Szczepionka przeciwko COVID-19 - fakty i mity. Pytamy eksperta
18.01.2021 06:04
Aktualizacja: 22:11 15.08.2022
Czy szczepionka na COVID-19 wpływa na płodność? Czy może być podawana alergikom i jaka jest jej faktyczna skuteczność? W rozmowie z ekspertem obalamy najpopularniejsze mity i potwierdzamy fakty dotyczące szczepień przeciw koronawirusowi.
W Polsce szczepienia przeciw COVID-19 szczepionkąkonsorcjumfirmPfizer i BioNTech, rozprowadzaną w UE pod marką Comirnaty (podaje się ją w dwóch wstrzyknięciach, w odstępie co najmniej 21 dni) rozpoczęły się 27 grudnia. Szczepionka Comirnaty – jak informują jej producenci - muszą być przechowywane w ultra niskiej temperaturze minus 75 stopni C. Po wyjęciu ich z chłodni, przy zachowaniu temperatury od 2 do 8 stopni C., mogą być użyte do szczepienia tylko przez 120 godzin, czyli tylko przez 5 dni.
SZCZEPIONKA NA COVID-19. FAKTY I MITY
Czy ozdrowieńcy nie muszą się szczepić?
To MIT - odpowiada dr Grażyna Cholewińska-Szymańska z Wojewódzkiego Szpitala Zakaźnego w Warszawie.
Komentarz: - Po pierwsze my nie wiemy, czy ozdrowieniec wyprodukował przeciwciała w sposób naturalny po przejściu choroby. Większość z nas te przeciwciała produkuje. Zalecamy szczepionkę u osób po przechorowaniu choroby, ponieważ szczepionka może tylko wzmocnić produkcję przeciwciał naturalnych. Człowiek zaszczepiony ma wtedy większą gwarancję skutecznej odpowiedzi organizmu.
Dzieci poniżej 16. roku życia nie mogą przyjmować szczepionki?
TO PRAWDA
Komentarz: - Ponieważ dotychczasowe badania szczepionki Pfizera były robione wprawdzie na małej grupie dzieci, ale ta grupa była za mała, żeby dokonać takiej statystycznej oceny, dlatego w rejestracji tej szczepionki jest zapisane, że służy ona tylko dla osób powyżej 16. roku życia. Szczepionka firmy Moderna ma rejestrację od 18. roku życia.
Czy kobiety w ciąży nie mogą się szczepić?
NIE MOGĄ
Komentarz: Dlatego, że nie było badań na kobietach w ciąży. Generalnie tak jest, że do badań klinicznych nie bierze się kobiet ciężarnych ze względu na nieprzewidywalne skutki.
Czy choroby współistniejące są przeszkodą do szczepień?
TO MIT
Komentarz: - Prawdą jest, że choroby towarzyszące wcale nie są przeciwwskazaniem do szczepień, a wręcz przeciwnie, osoby które mają w wywiadzie choroby przewlekłe, powinny być priorytetowo zaszczepione.
Czy szczepionka chroni przed zakażeniem?
TO MIT
Komentarz: - Szczepionka na SARS-CoV-2 chr0ni przed zakażeniem w 95 proc. Takie są dowody na podstawie dużych badań klinicznych, przed rejestracyjnych.
Czy szczepionka wpływa na płodność?
TO MIT
Komentarz: - To ostatni fake news, którym posługują się ruchy antyszczepionkowe. Nie ma najmniejszych dowodów na to, aby ona wpływała na płodność, bo to nie ma nawet takiego mechanizmu. Takiego wpływu nie dałoby się wytłumaczyć żadnym racjonalnym mechanizmem. Nie obniża libido, ani nie wpływa na zajście w ciążę.
Szczepionka zmienia DNA?
TO MIT
Komentarz: - Nie ma możliwości wbudowania tego fragmentu mRNA szczepionkowego, do ludzkiego materiału genetycznego DNA, w jądrze komórki ludzkiej. Ani technicznie, ani fizjologicznie jest to niemożliwe.
Po pierwszej dawce szczepionki potrzebna jest kwarantanna?
TO MIT
Komentarz: - To z kwarantanną nie ma nic wspólnego. Kwarantanna to jest pojęcie epidemiologiczne, związane z nadzorem epidemiologicznym i dotyczy osób ujemnych, niezakażonych wirusem, które znalazły się w środowisku osób zakażonych.
