Wystawa "Podwójnie wolne" z okazji stulecia praw wyborczych Polek

  • 28.11.2018 21:41

  • Aktualizacja: 23:53 25.07.2022

W Warszawie uroczyście otwarto wystawę "Podwójnie wolne. Prawa polityczne kobiet 1918". Ekspozycja na Krakowskim Przedmieściu dotyczy obchodzonej w środę setna rocznicy przyznania Polkom praw wyborczych. Przywileje nadał dekretem o ordynacji wyborczej Tymczasowy Naczelnik Państwa Józef Piłsudski.
Wystawa pokazuje historie różnych środowisk kobiecych, chrześcijańskich demokratek, feministek i rewolucjonistek, które działały nie tylko na rzecz równych praw, ale też odzyskania przez Polskę niepodległości.

Potwierdzenie

Autorka koncepcji wystawy i wiceminister kultury profesor Magdalena Gawin zaznaczyła, że uznanie równości kobiet i mężczyzn została potwierdzone w kolejnych ustawach, a także w konstytucji marcowej. - To jest bardzo duże osiągnięcie cywilizacyjne. Mówimy o całych pokoleniach kobiet, które zakładały stowarzyszenia kształceniowe, które walczyły o wolną i niepodległą Polskę, które brały udział w powstaniu styczniowym, które w latach I wojny światowej wstąpiły do wywiadu Polskiej Organizacji Wojskowej, które zakładały Legię Ochotniczą Kobiet - mówiła.

Doradca prezydenta dr Barbara Fedyszak-Radziejowska podkreśliła, że decyzję polskich władz sprzed stu lat należy traktować jako źródło pewności siebie, zbudowanej na poczuciu własnej wartości. Jak powiedziała, należy mówić nie tyle o "nadaniu" praw, tylko uznaniu ich równości. - To jest rzecz, o którą kobiety nie musiały przez pierwsze miesiące niepodległego państwa walczyć, chodząc po ulicach, ponieważ uznano, że to jest oczywiste, że im - tak jak mężczyznom - te prawa wyborcze i obywatelskie się należą - powiedziała.

Znaczenie tytułu

Dr Wojciech Kozłowski, dyrektor Instytutu Pileckiego - organizatora wystawy "Podwójnie wolne", zwrócił uwagę na znaczenie tytułu ekspozycji. Jak przypominał, 11 listopada 1918 Polacy odzyskali swoje państwo i możliwość samostanowienia. - Skorzystaliśmy z tej możliwości, polskie kobiety dostały prawo udziału w wyborach, w głosowaniach, co wiązało się z faktem, że nadanie tych praw to przede wszystkim uwolnienie wielkiego potencjału kobiet, który - kiedy walczyliśmy o niepodległość - był ukryty i stłamszony przez władze zaborcze - tłumaczył.

Wystawę na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie będzie można oglądać do 20 grudnia. Instytut Pileckiego rozpoczął również akcję zbierania zdjęć i historii o naszych babciach i prababciach, które jako pierwsze kobiety miały szansę wziąć udział i startować w wyborach w 1919 roku, pierwszych po odzyskaniu niepodległości.

Przyznanie praw wyborczych bez względu na płeć przewidywał dekret o ordynacji wyborczej do Sejmu Ustawodawczego. Dokument stanowił, że "wyborcą do Sejmu jest każdy obywatel Państwa bez różnicy płci" oraz "wybieralni do Sejmu są wszyscy obywatele(lki) państwa posiadający czynne prawo wyborcze".

Europa

W wielu krajach kobiety otrzymały podobne przywileje wiele lat później. W Wielkiej Brytanii pełne prawa wyborcze kobiet uznano w roku 1928, we Francji kobiety uczestniczą w wyborach od 1944 roku, we Włoszech taki przywilej przyznano rok później. Z kolei w Szwajcarii kobiety cieszą się prawem wyborczym od 1971 roku, a w jednym z jej kantonów od 1990 roku.

Źródło:

IAR

Autor:

PG