Jak zaznaczyła Sołtys, Zamek Królewski nie jest wyłącznie placówką muzealną, ale rezydencją królów Rzeczypospolitej. - Stąd nasze zobowiązania względem władz państwowych. Właśnie w te dni (trzeciego maja i jedenastego listopada - red.) odbywają się na zamku oficjalne uroczystości z udziałem prezydenta, premiera i rządu. W tych godzinach Zamek jest zamknięty dla publiczności i jest niejako w stanie oblężenia, ale serdecznie zapraszamy już od godz. 14 - mówiła w RDC.

Majowa Konstytucja

Konstytucja 3 Maja kształtowała ustrój Rzeczypospolitej zaledwie przez kilkanaście miesięcy. Po jej upadku stała się niedoścignionym wzorem i symbolem marzeń o niezawisłości państwa i wolności jego obywateli.

Uchwalona 3 maja 1791 r. Ustawa Rządowa była ukoronowaniem panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego. Jej korzenie są jednak znacznie głębsze. Już od początku XVIII w. w Polsce powstawały rozmaite idee głębokich reform politycznych. Oświeceniowi pisarze polityczni, tacy jak Stanisław Dunin-Karwicki, Jan Stanisław Jabłonowski, Stanisław Leszczyński i Stanisław Konarski, krytykowali w swoich dziełach ustrój oparty na zasadzie liberum veto i słabości władzy wykonawczej oraz proponowali nowe sposoby sprawowania rządów w Rzeczpospolitej.

- Konstytucja została uchwalona na Zamku. On był nie tylko siedzibą króla, ale też najważniejszych instytucji państwa - Sejmu i Senatu. W Izbie Senatorskiej, mieszczącej się w zachodnim skrzydle Zamku, od strony pl. Zamkowego, została uchwalona Konstytucja i dzisiaj możemy te salę obejrzeć w takiej formie architektonicznej, w jakiej istniała ona pod koniec XVIII wieku. Niestety nie można zobaczyć oryginału konstytucji, bo on spoczywa w Archiwum Akt Dawnych - mówiła Sołtys. - Warto przyjść i pooddychać tą atmosferą. To zawsze jest bardzo ciekawe spotkanie z historią i sztuką - dodała.

Zwiedzanie Zamku Królewskiego

- Myślę, że każdy pretekst jest dobry, by pójść na Zamek Królewski. Zachęcamy do obejrzenia Apartamentu Wielkiego, na który składają się wszystkie oficjalne pomieszczenia - antykamery, Sala Wielka, Sala Tronowa i Apartamentu Królewskiego. Oprócz tego Galeria Obrazów Lanckorońskich, Pokoje Królewiczowskie, gdzie jest eksponowany obraz Jana Matejki "Konstytucja 3 Maja" i "Rejtan na Sejmie Warszawskim", czyli dwa wielkie płótna związane z epoką i tymi wydarzeniami. Poza tym portrety Stanisława Augusta i jego rodziny, a także osób, które przyczyniły się do powstania Konstytucji - tłumaczyła kustosz Zamku Królewskiego.

Jak dodała, warto zwrócić szczególną uwagę na Galerię Malarstwa, w której znajduje się portret Stanisława Małachowskiego, marszałka sejmu. - Na jego dłoni znajduje się złoty sygnet, czyli pierścień "Fidis manibus". W przeddzień ogłoszenia Konstytucji 3 Maja jej zwolennicy zebrali się w Pałacu Radziwiłłowskim, aby dokonać aktu asekuracji, czyli ubezpieczenia i zaręczenia popierania Konstytucji na procesji w dniu następnym. W tym właśnie dniu po raz pierwszy wręczyli sobie pierścienie będące symbolem obrony Konstytucji - opowiadała.

Jak wyjaśniła, w późniejszych latach sygnety te stały się bardzo popularne. - Nosili je nie tylko ci, którzy uczestniczyli w tym dniu w sesji, ale także damy. I jakkolwiek ta pierwotna zasada, aby właściciel pierścienia wyrył swoje imię i nazwisko po jego wewnętrznej stronie, o tyle później tych pierścieni powstało znacznie więcej. Jeden taki egzemplarz jest również w posiadaniu Zamku Królewskiego w Warszawie - wyjaśniła.

Piknik historyczny w Łazienkach Królewskich

W Pałacu na Wyspie w Łazienkach Królewskich wystawiona została we wtorek kopia Konstytucji. O pierwszej w Europie i drugiej na świecie, po Stanach Zjednoczonych, ustawie zasadniczej opowiedzieli edukatorzy, a także wyjaśnili, jaką rolę odegrał w jej uchwaleniu król Stanisław August oraz jakie zawiera zapisy. Oprócz tego odbył się piknik historyczny z mnóstwem atrakcji, m.in. pokazem grup rekonstrukcyjnych.

- Nie jesteśmy tylko żołnierzami, ale także cywilami. Obok głównego korpusu wojskowego utworzyliśmy grupę cywilną i jak do tej pory ta grupa najczęściej zajmuje się rekonstruowaniem ubiorów i wydarzeń związanych z epoką stanisławowską, ponieważ takie zapotrzebowanie istnieje w Warszawie - wyjaśniała Sołtys.