Wybitny siedemnastowieczny pejzaż marynistyczny Simona de Vliegera „Wzburzone morze z okrętami”, zaginiony w czasie II wojny światowej, został odzyskany dzięki staraniom Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

- To kolejny sukces Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, polegający na odzyskaniu obrazu, który zaginął w czasie II wojny światowej ze zbiorów Muzeum Narodowego. Ten wybitny pejzaż marynistyczny Simona de Vliegera "Wzburzone morze z okrętami" ma dla nas wielkie znaczenie - powiedziała podczas uroczystości przekazania dzieła Agnieszka Morawińska, dyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie.

Jak podkreśliła, to bardzo atrakcyjny obraz. - Tematy morskie były głównym motywem malarstwa holenderskiego w XVII wieku. Temat ten niósł w sobie rozmaite treści. Z jednej strony utrwalano w malarstwie podboje morskie Holandii; kraj ten zrobił na morzu karierę ekonomiczną, polityczną i terytorialną. Innym aspektem tego tematu w malarstwie było to, co znamy również z polskiej historii sztuki: okręt na wzburzonym morzu był symbolem losu i walki z jego przeciwnościami. Bardzo się cieszymy, że obraz ten powrócił do Muzeum Narodowego - mówiła Morawińska.

Odzyskany obraz Simona de Vliegera "Wzburzone morze z okrętami" przekazany przez Premiera P. Glińskiego do @Muzeum_Narodowe @MKiDN_GOV_PL pic.twitter.com/jWyn6c7IKs

— Magda Ogórek (@ogorekmagda) 21 kwietnia 2017

- To jest moment, kiedy minister kultury może się cieszyć z dobrze wykonanej pracy przez jego pracowników i przez wiele instytucji polskich - powiedział prof. Piotr Gliński, minister kultury i dziedzictwa narodowego. - Ten wybitny obraz pochodzi z przedwojennej warszawskiej kolekcji hrabiego Benedykta Tyszkiewicza. Obraz został zrabowany przez szefa wydziału propagandy Generalnego Gubernatorstwa Wilhelma Ohlenbuscha i wywieziony został do Oldenburga pod Hamburgiem. Po wojnie obraz Vliegera został uznany za stratę wojenną i znalazł się w bazie danych dóbr kultury utraconych w wyniku II wojny światowej MKiDN, a także w bazie Interpolu Stolen Works of Art - zaznaczył minister. Dodał też, że prowadzony przez ministerstwo rejestr ruchomych dóbr kultury zawiera przeszło 63 tys. pozycji i jest dostępny on-line.

Powojenne losy obrazu

Minister mówił też o powojennych losach obrazu, które aż do 2016 r. pozostawały nieznane. Wtedy przedstawiciel londyńskiej firmy The Art Loss Register zwrócił się do ministerstwa z prośbą o weryfikację obiektu, który pojawił się w ofercie jednego z niemieckich domów aukcyjnych. Na podstawie dokumentacji dostarczonej przez MKiDN obiekt został wycofany z aukcji. Tożsamość obrazu potwierdzono na podstawie ekspertyzy polegającej na analizie porównawczej okazanego obrazu z przedwojenną fotografią utraconego dzieła oraz na nieinwazyjnych badaniach konserwatorskich zabytku.

Prof. Gliński podziękował m.in. obecnemu na uroczystości prof. Peterowi Rau, który prowadził negocjacje w sprawie obrazu Simona de Vliegera ze stroną niemiecką, i który - jak dodał minister - niejednokrotnie wspierał starania o odzyskanie dzieł. Dzięki prof. Rau powróciły do Polski obrazy takie, jak m.in. Aleksandra Gierymskiego "Żydówka z pomarańczami", Anny Bilińskiej-Bohdanowiczowej "Murzynka", Józefa Brandta "Czaty".

Wicepremier @PiotrGlinski: to kolejne dzieło - strata wojenna - odzyskane dzięki działaniom #MKiDN @Muzeum_Narodowe pic.twitter.com/qeiu5BanCV

— Ministerstwo Kultury (@MKiDN_GOV_PL) 21 kwietnia 2017

Minister podziękowania skierował też do sponsorów oraz do londyńskiej firmy The Art Loss Register, a także do Anny Lewandowskiej, konserwatorki dzieł sztuki z Muzeum Narodowego, która zajmowała się renowacją większości odzyskanych obrazów, w tym Simona de Vliegera „Wzburzonego morze z okrętami".

Anna Lewandowska z medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis

Podczas piątkowej uroczystości Anna Lewandowska została uhonorowana przez ministra srebrnym medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis. - Wiedza i doświadczenie konserwator Anny Lewandowskiej stanowią tajną broń Muzeum Narodowego w procesie odzyskiwania polskich strat wojennych. Autorskie opracowania Anny Lewandowskiej pozostawiają stronę przeciwną bez argumentów i wątpliwości. Dzięki kompleksowym analizom lica i odwrocia oraz szczegółowym badaniom kwestia identyfikacji dzieł sztuki w procesie restytucyjnym zostaje jednoznacznie rozstrzygnięta - podkreślił minister Gliński.