Szczepienie na grypę dyskwalifikuje do zaszczepienia się na COVID-19?
TO MIT
Komentarz: - Szczepić powinniśmy się i na grypę i przeciwko SARS-CoV-2. Zaleca się, żeby ten odstęp między szczepionkami wynosił co najmniej dwa tygodnie. Więc lepiej najpierw zaszczepić się na grypę, a dwa tygodnie później już na COVID-19.
Czy po szczepionce może pojawić się podwyższona temperatura?
TAK
Komentarz: - Tam gdzie zaczyna układ immunologiczny funkcjonować, to organizm odpowiada jakąś reakcją. Jedną z nich może być temperatura. Jednak w tym przypadku nie jest to często spotykany objaw.
Szczepionka jest skuteczna na mutacje koronawirusa?
TO PRAWDA
Komentarz: - Na razie jest to prawda. Te szczepionki, które mamy - Pfizera, Moderny, przypuszcza się, że one również będą skuteczne przeciwko mutacjom koronawirusa, ponieważ ta mutacja nie przekształciła korony wirusa.
Szczepienie lekko boli?
TO PRAWDA
Komentarz: - Tak jak każde przekłucie skóry musi lekko zaboleć, bo to jest naruszenie ciągłości tkanki. Na pewno ta średnica igły nie jest dużo większa niż ukłucie komara.
Czy leki na choroby przewlekłe dyskwalifikują do szczepień?
NIE POWINNY
Komentarz: - Większość leków które przyjmujemy, na cukrzycę, na choroby serca, nerek nie powinny być przeszkodą, aczkolwiek lekarz kwalifikujący musi sprawdzić, czy nie istnieją interakcje między składnikami szczepionki, a lekiem pacjenta.
Czy pierwsza dawka szczepionki chroni przed COVID-19?
PONIEKĄD PRAWDA
Komentarz: - Są dowody naukowe, że już w dziesiątej dobie po pierwszej dawce pojawiają się 50 proc. przeciwciał. Po drugiej dawce jest ich już blisko 94 proc.
Czy alergicy mogą się szczepić?
MOGĄ
Komentarz: - Sama alergia nie stanowi przeciwwskazania do szczepień. Jako, że reakcje bywają różne, jest zalecenie, że tuż po zaszczepieniu, osoba musi jeszcze pobyć w ośrodku na obserwacji do pół godziny, żeby zobaczyć czy nie będzie reakcji nadwrażliwości.
Kobieta planująca ciąże może się zaszczepić?
TO PRAWDA
Komentarz: - Szczepimy kobietę. Jeżeli zdarzy się, że nie wiedziała, że w tym czasie jest w ciąży, to drugą dawkę odsuwamy na okres po porodzie.
Szczepionka zawiera tajemnicze czipy?
TO MIT
Komentarz: - To jest fałsz oczywiście. Na taką tezę nawet nie ma jak odpowiedzieć. To jest tak nielogiczne. Może autorzy takiej tezy mieli na myśli ingerencję w ludzki kod genetyczny, który będzie w jakiś sposób emanował sygnały i da się tym sterować. Ale to jest jakaś idea z filmów science-fiction.
W Polsce w ramach pierwszego etapu zaszczepieni mają zostać: nauczyciele, pensjonariusze domów pomocy społecznej oraz zakładów opiekuńczo-leczniczych, pielęgnacyjno-opiekuńczych i innych miejsc stacjonarnego pobytu, osoby powyżej 60. roku życia w kolejności od najstarszych, służby mundurowe, w tym Wojsko Polskie. Zapisy dla tych osób mają rozpocząć się na przełomie marca i kwietnia.
W drugim etapie to: osoby w wieku poniżej 60. roku życia z chorobami przewlekłymi zwiększającymi ryzyko ciężkiego przebiegu COVID-19, albo w trakcie diagnostyki i leczenia wymagającego wielokrotnego lub ciągłego kontaktu z placówkami ochrony zdrowia, osoby bezpośrednio zapewniające funkcjonowanie podstawowej działalności państwa i narażone na zakażenie ze względu na częste kontakty społeczne
W trzecim etapie: przedsiębiorcy i pracownicy sektorów zamkniętych na mocy rozporządzeń w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii. Realizowane będą także powszechne szczepienia pozostałej części dorosłej populacji.