W tegorocznym konkursie edukacyjnym "Łączka i inne miejsca poszukiwań" wzięło udział ponad 200 uczniów ostatnich klas szkół podstawowych, gimnazjalnych oraz ponadpodstawowych. Jak podaje IPN, uczestnicząc w spotkaniach oraz objeździe naukowym dowiedzieli się, jaką rolę w poszukiwaniach odgrywają poszczególne dziedziny nauki i poznali najnowszą historię Polski przez losy ofiar zbrodni komunistycznych i niemieckich.

Refleksje i pamięć bohaterom

Swoje refleksje przedstawili w dwuminutowych etiudach filmowych na temat poszukiwań nieznanych miejsc pochówku ofiar reżimów totalitarnych. W czasie gali finałowej zespoły uczniowskie z 13 szkół z całej Polski prezentowały swoje filmy w Belwederze.

Wiceprezes Instytutu Pamięci Narodowej Krzysztof Szwagrzyk przypomniał, że mieliśmy w Polsce niedawno szczególny czas. Mówiliśmy o odzyskaniu przez Polskę niepodległości, mówiliśmy o tych, którzy nam tę wolność przywrócili oraz o tych, którzy w kolejnych latach i pokoleniach nam tę wolność zachowali.

Wymienił tych, którzy w 1939 r. stanęli do walki z Niemcami i Sowietami oraz Żołnierzy Wyklętych. W ocenie Szwagrzyka "trudno byłoby znaleźć podobny przykład w historii, kiedy się kogoś zabija, wiedząc, że jest bohaterem, żeby z tak ogromnym zaangażowaniem całego aparatu państwowego doprowadzić do sytuacji, kiedy się kogoś likwiduje, a potem zaciera ślady po tym, co się uczyniło - po mogiłach, po miejscach represji".

Podkreślił, że gdyby "w mrocznym czasie stalinizmu", ktoś powiedział, "że ci zabici ludzie na zawsze zostaną zapomniani", wszyscy przyznaliby rację. A przecież, jak dodał, "po 1989 r. pożegnaliśmy bez żalu komunizm w Polsce, a potem po wielu, wielu latach rozpoczęliśmy prace, które mają doprowadzić do tego, że te miejsca, które miały być tajne, zostaną ujawnione". Zdaniem Szwagrzyka najważniejsze, że będą wydobyci i odnalezieni nasi bohaterowie.

"Pamiętajmy o bohaterach" 

Szwagrzyk przytoczył hasło, z transparentu, który ktoś trzymał na pogrzebie Danuty Siedzikówny "Inki" i Feliksa Selmanowicza "Zagończyka"- Chcieli nas zakopać, nie wiedzieli, że jesteśmy ziarnem - zacytował. - Nikt nie był w stanie przewidzieć, że po 2000 r. młode pokolenia Polaków będą uczestniczyły w procesie przywracania pamięci - zaznaczył. Jego zdaniem udział w tym konkursie jest takim procesem. "W sposób, w jaki potraficie, jak podpowiada wam rozum i serce, robicie to samo, co staramy się czynić w Instytucie Pamięci Narodowej", czyli - jak wyjaśnił - upominamy się o swoich bohaterów i mówimy, że historia nie jest dla nas czasem zamkniętym, przebadanym, z którym się nie identyfikujemy. - Biorąc udział w naszym konkursie, mówicie pamiętamy o naszych bohaterach, mamy w tym także swój osobisty udział - zwrócił się do zgromadzonej młodzieży.

Do finału zakwalifikowały się Zespół Szkół im Piotra Wysockiego Technikum nr 11 w Warszawie, II Liceum Ogólnokształcące im. M. Kopernika w Cieszynie, Zespół Szkół Zawodowych nr 2 im. Powstańców Warszawy w Mińsku Mazowieckim, III Liceum Ogólnokształcące z Oddziałami Dwujęzycznymi im. A. Lityńskiego w Suwałkach, Zespół Szkół nr 1 im. Anny Wazówny w Golubiu-Dobrzyniu, Zespół Szkół nr 12 im. Olimpijczyków Polskich w Warszawie, Zespół Szkół w Wieliszewie, Liceum Ogólnokształcące w Komornicy, II Liceum Ogólnokształcące im. dr. Władysława Pniewskiego w Gdańsku, X Liceum Ogólnokształcące w Białymstoku, 162 Liceum Ogólnokształcące w Warszawie, Szkoła Podstawowa Zakonu Pijarów w Warszawie, Zespół Szkół Samochodowych i Ogólnokształcących w Bielsku-Białej, Szkoła Podstawowa w Wierzchucinie (gm. Krokowa).