze w czasach prof. S. Lorentza. Rodziny dziadków: Barejowie i Chmielarzowie to warszawscy masarze, doświadczeni producenci wędlin. Historię tych rodzin K. Bareja opisała w książce „Żaby w śmietanie, czyli Stanisław Bareja i jego bliscy”. Przodkowie Chjmielarzów i Barejów pochowani są na cmentarzu czerniakowskim w kaplicy, która jest dominantą pośród innych nagrobków tej mokotowskiej nekropolii. Ojca – reżysera, scenarzystę i aktora, ale też męża, tatę, kreatywnego uczestnika szczęśliwego życia rodzinnego, Katarzyna Bareja zapamiętała jak najcieplej i o tym opowiedziała w programie.     

"Oto syn Twój, oto Matka twoja" - to tytuł wystawy ikon artystów przeważnie ukraińskich i polskich, uczestników międzynarodowych warsztatów ikonopisów w Castel Gandolfo. Twórcy ikon, ale również małych instalacji i rzeźb, inspirowanych ikonami, należą do grupy artystów, których wojna w Ukrainie dotknęła dosłownie: niektórzy ich synowie, mężowie czy bracia zginęli podczas walk z Rosją.

Artyści ci do wojny odnoszą się często, czasami wprost, niekiedy bardzo symbolicznie. Ale nie tylko wojna jest tematem ikon, prezentowanych w Muzeum Archidiecezji Warszawskiej. Wystawa była już pokazywana m.in. w Siedlcach, Krynicy, następnie po Warszawie, zostanie zaprezentowana w Szwajcarii. 

O ekspozycji, czynnej do 27 marca, w programie mówi dr Katarzyna Jakubowska-Krawczyk z Katedry Ukrainistyki UW dla Ukrainy Uniwersytetu Warszawskiego.

Na Zamku Królewskim w Warszawie, w tzw. Salach Matejkowskich czynna jest do 26 maja br. wystawa "Matejko nieznany". Zgromadzono na niej rysunki, akwarele oraz prace olejne Jana Matejki, pochodzące najczęściej ze zbiorów prywatnych, rzadko pokazywane, a niektóre zupełnie dotychczas nieznane, jak np. niewielka akwarela, przedstawiająca Annę z Branickich Sebastianową Lubomirską (1562-1639). Licznie są reprezentowane rysunki artysty, pochodzące z różnych okresów jego twórczości, ale także dobrze znane i cenione prace wielkoformatowe, jak np. "Rejtan - Upadek Polski", "Batory pod Pskowem" czy portret czworga dzieci artysty. Ogromną wartością ekspozycji - z punktu widzenia pozyskania na nią dzieł - jest współpraca Muzeum - Zamek Królewski w Warszawie z domami aukcyjnymi, jak też kolekcjonerami prywatnymi, którzy bardzo chętnie wypożyczyli swoje obrazy na tę wystawę. Ponadto, celem jej autorów było ukazanie Matejki jako autora nie tylko wielkich przedstawień wydarzeń historycznych, ale także wyśmienitego portrecisty; ok. 1/3 jego twórczości to właśnie portrety (zarówno zbiorowe, jak i indywidualne). O wystawie, która będzie czynna do 26 maja br. w programie mówi dr Mariusz Klarecki, autor i kurator ekspozycji, kurator "Pałacu pod Blachą".   

„Opowiedz mi, proszę. Chcę usłyszeć o Twojej SADYBIE..." - w „Sekretach Mazowsza", w każdy piątek o godz. 13.30 o warszawskiej Sadybie opowiadają jej obecni lub niegdysiejsi mieszkańcy: ci, którzy się tam urodzili, ci, którzy ją bezgranicznie pokochali, ci, którzy tylko na niej szczęśliwie żyją, ale i ci, którzy bezustannie dla niej pracują. Obchodami 100-lecia Sadyby koordynuje Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Miasto Ogród Sadyba, a medialnie patronuje mu Radio dla Ciebie. I choć oficjalne uroczystości i jubileusz już się zakończyły, kontynuujemy nasz cykl.

