Naukowcy zbadali różne czynniki wpływające na stan ekosystemów znajdujących się na terenie samego pałacu i otaczającego go parku. Oceniali m.in. stan wód, jakość powietrza, poziom hałasu, stężenia dwutlenku węgla. Przeprowadzili też szereg działań edukacyjnych na temat tamtejszych ekosystemów. Wyniki badań przedstawiono w poniedziałek podczas konferencji prasowej w Warszawie.

- Jesteśmy permanentnie skażani bardzo różnymi substancjami. Największym zagrożeniem, z jakim obecnie jesteśmy konfrontowani, jest kwestia zatrucia wód - zarówno pod względem chemicznym, jak i biologicznym - powiedziała kierująca projektem mikrobiolog dr Agnieszka Laudy. - Mamy bardzo wysoki poziom skażenia wód bakteriami kałowymi. To bardzo poważne skażenie chemiczne - dodała.

Jak podkreśliła, bez współpracy z takimi instytucjami, jak Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska, Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych czy bez Ministerstwa Środowiska nie jesteśmy w stanie poradzić sobie z tym problemem.

- Niezbędne jest inwentaryzowanie wpustów wody oraz zarządzanie prawidłową procedurą wydawania pozwoleń wodno-prawnych - mówiła dr Laudy. Te pozwolenia - jak argumentowała - powinny się wiązać z konsekwencjami karnymi w przypadku wprowadzania do wód substancji toksycznych. - Bez uwspólnienia działań nie będziemy sobie w stanie poradzić z rozwiązaniem tego problemu - mówiła kierownik projektu.

Wzrost zanieczyszczenia powietrza

Według niej bardzo poważnym zagrożeniem dla otoczenia Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie jest też wzrastający poziom substancji gazowych w powietrzu, tlenku siarki, tlenku azotu, tlenku węgla.

- W związku z wzrastającą liczbą samochodów mamy w powietrzu wszelkie gazy spalinowe - bardzo niebezpieczne, które w toksyczny sposób reagują z wodą, wilgocią. Niestety, to bardzo inwazyjne substancje, które będą wpływały negatywnie nie tylko na naturę Muzeum Pałacu w Wilanowie, ale także na elewację budynków i rzeźb ogrodowych - zaznaczyła mikrobiolog.

Kolejnym bardzo poważnym zagrożeniem jest rosnący poziom zapylenia. - On również wiąże się z nasilającym się ruchem komunikacyjnym w obszarze Wilanowa. Jest to czynnik, który w największym stopniu będzie wpływał na zdrowie mieszkańców i gości przybywających do Wilanowa - wyliczała dr Laudy.

W jej ocenie zapylenie i zwiększone stężenie szkodliwych gazów w powietrzu to cena, jaką się płaci za rozwój aglomeracji miejskiej. - Prowadzimy intensywne nasadzanie nowymi roślinami, myślimy, co zrobić, aby na działce, którą dzielimy bezpośrednio z ulicą Przyczółkową, zbudować naturalny ekran zabezpieczający nas przed presją miasta - mówiła dr Laudy.

Przedstawiciele Muzeum w Wilanowie spodziewają się, że w następnych latach będzie wzrastał też poziom drgań mechanicznych, który niekorzystnie wpłynie przede wszystkim na muzealne obiekty. - W momencie otwarcia południowej obwodnicy Warszawy nasili się jeszcze ruch samochodowy. Budowa bardzo dużej galerii handlowej, która powstaje w naszym bardzo bliskim sąsiedztwie, również będzie sprzyjała powstawaniu drgań - tłumaczyła dr Laudy.

Co będzie za kilkadziesiąt lat?

Dyrektor Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie Paweł Jaskanis podkreślił, że "Muzeum od co najmniej dekady sprawuje oś strategiczno-rozwojową opieki nad kulturą i naturą".

- Opieki nad "genius loci", czyli kodami kulturowymi, które wytworzone były tutaj w XVII wieku. Pytanie, czy to będzie oczywiste za 2-3 pokolenia. Stan skażeń wód jest tak zatrważający i postęp degradacji parku wilanowskiego tak szybki, że obawiamy się co będzie za 20-40 lat - powiedział dyrektor.

Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie jest opiekunem zabytkowych parków: wilanowskiego i morysińskiego, który od 1996 r. stał się rezerwatem przyrody. Na terenie parku znajduje się Jezioro Wilanowskie, płynie też Potok Służewiecki.

W granicach muzeum znajduje się około 13 tys. drzew, w tym ponad 40 pomników przyrody. Badania wykazały, że żyje m.in. 91 gatunków ptaków, 30 gatunków ważek i 5 gatunków nietoperzy. Ze względu na cenne wartości zasobów dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego utworzono tu w 2012 roku Wilanowski Park Kulturowy.

Wyniki projektu, realizowanego dzięki wsparciu Islandii, Liechtensteinu oraz Norwegii w ramach Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego, są dostępne na platformie GIS (Geographic Information System): http://gis.muzeum-wilanow.pl/gis/.