W ramach "Tygodnia Pomocy Osobom Pokrzywdzonym Przestępstwem" w sądach, prokuraturach, komendach policji, siedzibach prawniczych samorządów zawodowych oraz ośrodkach wsparcia odbywają się specjalne dyżury. Chodzi o zwrócenie szczególnej uwagi na potrzeby i prawa ofiar - oraz o wskazanie im możliwości uzyskania pomocy.

To dla nas bardzo ważne, czułyśmy się jak w pułapce - mówią kobiety które dostały pomoc w zespole ośrodków wsparcia w Mławie.

- Musiałam wyprowadzić się z dziećmi z domu albo funkcjonować dalej, gdzie dochodziło do przemocy przede wszystkim psychicznej - mówi jedna z nich. - Od 13 lat byłam w związku, w którym była przemoc fizyczna i psychiczna. Kilkukrotnie odchodziłam od męża do rodziców. Doszło nawet do tego, że spalił stodołę u rodziców - opowiada inna. - Sytuacja trwała dość długo, bo kilka lat. Zdecydowałam się wyprowadzić z domu, ponieważ mąż bardzo mnie pobił. Najbardziej zależało mi na tym, by mieć gdzie mieszkać - dodaje kolejna.

- Syn panicznie bał się ojca. Jak wracał mąż z pracy na weekendy, to nie chciał przyjeżdżać do domu w ogóle, nie chciał po prostu znać ojca - mówi jedna z kobiet. - Drastyczne nadużywanie alkoholu. To po prostu strasznie dołuje człowieka i to się tak nie da długo wytrzymać - mówi inna. - Pewnego dnia znalazłam ulotkę. I tam po prostu był numer telefonu do ośrodka. Gdy wróciłam do domu, zadzwoniłam od razu. Dwa dni i spakowana byłam, przyjechałam tutaj - opowiada następna. - Gdyby nie ośrodek, to nadal nie wyprowadziłabym się z domu. Nie miałam żadnych perspektyw - dodaje kolejna.

- Niewiedza, niepewność i wstyd blokują ofiary w zgłaszaniu przestępstw - mówi Włodzimierz Wolski, dyrektor Ośrodka Interwencji Kryzysowej w Radomiu. - Przełamanie się, mówienie o tym dla kobiety nie jest łatwe, bo każda kobieta chciałaby mieć dobrego męża, dobrą rodzinę, chwalić się tym. A to, że w życiu nie wyszło, to trudno się przełamać i oficjalnie tak o tym mówić. Tym bardziej osobom obcym. Natomiast w tej chwili np. na Mazowszu jest masa możliwości uzyskania pomocy - wyjaśnia.

- Ofiary od listopada dodatkowo chroni ustawa antyprzemocowa - przypomina Włodzimierz Wolski. - Ofiara wie, że policja może jej w bardzo skuteczny sposób pomóc. Do tej pory to ofiara musiała uciekać, chować się u sąsiadów, znajomych, a sprawca się czuł bezkarny. Uległo to zmianie. Ten, który stosuje przemoc, może dostać nakaz opuszczenia mieszkania w trybie natychmiastowym podczas interwencji policji - wyjaśnia.

Nie wszystkie ofiary przestępstw o tym jednak wiedzą - stąd tak ważne jest wsparcie prawnika, terapeuty czy psychologa.

Dziecko najłatwiejszą ofiarą przestępstwa

Dodatkowe dyżury uruchomiło Biuro Rzecznika Praw Dziecka.

- To dziecko jest najłatwiejszą ofiarą przestępstwa - mówi RDC Mikołaj Pawlak, Rzecznik Praw Dziecka. - Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka działa całą dobę pod numerem telefonu 800 121 212. Telefon w ten sposób uruchomiony jest od grudnia. Było to dobre rozwiązanie na czas pandemii dla wielu przypadków, w których dzieci i młodzież potrzebowały wsparcia pedagogicznego, psychologicznego, czasem też prawnego w tym trudnym czasie - informuje.

- Niestety koronawirus wyzwolił wiele agresji - mówi nam rzecznik. - Spowodował nieco zmian w ilości i jakości przestępstw. Mamy do czynienia z tym, że rodziny są zamknięte w domu i często te przestępstwa domowe, przemocy domowej niestety wiodą główny prym. Przemoc rówieśnicza również zmieniła swoje oblicze. Już nie ma teraz, ze względu na zamknięcie szkół, tego bezpośredniego kontaktu, ale są formy przemocy takie zdalne - wyjaśnia.

Przez pierwsze dwa miesiące działania telefonu i czatu internetowego w biurze rzecznika było ponad 10 tys. połączeń.

Dyżury w prokuraturze

W Tygodniu Pomocy Osobom Pokrzywdzonym Przestępstwem bezpłatne porady są także w stołecznych instytucjach. Do niedzieli będzie można uzyskać wsparcie w Prokuraturze Regionalnej w Warszawie. Po poradę trzeba dzwonić na centralę (022) 46-49-200.

- Tam nastąpi przekierowanie do właściwego prokuratora, którego zadaniem jest pomóc - mówi nam rzecznik prokuratury Marcin Saduś. - Udzielanie porad z zakresu prawa karnego, z zakresu prawa cywilnego, administracyjnego. W przypadku Prokuratury Regionalnej w Warszawie są to również przestępstwa gospodarcze i przestępstwa finansowo-skarbowe - dodaje.

- Dyżury są pełnione od 9:00 do 13:00 i od 14:30 do 18:30 - mówi nam prokurator Marcin Saduś. - W tym roku po raz pierwszy dyżury oraz rozmowy z interesantami przeprowadzane są głównie telefonicznie. Niemniej jednak w szczególnie uzasadnionych przypadkach, kiedy konieczne jest przedłożenie bądź okazanie prokuratorom dokumentów, które mają ścisły związek z udzielaną poradą, istnieje możliwość przeprowadzenia rozmowy bezpośredniej - tłumaczy.

W tym przypadku trzeba wcześniej ustalić termin spotkania.

Lista ośrodków udzielających pomocy ofiarom przestępstw - jest dostępna na stronie internetowej funduszsprawiedliwosci.gov.pl.