Michał Cieślak z Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej wyjaśnia, że akcja "Dziesięciu z Pawiaka", czyli wykradzenia dziesięciu polskich konspiratorów skazanych na śmierć z rosyjskiego więzienia śledczego, była niezwykle brawurowa i niepowtarzalna. Bojownicy Polskiej Partii Socjalistycznej dowodzeni przez Jana "Jura" Gorzechowskiego, przebrani za carskich żandarmów, z fałszywymi dokumentami wykradli swoich kolegów, którzy mieli zostać straceni. Akcja odbyła się bez jednego wystrzału, a dziesięciu konspiratorów zostało uratowanych.

Dyrektor Muzeum Więzienia "Pawiak" Joanna Gierczyńska mówi, że celem uroczystości było też przypomnienie, że "Pawiak" był nie tylko niemieckim więzieniem. - Warto pamiętać, że "Pawiak" to nie tylko katownia gestapo z czasu II wojny światowej, ale że w czasie rewolucyjnej zawieruchy było to, po Cytadeli Warszawskiej, największe więzienie dla więźniów politycznych. Ci ludzie podjęli walkę z carskim władzami, za którą wszystkim złapanym groziła kara śmierci - wyjaśnia Joanna Gierczyńska.

Uwolnieni 110 lat temu działacze Polskiej Partii Socjalistycznej byli skazani na karę śmierci między innymi za ataki na żandarmów czy carskich urzędników.

PPS została założona w Paryżu w listopadzie 1892 roku i była ugrupowaniem o charakterze niepodległościowym, socjalistycznym i pracowniczym. Od początku funkcjonowania PPS w Polsce w jej działania włączył się między innymi Józef Piłsudski.