Kiedy szukać pomocy psychologa lub psychiatry?

Kwarantanna, choroba albo śmierć kogoś bliskiego z powodu koronawirusa to sytuacje, które wywołują silny stres. Dlatego w takich chwilach powinniśmy szukać wsparcia u specjalistów.

- To może być szczególnie niebezpieczne dla osób, które wcześniej miały już problemy zdrowotne - mówi psychiatra, prof. Maria Załuska, dyrektor Środowiskowego Centrum Zdrowia Psychicznego na warszawskich Bielanach. - Jeżeli już ktoś wcześniej miał problemy ze zdrowiem psychicznym, miał skłonność do nawracającej depresji czy innych tego typu zaburzeń psychicznych, zaburzeń funkcji poznawczych, zaburzeń psychotycznych, taka osoba w stresie jest narażona na nawrót swojej choroby. Powinna być więc szczególnie wrażliwa i uważna. Powinna analizować sygnały ostrzegawcze i szybko zgłaszać się po pomoc - tłumaczy psychiatra.

Środowiskowe Centrum Zdrowia Psychicznego dla dorosłych Warszawa Bielany prowadzi całodobową infolinię dla osób w kryzysach psychicznych, pod numerem tel. 22 56 90 750. Centrum zapewnia pomoc psychologiczno-psychiatryczną mieszkańcom Bielan. Szczegółowe informacje TUTAJ.

Czy problemy ze snem są wskazaniem do kontaktu z psychiatrą?

- Pierwszym poważnym sygnałem, że dzieje się coś złego, są zaburzenia snu - mówi prof. Maria Załuska. - Utrzymujące się trudności z zasypianiem czy sen płytki i przerywany, który nie daje wypoczynku albo budzenie się w nocy czy też budzenie się wcześnie rano z niemożnością uśnięcia, to poważny sygnał, że może jesteśmy pod nadmiernym wpływem stresu i jeżeli nie otrzymamy odpowiedniej pomocy psychologicznej czy nawet farmakologicznej, to mogą rozwinąć się u nas różnego rodzaju zaburzenia - przestrzega.

Co pomoże nam zmniejszyć stres wywołany pandemią?

- Noszenie maseczki, mycie i dezynfekowanie rąk w czasie epidemii nie tylko chroni przed zakażeniem koronawirusem. Przestrzeganie zasad higieny ma teraz duże znaczenie także dla zdrowia psychicznego - wyjaśnia prof. Maria Załuska. - Daje nam to poczucie pewnej kontroli - to są rzeczy, które my możemy robić, żeby zakażenie było mniejsze. Stabilizuje to naszą psychikę - dodaje.

Co daje nam kontakt z bliskimi, choćby telefoniczny?

Kontakt z bliskimi osobami jest ważny dla kondycji psychicznej podczas przymusowej izolacji społecznej. - Kontaktujmy się z bliskimi dzięki możliwościom, jakie daje współczesna technika - podpowiada prof. Załuska. - Jesteśmy istotami społecznymi, kontakt jest nam potrzebny. To bardzo ważne, nawet jeśli osobę, z którą chcemy się spotkać osobiście, zobaczymy jedynie na ekranie komputera czy smartfona - dodaje.

Gdzie szukać wsparcia?

- Właściwie w każdej dzielnicy Warszawy istnieje poradnia zdrowia psychicznego. Niektóre działają w ramach tzw. centrów zdrowia psychicznego, są też centra interwencji kryzysowej, poradnie rodzinne czy pomoc psychologiczna w ośrodkach pomocy społecznej - wymienia prof. Maria Załuska.

Jak pomóc nastolatkom przetrwać izolację?

Konieczność pozostania w domu i przymusowa izolacja może rodzić u nastolatków poczucie frustracji i stres. Dlatego, jak radzi ekspert, rodzice powinni rozmawiać z nimi przede wszystkim o odpowiedzialności. - To jak zachowają się młodzi ludzie, nie skutkuje może bezpośrednio tym, że zachorują, ale mogą zarazić np. osoby starsze - mówi dr Kamila Lenkiewicz - dyrektor ds. terapeutycznych Środowiskowego Centrum Zdrowia Psychicznego dla dzieci i młodzieży na Bielanach w Warszawie.

Warto wytłumaczyć też, dlaczego w czasie epidemii bezpieczniejsze są kontakty wirtualne. - Teraz jest czas spotkań online. To rozmowa również o obawach, o lękach - zaznacza terapeutka.

Środowiskowe Centrum Zdrowia Psychicznego dla dzieci i młodzieży na warszawskich Bielanach pomaga od poniedziałku do piątku w godzinach od 8.00 do 20.00. Kontakt możliwy jest pod numerami telefonu 536 777 251 oraz 530 777 875.

