- Miasta nie było, były tylko ruiny - podkreśla historyk Katarzyna Utracka z Muzeum Powstania Warszawskiego. 17 stycznia nie było czego i kogo wyzwalać, bo to miasto było wielokrotnie niszczone: we wrześniu 39, potem w trakcie powstania w getcie, powstania warszawskiego, następnie pod koniec 44 roku Niemcy systematycznie prowadzili akcję rujnowania miasta. - Miasto właściwie nie istniało - ocenia Utracka. - Główne wojska niemieckie wycofały się wcześniej, więc bitwy o Warszawę nie było - dodaje Utracka.

Nie było walk, ponieważ dzień wcześniej siły niemieckie wycofały się, a 16 i 17 stycznia w potyczkach w Warszawie zginęło ponad stu żołnierzy. Jak tłumaczy Katarzyna Utracka, większość ofiar to żołnierze, którzy zginęli od wybuchów min - Niemcy wycofując się z miasta zaminowali Warszawę.

Przenieść stolicę?

- Warszawa była tak zniszczona, że rozważano decyzję przeniesienia stolicy - tłumaczy Katarzyna Utracka. -Warszawa była zburzona w 80 proc., wydawało się, że miasto się nie odbuduje i początkowo toczono dyskusje, czy nie przenieść stolicy - ostatecznie zdecydowano o odbudowie miasta - mówi historyk.

Władze komunistyczne przez dziesięciolecia utrzymywały, że to Armia Czerwona i 1. Armia Wojska Polskiego w ciężkich bojach wyzwoliły Warszawę. W rzeczywistości nastąpiła jedynie zmiana okupanta po niemieckim, 17 stycznia do Warszawy wkroczył sowiecki okupant.