Muzeum Żydów Mazowieckich i Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN podpiszą porozumienie o współpracy w ramach tegorocznych IV Płockich Dni Żydowskich, które zainauguruje tam 1 września wystawa „Z narażeniem życia – Polacy ratujący Żydów podczas Zagłady”. - Umowa będzie dotyczyła szerokiej współpracy. Jednym z najważniejszych jej elementów będzie przygotowanie koncepcji trasy turystycznej po żydowskim Mazowszu – powiedział podczas poniedziałkowej konferencji prasowej Leonard Sobieraj, dyrektor Muzeum Mazowieckiego w Płocku, którego oddziałem jest Muzeum Żydów Mazowieckich.

Jak przyznał, szlak turystyczny biegnący śladami historii mazowieckich Żydów zostanie opracowany z myślą przede wszystkim o odwiedzających Polskę gościach z Izraela, a na mapie tej znajdzie się np. Płońsk, miejsce urodzenia Dawida Ben Guriona (1886-1973), pierwszego premiera Izraela. - Porozumienie o współpracy Muzeum Żydów Mazowieckich i Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN obejmowało będzie także zbieranie pamiątek związanych z historią Żydów na Mazowszu oraz dokumentowanie ich losów w ramach wywiadów, czyli w formule historii mówionej – podkreślił Sobieraj. Dodał, iż umowa między obiema placówkami muzealnymi dotyczyła będzie również wzajemnej pomocy i wsparcia merytorycznego przy organizacji seminariów i konferencji naukowych, warsztatów, konkursów i innych projektów edukacyjnych.

Wystawa

Sobieraj zaznaczył, że przedsięwzięciem oficjalnie rozpoczynającym współpracę z Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN będzie przygotowana przez tę placówkę wystawa „Z narażeniem życia – Polacy ratujący Żydów podczas Zagłady”, która 1 września otwarta zostanie w Muzeum Żydów Mazowieckich. Na ekspozycji zobaczyć będzie można fotografie i dokumenty prezentujące historie Polaków, którzy podczas II wojny światowej na terenach II Rzeczpospolitej okupowanych przez Niemców nieśli pomoc Żydom. Wystawa, która przedstawia losy ratowanych i ratujących, skalę udzielanej pomocy i motywacje podejmowanych działań, prezentowana była wcześniej zagranicą, w tym w Chicago, Hamburgu, Moskwie i Hawanie, a także w Madrycie i Paryżu. W płockim Muzeum Żydów Mazowieckich ekspozycja będzie gościła do 20 listopada.

Żydzi na Mazowszu

Przed II wojną światową na Mazowszu mieszkało ok. 600 tys. Żydów. W samym Płocku ludność pochodzenia żydowskiego stanowiła dziewięć tys. osób, blisko jedną trzecią wszystkich mieszkańców. Holokaust przeżyła nieliczna grupa, która w większości opuściła miasto, emigrując pod koniec lat 50., a następnie 60. XX wieku, głównie do Izraela i USA. Płoccy Żydzi stanowili jedną z najstarszych społeczności żydowskich na ziemiach polskich - tuż przed wybuchem II wojny światowej przygotowywali się do obchodów jubileuszu 700-lecia osiedlenia się w tym mieście.

Muzea

Muzeum Żydów Mazowieckich rozpoczęło działalność w marcu 2013 r. w odremontowanej płockiej synagodze, wybudowanej ok. 1810 r. i nazywanej dawniej Małą Synagogą. Inicjatorem przedsięwzięcia było powołane specjalnie Stowarzyszenie „Synagoga Płocka”. Główną część ekspozycji stanowi tam multimedialna prezentacja historii i kultury Żydów na Mazowszu. Odremontowana płocka synagoga jest jedną z nielicznych zachowanych na Mazowszu.

Otwarte w 2013 r. Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN prezentuje 1000-letnią historię Żydów polskich. Jest to publiczno-prywatna instytucja kultury, tworzona od lat 90. XX wieku, w tym dzięki staraniom Stowarzyszenia Żydowski Instytut Historyczny w Polsce oraz wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego i samorządu Warszawy.