Multimedialną wystawę stałą prezentującą historię Zamku Królewskiego w Warszawie - od jego początków w XIV w., poprzez okres świetności, zniszczenie w latach II wojny, po okres odbudowy i współczesność - po raz pierwszy zaprezentowano zwiedzającym na początku 2012 r.

- Nowa aranżacja trzeciego segmentu wystawy jest spowodowana pewnym brakiem, jaki dostrzegliśmy podczas jej funkcjonowania. Dramaturgia czytelna w pierwszych dwóch częściach ulegała pewnemu rozproszeniu w sali najbardziej radosnej poświęconej odbudowie Zamku. I temu niedosytowi postanowiliśmy zaradzić przede wszystkim prezentując krótką etiudę filmową przedstawiającą najważniejsze wydarzenia związane z powojenną historią Zamku - mówił na wtorkowej konferencji prasowej p.o. dyrektora Zamku Królewskiego Przemysław Mrozowski.

Wystawa o historii Zamku

Komisarz wystawy Bożena Radzio podkreśliła, że ekspozycję przygotowano przede wszystkim z myślą o młodym pokoleniu, osobach które przychodzą do Zamku i niewiele wiedzą o jego historii. - Uznaliśmy, że na Zamku jest potrzebna taka wystawa, krótki komentarz w sposób reporterski przedstawiający historię tego miejsca. Podczas jej przygotowania wykorzystaliśmy nasz pokaźny materiał fotograficzny, aktowy i filmowy - opowiadała Radzio.

Wystawę "Zniszczenie i odbudowa Zamku Królewskiego w Warszawie" prezentowaną na terenie piwnic zamkowych otwiera sala poświęcona historii placówki od XIV w. do wybuchu II wojny. Na trzech połączonych multimedialnych ekranach umieszczonych na ścianach przedstawiono m.in. rozwój Zamku za panowania dynastii Sasów, a później Stanisława Augusta Poniatowskiego oraz tak kluczowe dla dziejów placówki momenty jak uchwalenie Konstytucji 3 Maja czy posiedzenia władz odrodzonej II Rzeczpospolitej.

W drugiej sali umieszczono multimedialne ekrany przedstawiające zniszczenie Zamku Królewskiego przez Niemców podczas II wojny, planową grabież dzieł sztuki znajdujących się w placówce i próby ratowania zabytków przez polskich muzealników. Zdjęciom i dokumentom z ówczesnych kronik filmowych towarzyszy sugestywna muzyka, a całość podsumowują lotnicze zdjęcia zniszczonej Warszawy i zburzonego Zamku wykonane przez pilotów Luftwaffe po upadku powstania warszawskiego.

Ostatnia część ekspozycji przedstawia historię odbudowy placówki począwszy od odgruzowywania i uporządkowywania ruin Zamku, poprzez pierwsze koncepcje rekonstrukcji przez dłuższy czas blokowane przez władze komunistyczne aż do 1971 r. kiedy zapadła decyzja o odbudowie Zamku Królewskiego. Wystawę kończy przedstawienie losów odradzania się budowli, zewnętrznych i wewnętrznych prac rekonstrukcyjnych oraz współczesnej roli Zamku jako placówki muzealnej, edukacyjnej i reprezentacyjnej.

W tej części można także zobaczyć zachowane, a niewykorzystane podczas odbudowy elementy wyposażenia Zamku oraz posłuchać nagrań z relacjami głównych twórców rekonstrukcji m.in. profesorów Jana Zachwatowicza, Stanisława Lorentza i Jana Bogusławskiego.

Film poświęcony dziejom Zamku

Jak zaznaczyła Radzio, wystawa od momentu otwarcia cieszy się dużym zainteresowaniem. - Doszliśmy jednak do wniosku, że potrzebna jest taka dodatkowa narracja, krótki film poświęcony dziejom Zamku od 1945 r. do chwili obecnej. Występują w nim osoby, które brały udział w odbudowie, zarówno te znane, jak i anonimowe pokazujące ogromną skalę społecznego zaangażowania towarzyszącą odbudowie. Wyjaśniamy też m.in. dlaczego tak długo odkładano decyzję o odbudowie. Przygotowanie filmu zaowocowało także początkiem zbierania materiałów do tzw. Archiwum Mówionego odbudowy - relacjonowała komisarz.

W związku z prezentacją filmu konieczna była zmiana aranżacji ostatniej sali, gdzie jest on prezentowany na ekranie wielkoformatowym. Zwiedzający otrzymali m.in. możliwość skorzystania ze słuchawek i nowych siedzisk.

- W związku z zakończeniem pracy na stanowisku dyrektora zaktualizowano też prezentowaną tam wypowiedź prof. Andrzeja Rottermunda, który podsumowuje lata pracy w Zamku. Nowym elementem jest także zmieniony wystrój wyjścia z wystawy nawiązujący do ostatniego planowanego akcentu odbudowy Zamku, czyli odtworzenia ogrodu dolnego, którego projekt prezentujemy - podsumowała Radzio.