Jakich zasad przestrzegać, żeby zgodnie przetrwać izolację z rodziną?

Izolacja z rodziną pod jednych dachem to nowa, trudna sytuacja. Trzeba pogodzić zdalną pracę i szkolne obowiązki dzieci w czasie kwarantanny.

- Żeby wyjść z niej obronną ręką, warto przestrzegać kilku zasad - podpowiada dr Kamila Lenkiewicz. - To co jest ważne, to zachowanie struktury dnia. Oczywiście to jest uzależnione od wieku dziecka. Kiedy mamy czas na pracę i obowiązki, a kiedy mamy czas na relaks i bycie razem. Warto tego pilnować, ale też warto rozmawiać o tym, co się dzieje teraz. Trzeba mówić o tym, że to jest naturalne i zrozumiałe, że komuś jest trudno i pokazuje to poprzez złość. Trzeba pozwolić, by wtedy ta osoba pobyła trochę sama ze sobą - dodaje.

Co pomaga w rozładowaniu stresu dziecka?

Maluchy mogą czuć obawę w sytuacji, której nie rozumieją. Rodzice mogą im pomóc poradzić sobie z obawami. Mogą w zabawie odczytać, co niepokoi ich dziecko.

- Można też posłużyć się także bajkami terapeutycznymi - mówi specjalista. - Są adresowane do dzieci w wieku od 6 do 10 lat i opowiadają właśnie o tej sytuacji, w którą właśnie teraz mamy. Poruszają takie tematy, jak izolacja społeczna, "zostań w domu", obawa o rodziców, jak radzić sobie ze złością w czasie izolacji. Bajki terapeutyczne mają to do siebie, że w sposób przystępny dla dziecka poruszają tematy i podsuwają rozwiązania tej trudnej sytuacji - wyjaśnia.

Takie bajki można znaleźć na profilu facebookowym Środowiskowego Centrum Zdrowia Psychicznego dzieci i młodzieży na warszawskich Bielanach.

Jakie pytania stawiamy sobie w czasie epidemii?

Przymusowa izolacja społeczna okazuje się być dla wielu z nas czasem refleksji nad tym, co jest w życiu ważne. - To, co dotychczas było naszym priorytetem, na przykład wartości materialne, schodzi na drugi plan, kiedy nie mamy dostępu do wartości niematerialnych - tłumaczy dr Kamila Lenkiewicz.

Jak rozpoznać sygnały, które poprzedzają agresywne zachowania?

Jest kilka sygnałów świadczących, że poziom napięcia zbliża się do granicy. - W wielu przypadkach podczas izolacji pojawiają się agresja i przemoc - mówi w rozmowie z RDC dr Kamila Lenkiewicz. - Pierwszy symptom polega na doświadczaniu niewygody w związku z przebywaniem w swoim towarzystwie - wyjaśnia.

Czy kwarantanna może być ratunkiem dla rozpadającego się związku?

- Może też okazać się, że izolacja będzie trudnym czasem, ale potrzebnym do uratowania związku - przekonuje dr  Lenkiewicz. - Na pewno trudno jest tym parom, które na przykład przed epidemią podjęły decyzję o rozstaniu, ale nie wprowadziły tego w życie. Izolacja domowa pozwala im jednak spojrzeć na sprawę jeszcze raz, zadać sobie pytanie, czy faktycznie nie ma dla nas ratunku - dodaje terapeutka.

W sytuacji, gdy doświadczamy kryzysu psychicznego lub zauważamy go u bliskich, możemy przez całą dobę zadzwonić na bezpłatny telefon do Centrum Wsparcia prowadzonego przez Fundację ITAKA (800 70 22 22). Przez całą dobę działa też telefon zaufania dla dzieci i młodzieży Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę (116 111).

Z pomocą przyszli też specjaliści z Wojsk Obrony Terytorialnej, którzy dyżurują pod bezpłatnym numerem telefonu 800 100 102.

Wykaz centrów zdrowia psychicznego wraz z danymi kontaktowymi znajdziemy na stronie: www.czp.org.pl. Poradnie zdrowia psychicznego, nawet jeśli ograniczają możliwość wizyty, mogą świadczyć pomoc zdalnie.

Swojej działalności nie zawiesiły także szpitale psychiatryczne. W wielu izbach lekarskich i pielęgniarskich świadczone jest również wsparcie psychologiczne dla pracowników służby zdrowia, którzy są teraz narażeni na największy stres.

Źródło:

RDC

Autor:

Katarzyna Piórkowska/PL/PG