Wiadomości
Posłuchaj z regionu
Opis odcinka
- Poza poprawą infrastruktury, zwyczajnym uzupełnieniem wodociągów, kanalizacji czy tak oczekiwanym remontem różnych budynków, w Sokołowie Podlaskim szalenie ważnym elementem rewitalizacji miasta będzie zniesienie mentalnej granicy pomiędzy Przeździatką a tzw. starym Sokołowem. Tą granicą, która zagnieździła się w ludzkich umysłach i codziennym życiu przez kilka pokoleń, są tory kolejowe – mówiła w „Łosiowisku” Maria Badeńska-Stapp, miejski konserwator zabytków w Żyrardowie, ale poprzez lata dziecięce i rodzinę, związana z Sokołowem Podlaskim (pow. sokołowski, woj. mazowieckie).
Od chwili, gdy samorząd lokalny Sokołowa Podlaskiego kupił część terenu po dawniej cukrowni, a druga część przeszła w ręce sokołowskiego biznesu, de facto trwa tam przywracanie do życia miasta, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb społecznych mieszkańców.
Cukrownię w Sokołowie Podlaskim powołała do życia w 1846 roku ówczesna właścicielka tego prywatnego miasta, Elżbieta z Lorentzów Hirschmanowa (1792-1849). Ostatnim zaś jej prywatnym włodarzem był Zbigniew Malewicz (1892–1979), ziemianin, od 1924 roku właściciel dóbr Przeździatka. Przed nim cukrownia stanowiła spółkę akcyjną, której udziały – co trwało kilka lat – Malewicz wykupił w 1936 roku.
Jak funkcjonowało wówczas miasto? Właściciele ziemscy: Helena z Gołońskich i Zbigniew Malewiczowie z rodziną mieszkali w pałacu nad stawem w Przeździatce. W części przemysłowej majątku, zwanej Elżbietowem, działała cukrownia, dająca ludziom pracę i pozwalająca godnie żyć, także pod kątem socjalnym i kulturalnym. Po drugiej stronie torów (służących transportowi przemysłowemu dla cukrowni) był tzw. stary Sokołów – kilkunastotysięczne miasteczko, wymieszane kulturowo, wyznaniowo, a przez to i narodowościowo: Polacy (katolicy), Żydzi (judaizm), Niemcy (ewangelicy). Jak wspominała Helena z Malewiczów Chądzyńska, „ojciec był jednym z pierwszych obywateli miasta i powiatu”. Malewiczowie nie byli odseparowani, z Sokołowem utrzymywali kontakty; poza okolicznymi ziemianami, mieli również przyjaciół w mieście, jak np. rodzinę Perłowskich.
Jak przez wieki historia w sposób naturalny ułożyła życie miasta, tak ta sama historia zburzyła je poprzez wybuch II wojny św. i nastanie okupacji. W latach 1944/45 roku w wyniku nacjonalizacji i reformy rolnej właścicielem majątku i cukrowni po Malewiczach został Skarb Państwa. Po kilku latach cukrownię odbudowano i mimo otoczki politycznej „propagandy sukcesu” okresu PRL, sama cukrownia znów stała się miejscem pracy mieszkańców – często nowych, napływowych – Sokołowa Podlaskiego i okolic.
Zlikwidowanie cukrowni – bynajmniej nie na samym początku zmian gospodarczych po 1989 roku – spowodowało degradację terenu i zaistnienie negatywnych zjawisk społecznych.
Rewitalizacja, która jest procesem wieloletnim, ma za zadanie przywrócenie miasta społeczeństwu poprzez rozwój gospodarczy i społeczny (aktywność lokalna!), przy – co ważne – jednoczesnym poszanowaniu tradycji i historii. Dlatego też, oprócz działającego już Parku Przemysłowego, w Sokołowie Podlaskim ma powstać muzeum, poświęcone dziejom regionu, jak też cennemu projektowi „Wielki Gościniec Litewski”. Do Przeździatki zaś – m.in. poprzez działania Sokołowskiego Ośrodka Kultury – ma wrócić trafić kultura, znów ma się w niej „coś dziać”, co pozwoli, zdaniem pomysłodawców – ponownie połączyć ze sobą dawny wspólny organizm społeczny, jakim był Sokołów Podlaski, „Elżbietów” i Przeździatka.
W audycji: reportaż „Słodkie dziedzictwo” (z udziałem pp. Andrzeja Romana i Marka Kalaty, emerytowanych pracowników cukrowni) oraz rozmowy na temat przyszłości miasta i rewitalizacji, z udziałem: Marii Badeńskiej-Stapp (specjalisty, konserwatora zabytków) i Bogusława Karakuli (burmistrza miasta i gminy Sokołów Podlaski).
