Warszawa na fotografii z lat 1935-55. Wystawa w Fotoplastikonie

  • 26.07.2019 08:06

  • Aktualizacja: 00:41 26.07.2022

Fotografie ukazujące Warszawę z lat 1935-55 - w tym okres okupacji i Powstania - można zobaczyć od soboty na wystawie w Fotoplastikonie Warszawskim. Na zdjęciach Tadeusza Bukowskiego "Bończy" widzimy m.in. harcerzy powstańczej Poczty Polowej i zburzone miasto.
Ekspozycja "Utrwalone - miasto, wojna, miłość. Warszawskie fotografie Tadeusza Bukowskiego z lat 1935-1955" jest częścią obchodów 75. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego. Autor prezentowanych zdjęć Tadeusz Bukowski "Bończa" (1909-80) był fotoreporterem Biura Informacji i Propagandy Komendy Głównej Armii Krajowej, instruktorem harcerskim, pedagogiem i artystą fotografikiem.

- Pozyskaliśmy bardzo ciekawą kolekcję fotografii - oryginalnych negatywów i nieco pozytywów. Autor był fotoreporterem powstańczym, a także zawodowym fotografem, wykonującym swój zawód z pasją i wnikliwie obserwującym Warszawę. Po wojnie zajmował się fotografią profesjonalnie, był jednym z tworzących Związek Polskich Artystów Fotografików - powiedziała kuratorka wystawy Joanna Lang.

Jak zaznaczyła, zdecydowali się pokazać zdjęcia nie tylko ukazujące Powstanie, ale także cały okres z życia miasta, jaki Bukowski utrwalił. - Pierwsze fotografie pochodzą z 1935 roku, widzimy na nich pogrzeb Józefa Piłsudskiego, ostatnie z roku 1955, ukazują uroczystości z okresu komunistycznego. Więc mamy ciekawy czas, kiedy Warszawa się bardzo zmienia. Od lat 30., kiedy widać tę odzyskaną niepodległość i radość z niej, przez ciężkie lata okupacji, dramatycznie ukazane Powstanie Warszawskie, zburzone miasto po taką pierwszą odbudowę - wyjaśniła.

"Łobuziaki lat trzydziestych"

W jej ocenie to piękne zdjęcia łączące w sobie kunszt fotografa i wnikliwą obserwację. - Jednym z jego ulubionych tematów były dzieci i można ich bardzo wiele zobaczyć na zdjęciach. Możemy spojrzeć w twarz takim łobuziakom z lat 30., dzielnym harcerzom z powstańczej Poczty Polowej, a także gazeciarzom powojennym. Bukowski organizował harcerstwo konspiracyjne i dokumentował tę Warszawę zniszczoną w 1939 r., co było wówczas zakazane przez Niemców. Fotografował zniszczenia miasta, Niemców na ulicach czy to napięcie jakie panowało w lipcu 1944 r., gdy zbliżał się front - opowiadała Lang.

Fotografie zostaną na wystawie zaprezentowane na kilka sposobów. - W samym fotoplastikonie, tej XIX-wiecznej maszynerii, będzie 48 klatek ukazujących okupację i Powstanie. Ale będą również zdjęcia na wydrukach jako taka artystyczna dekoracja ścian Fotoplastikonu. Będzie także animacja zdjęć zawierająca wybór fotografii z całej kolekcji. Powieszone będą takie odbitki pozytywowe - kopie zdjęć, które on sam wykonał i wykadrował - podkreśliła.

- Dostaliśmy od rodziny ponad 1,5 tys. negatywów w formie zwiniętych roleczek bardzo już wysuszonych. Poddaliśmy je konserwacji, potem zostały zdigitalizowane i stąd mamy obraz cyfrowy tych zdjęć. Dostaliśmy od rodziny autora również albumy, które sam robił, a także zbiór pozytywów. Więc zdjęcia znajdujące się w albumie i w okienkach fotoplastikonu to negatywy przerzucone na pozytywy i podretuszowane, tak by ten obraz był jak najbardziej wyraźny. Te zdjęcia będą także użyte w animacjach. Ale będą też pozytywy, które on sam wykonał i skadrował - mówiła kuratorka.

Wystawie towarzyszy album wydany przez Muzeum Powstania Warszawskiego, w którym znajdzie się ok. 230 fotografii oraz barwnie opisana biografia autora. - Muzeum posiada swoją Fototekę online, planujemy przygotowanie i pokazanie tam zbioru w październiku - powiedziała Lang dodając, że ekspozycja potrwa dokładnie tyle ile Powstanie - do 3 października.

Powstanie Warszawskie było największą akcją zbrojną podziemia w okupowanej przez Niemców Europie. 1 sierpnia 1944 roku do walki w stolicy przystąpiło ok. 40-50 tys. powstańców. Planowane na kilka dni trwało ponad dwa miesiące. W czasie walk w Warszawie zginęło ok. 18 tys. powstańców, a 25 tys. zostało rannych. Straty wśród ludności cywilnej były ogromne i wynosiły ok. 180 tys. zabitych. Pozostałych przy życiu mieszkańców Warszawy ok. 500 tys., wypędzono z miasta, które po Powstaniu zostało niemal całkowicie spalone i zburzone.

Źródło:

PAP

Autor:

RDC/rydz