Jest miłośnikiem muzyki, głównie klasycznej oraz kolekcjonerem płyt winylowych. Swoją pasję rozwinął szczególnie w okresie, w którym ludzie pozbywali się starych płyt gramofonowych, używając nowych, tzw. kompaktowych. Obecnie obserwuje się powrót do „czarnej płyty”, na której muzyka brzmi bardziej prawdziwie i naturalniej. Płyty takie są dziś jednak już rarytasem i drogie. W liczącej ponad 40 tys. sztuk kolekcji, Mieczysław Stoch ma najważniejsze wydawnictwa płytowe polskie i zagraniczne. Wyrósł w górach i na góralskich tradycjach, zarówno związanych z wiarą, jak i muzyką, która od zawsze była obecna w jego domu rodzinnym. Brat bliźniak ma również swoją kolekcję płyt, a kolekcjonerstwem obaj panowie zarazili syna i bratanka – Kamila Stocha, jednego z najwybitniejszych współczesnych polskich skoczków narciarskich.

Gościem programu był mieszkaniec Sadyby, niegdyś wydawca płyt, ale przede wszystkim kolekcjoner winylowych krążków – p. Mieczysław Stoch.   

O historii Iłży w kontekście obiektów kultury materialnej (zabytków), które warto w tym mieście zobaczyć, w programie opowiadał Łukasz Babula, kustosz w Muzeum Regionalnym w Iłży.  

O historii Dolińskich, jednej z większych, szanowanych i mających ciekawe tradycje oraz postaci, rodzin romskich, związanej z Radomiem, w programie opowiadał regionalista i przyjaciel Romów, Zenon Gierała. 

W zbiorach Muzeum Fotografii w Krakowie znajduje się dotychczas prawie nieznany zbiór fotografii Leona Barszczewskiego, podróżnika, badacza - etnologa ludów Azji Środkowej, związanego rodzinnie z Siedlcami. Zdjęcia te (w formie szklanych negatywów) po II wojnie św. do Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego przekazała córka podróżnika, Jadwiga Michałowska. Po różnych perypetiach (o których słyszymy w audycji) trafiły one do ww. krakowskiego Muzeum, zostały w większej części opisane, opracowane i są dziś dostępne online na stronie "MuFo", czyli Muzeum Fotografii. To bardzo interesujące fotografie, bowiem przedstawiają nie tylko społeczeństwo Azji Środkowej, ale także nieznane zupełnie wizerunki osób i elementy architektury z samych Siedlec, z Warszawy, z obszaru Mazowsza oraz z terenów dawnej I Rzeczypospolitej, dziś będących w granicach białoruskich.

Do najciekawszych należą fotografie, ukazujące zakonników - kamedułów, ich klasztor i kościół św. Antoniego w wówczas podwarszawskich Bielanach. Ponadto, możemy zobaczyć zdjęcia kościoła w Woli Kiełpińskiej, który jest drugą świątynią (i głównym kościołem parafii Zegrze), po tym, jak siedziba ta z konieczności musiała zostać przeniesiona z samego Zegrza (zakup terenów przez carat na cele wojskowe). Jest w tym zbiorze też kilka dworów. Jednym z nich jest dwór we wsi Nizhołów (pow. lepelski, ob. Białoruś), należący pierwotnie do Stabrowskich, potem Hrebnickich - a z tej rodziny poprzez małżeństwo przeszedł on do rodziny Szaumanów. Za udział w powstaniu styczniowym (1863) w 1864 roku władze carskie majątek ten skonfiskowały Szaumanom, potem wprawdzie zwróciły (wcześniej dzierżawiąc), ale rodzina Szaumanów zdecydowała się jednak na jego sprzedaż. Trudno jest ustalić nazwisko właścicieli, gdy dwór ten fotografował Leon Barszczewski. 

O fotografiach autorstwa Leona Barszczewskiego w roku jego 175 rocznicy urodzin, w programie opowiadał Igor Strojecki, genealog i pasjonat historii, prawnuk podróżnika, fotografa i badacza. 

Całość tego interesującego zbioru dostępna jest tu: Zbiór fotografii Leona Barszczewskiego