[gallery ids="230105,230104,230103,230102,230099,230100,230101,230097,230096,230095,230094,230093"]
OGÓLNY OPIS PODCASTU
Radio dla Ciebie w Sokołowie Podlaskim
Odcinki podcastu (26)
-
Siedlce i okolice: o finansowaniu miasta, Parku Przemysłowym i perspektywach na 2020 rok
Gośćmi audycji byli Grażyna Gromska - skarbnik Sokołowa Podlaskiego oraz Jarosław Tokarski - Naczelnik Wydziału Gospodarki Komunalnej i Ochrony Środowiska w Sokołowie Podlaskim.-
18.12.2019
-
33 min 04 s
-
-
Łosiowisko: sprawy komunalno-techniczne Sokołowa Podlaskiego
Gościem Piotra Łosia był Zbigniew Bocian - dyrektor Przedsiębiorstwa Usług Inżynieryjno-Komunalnych w Sokołowie Podlaskim (spółka miejska).-
15.12.2019
-
37 min 36 s
-
-
Łosiowisko z Sokołowem Podlaskim: otwarcie Muzeum Wielkiego Gościńca Litewskiego w Sokołowskim Ośrodku Kultury
Goście: Roman Postek, prezes Lokalnej Organizacji Turystycznej "Wielki Gościniec Litewski" i Marcin Celiński, dyr. SOK w Sokołowie Podlaskim.[gallery ids="312960"]-
08.12.2019
-
21 min 43 s
-
-
Łosiowisko z Sokołowem Podlaskim: Szkoła Muzyczna I Stopnia im. Michała Kleofasa ks. Ogińskiego
Łosiowisko z Sokołowem Podlaskim: Szkoła Muzyczna I Stopnia im. Michała Kleofasa ks. Ogińskiego;Goście: Aneta Mroczek, dyrektorka szkoły i Marcin Celiński, dyrektor Sokołowskiego Ośrodka Kultury.-
08.12.2019
-
26 min 28 s
-
-
Siedlce i okolice: o otwarciu Muzeum Wielkiego Gościńca Litewskiego
Marcin Celiński - dyrektor Sokołowskiego Ośrodka Kultury - opowiedział o otwarciu Muzeum Wielkiego Gościńca Litewskiego i planowanych koncertach.-
30.10.2019
-
21 min 48 s
-
-
Siedlce i okolice: Radio dla Ciebie w Sokołowie Podlaskim
Wracamy do cyklu Radio dla Ciebie w Sokołowie Podlaskim - spotkanie z burmistrzem Bogusławem Karakulą. Porozmawiamy o inwestycjach, z których już niedługo będą mogli korzystać mieszkańcy - stadionie przy Lipowej oraz remontowanych drogach i budowie sieci ścieżek rowerowych w ramach tzw. RIT.-
08.05.2019
-
21 min 02 s
-
-
Łosiowisko: park przemysłowy w Sokołowie Podlaskim
Czym jest Park Przemysłowy w Sokołowie Podlaskim, utworzony na terenach rewitalizowanych, na których dawniej istniała cukrownia "Elżbietów". O tym w "Łosiowisku" mówili przedsiębiorcy korzystający z Parku Przemysłowego: Aleksandra Badowska-Małyszka, Tadeusz Kiciak i Jarosław Skolimowski.-
11.11.2018
-
19 min 47 s
-
-
Łosiowisko: bezpieczeństwo w Sokołowie Podlaskim
W audycji, przygotowanej we współpracy z Urzędem Miasta w Sokołowie Podlaskim o bezpieczeństwie w tym mieście i na terenie powiatu sokołowskiego. Gośćmi programu byli: Dominika Rozbicka i Marek Żero z Komendy Powiatowej policji w Sokołowie Podlaskim.-
04.11.2018
-
26 min 34 s
-
-
Łosiowisko: ścieżki rowerowe, oświetlenie i centrum przesiadkowe
O inwestycjach RIT w Sokołowie Podlaskim: ścieżkach rowerowych, nowym, przyjaznym środowisku oświetleniu ulic, a przede wszystkim o lokalnym centrum przesiadkowym w "Łosiowisku" mówił Krzysztof Góral, naczelnik Wydziału Inwestycji i Dróg Urzędu Miasta w Sokołowie Podlaskim.-
07.10.2018
-
22 min 06 s
-
-
Wieczór RDC: Zespół Pieśni i Tańca Sokołowianie
Gośćmi audycji byli Iwona Kopiwoda - kierownik Zespołu Pieśni i Tańca Sokołowianie, wicedyrektor Sokołowskiego Ośrodka Kultury oraz Marcin Celiński - dyrektor SOK.-
26.09.2018
-
40 min 37 s
-
1
2
3